Bệnh vảy phấn hồng: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Vảy phấn hồng là một bệnh da liễu thường gặp với tổn thương hình tròn hoặc bầu dục trên da và hay gây ngứa cho người bệnh. Cùng tìm hiểu về bệnh vảy phấn hồng qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh vảy phấn hồng là gì?

Vảy phấn hồng là một bệnh da liễu phổ biến, thường khởi phát đột ngột với các đốm đơn lẻ hình tròn hoặc bầu dục, có kích thước từ 2-10 cm được gọi là mảng báo trước. Các tổn thương thường xuất hiện tại da vùng cổ, ngực và bụng.

Theo thời gian, các tổn thương con bắt đầu xuất hiện với tính chất tương tự nhưng nhỏ hơn. Mặc dù có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng vảy phấn hồng thường gặp nhất ở những người từ 10 đến 35 tuổi. Bệnh không có khả năng lây lan và có xu hướng tự khỏi trong vòng 10 tuần. [1]

Dưới đây là một số hình hình ảnh bệnh vẩy phấn hồng:

Tổn thương vảy phấn hồng thường gặp ở cổ, ngực, bụng

Tổn thương vảy phấn hồng thường có hình tròn hoặc bầu dục

2Dấu hiệu bệnh vảy phấn hồng

Dấu hiệu ban đầu

Trước khi phát ban xuất hiện, bệnh nhân thường cảm thấy trong người không được khỏe, mệt mỏi, sốt, đau đầu hay đau khớp. Những triệu chứng trên có thể kéo dài đến vài ngày. [2]

Bệnh nhân có thể cảm thấy không khỏe ở giai đoạn đầu của bệnh

Xuất hiện các mảng báo trước

"Mảng báo trước" là một mảng da có bờ bong vảy hình bầu dục hoặc hình tròn, màu hồng hoặc đỏ, có viền đậm, kích thước khoảng 2-10 cm hay gặp ở bụng, ngực, lưng và cổ. Chúng thường xuất hiện từ 2 đến 14 ngày trước khi bắt đầu giai đoạn phát ban trên diện rộng.

Mảng báo trước hình bầu dục có bờ bong vảy màu đỏ

Phát ban lan rộng

Khoảng 2 đến 14 ngày sau khi xuất hiện mảng báo trước, phát ban bắt đầu lan rộng khắp cơ thể. Các đốm phát ban này nhỏ hơn và mang đặc điểm tương tự như mảng báo trước.

Phát ban thường xuất hiện ở ngực, lưng, bụng, cổ, cánh tay và đùi nhưng ít gặp trên mặt. Mặc dù không gây đau nhưng các nốt này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy ngứa ngáy.

Các triệu chứng thường giảm bớt sau khoảng 4 đến 10 tuần. Khi phát ban biến mất, nó để lại những vùng da tối màu, nhưng sẽ dần trở lại trạng thái bình thường và không gây sẹo. [3],[4]

Phát ban lan rộng ở lưng trong bệnh vảy phấn hồng

3Nguyên nhân gây bệnh vảy phấn hồng

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vảy phấn hồng cho đến hiện nay vẫn chưa được biết rõ. Theo Hiệp Hội Da Liễu Hoa Kỳ (ADