U mỡ có bản chất là các khối mỡ tích tụ dưới da, phần lớn là lành tính. Tuy nhiên, nếu để khối u phát triển quá lớn mà không điều trị có thể gây chèn ép thần kinh và mạch máu lân cận. Cùng tìm hiểu về bệnh u mỡ qua bài viết dưới đây nhé!
1U mỡ là gì?
U mỡ là bệnh lý xuất hiện do sự tích tụ và gia tăng kích thước của 1 khối mỡ hình tròn hoặc hình bầu dục dưới da. Đây là một khối u mềm lành tính, dễ dàng di chuyển được, phát triển chậm và hầu như không cần điều trị.
Khối u mỡ có thể gặp ở bất cứ đâu trên cơ thể và phổ biến nhất là vùng:
- Cánh tay.
- Lưng, bụng.
- Cổ và quanh vai.[1][2]
U mỡ là bệnh lý do sự tích tụ khối mỡ dạng hình tròn dưới da
2Các loại u mỡ
U mỡ có thành phần chủ yếu là lớp mỡ dưới da và có thể bao gồm thêm những tổ chức lân cận. Tùy theo loại thành phần cấu tạo dạng vi thể của khối u mà người ta có thể chia u mỡ thành một số dạng sau:
- U mỡ thông thường.
- U mỡ không điển hình.
- U mỡ đa hình.
- U mỡ tế bào trục chính.
- Angiolipoma.
- Fibrolipoma.
- Hibernoma.
- Myelolipoma.[1][2]
3Nguyên nhân gây u mỡ
Hiện nay, nguyên nhân gây ra u mỡ vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ dưới đây được chứng minh làm tăng khả năng mắc u mỡ như:
Di truyền từ gia đình
U mỡ là bệnh lý có thể gặp trong nhiều thành viên trong cùng 1 gia đình. Nguyên nhân có thể do liên quan đến một số gen di truyền giữa bố mẹ và các anh chị em ruột.
Các bệnh lý
Ngoài yếu tố gia đình, một số bệnh lý rối loạn chuyển hóa các chất dinh dưỡng hiếm gặp có thể là yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh. Một số rối loạn đó bao gồm:
- Hội chứng Gardner.
- Hội chứng Cowden.
- Bệnh Madelung.
- Bệnh đa u mỡ di truyền.[2]
Độ tuổi
Mặc dù u mỡ có thể gặp ở tất cả lứa tuổi, ngay cả ở trẻ sơ sinh. Song, bệnh có tỷ lệ mắc cao nhất ở người trong khoảng từ 40 - 60 tuổi và có xu hướng phổ biến hơn ở nữ giới.[3]
Các yếu tố nguy cơ khác
Ngoài những yếu tố nguy cơ chính trên, u mỡ còn có thể xuất hiện ở những người mắc một số tình trạng như:
Người thừa cân, béo phì thường có nguy cơ mắc u mỡ cao hơn
4Triệu chứng u mỡ
U mỡ là bệnh lý lành tính với thời gian tiến triển tương đối lâu. Vì thế, người bệnh thường khó phát hiện các triệu chứng của bệnh ở giai đoạn sớm. Phần lớn người bệnh đến khám khi khối u mỡ đã to hoặc có dấu hiệu chèn ép thần kinh và mạch máu xung quanh.
Một số triệu chứng thường gặp của u mỡ gồm:
- Khu trú: khối u mỡ thường được gói gọn thành một khối, có thể sờ thấy ranh giới rõ ràng với những tổ chức xung quanh.
- Tính chất đau: một số ít khối u mỡ có thể gây đau khi kích thước quá lớn gây chèn ép mạch máu.
- Hình dạng: khối u mỡ thường có hình khối tròn hoặc bầu dục cân đối.
- Khả năng di chuyển: đa số u mỡ là các khối u nằm nông, ngay sát dưới da và không gây dính với cơ, da xung quanh nên có thể di chuyển tốt khi chạm vào.
- Kích thước: kích thước phổ biến của khối u mỡ là khoảng 2 - 3cm. Tuy nhiên, một số trường hợp, khối u có thể phát triển đến 10cm.[2]
U mỡ lành tính là các khối tròn hoặc bầu dục có ranh giới rõ ràng dưới da
5U mỡ có nguy hiểm không?
Phần lớn u mỡ là bệnh lý lành tính và có thể không cần điều trị gì. Tuy nhiên, một số trường hợp u mỡ có thể phát triển mạnh mẽ gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến người bệnh như:
- Chèn ép mạch máu, thần kinh: xảy ra khi khối u phát triển quá nhanh, kích thước lớn dẫn đến hậu quả là tê bì, mất cảm giác hoặc thậm chí yếu liệt tay chân.
- Chèn ép đường thở: khối u mỡ nằm ở gần thanh quản, khí quản có thể phát triển lớn gây chèn vào thở dẫn đến biểu hiện khó thở, suy hô hấp ở người bệnh.
- Tiến triển thành ung thư: một số khối u mỡ có thể bao gồm cả các tế bào tiền ung thư nhưng khả năng phát triển thành bệnh ung thư ác tính là rất hiếm gặp.[2][4]
U mỡ kích thước lớn có thể chèn ép dây thần kinh dẫn đến tê bì tay chân
6Cách chẩn đoán u mỡ
Để chẩn đoán khối u mỡ và phân biệt với các bệnh ung thư ác tính khác, bác sĩ sẽ kết hợp giữa kỹ thuật thăm khám lâm sàng và một số phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh bổ trợ.
Hỏi tiền sử và khám lâm sàng
Khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ khai thác triệu chứng của khối u bao gồm:
- Hỏi tiền sử các thành viên khác có xuất hiện khối u tương tự không?
- Tìm các yếu tố nguy cơ gây u mỡ như các bệnh rối loạn chuyển hóa, béo phì, tiểu đường…
- Quan sát và sờ nắn để xác định tính chất của khối u.
Sinh thiết
Phương pháp sinh thiết được xem là tiêu chuẩn vàng nhằm phân biệt u mỡ với những khối u ác tính khác. Các bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ 1 phần hoặc toàn bộ khối u để chuyển sang bộ phận giải phẫu bệnh.
Tại đây, các bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ quan sát khối u dưới kính hiển vi nhằm đưa ra chẩn đoán xác định về tính chất của khối u.
Bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết khối u để chẩn đoán u mỡ
Chẩn đoán hình ảnh
Với những khối u mỡ kích thước nhỏ, triệu chứng lâm sàng không điển hình hoặc nằm sâu dưới da, các bác sĩ có thể chỉ định thêm một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác để chẩn đoán bệnh như:
- Siêu âm.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scanner).
- Chụp cộng hưởng từ (MRI).[5][2]
Chụp cộng hưởng từ có thể giúp phân biệt u mỡ với các khối ung thư ác tính khác
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Dù phần lớn các khối u mỡ tiến triển rất chậm và ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm nếu xuất hiện một số biểu hiện sau:
- Đau vùng khối u kèm theo nóng và đỏ da xung quanh.
- Khối u tăng kích thước nhanh chóng.
- Khối u trở lên rắn chắc và khó di chuyển.
- Xuất hiện triệu chứng tê bì, mất hoặc giảm cảm giác vùng có khối u.[6]
Xuất hiện khối u dưới da kèm theo tê bì tay chân là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Nơi khám bệnh
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Nội tiết, Ung bướu. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Ung bướu Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện K Trung ương, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai.
8Cách điều trị u mỡ
Đa phần các khối u mỡ là không nguy hiểm đến sức khỏe nên có thể theo dõi tại nhà mà không cần nhập viện điều trị. Nếu các khối u phát triển quá lớn gây chèn ép hoặc sưng đau mới cần can thiệp.
Một số biện pháp điều trị u mỡ phổ biến hiện nay bao gồm:
- Phẫu thuật cắt bỏ khối u mỡ: bác sĩ sẽ tiến hành rạch da, bóc tách khối u mỡ nằm nông dưới da và đưa ra ngoài.
- Hút mỡ: bác sĩ có thể dùng một cây kim nhỏ và ống tiêm để tiến hành hút tổ chức mỡ dưới da ra ngoài.[3][4]
Phẫu thuật là phương pháp giúp loại bỏ khối u mỡ hiệu quả
9Biện pháp phòng ngừa
U mỡ là bệnh lý có liên quan đến sự di truyền hoặc một số bệnh rối loạn chuyển hóa có tính chất gia đình. Vì thế, không có biện pháp nào có thể phòng ngừa được bệnh u mỡ.
Bạn có thể hạn chế nguy cơ xuất hiện bệnh thông qua một số biện pháp như:
- Xây dựng lối sống lành mạnh, tránh ăn các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ.
- Hạn chế rượu bia thuốc lá.
- Giảm ăn các loại bánh kẹo, đồ uống nhiều đường.
- Thực hiện giảm cân khoa học, duy trì BMI dưới 25kg/m2.
- Khám sức khỏe định kỳ để được phát hiện và kiểm soát tốt các bệnh lý như tiểu đường, bệnh gan mật.
Bạn nên hạn chế uống rượu bia để giảm nguy cơ mắc u mỡ
Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích về bệnh u mỡ. Hãy thường xuyên theo dõi tiến triển của khối u và kịp thời thăm khám bác sĩ nếu các biểu hiện bất thường nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
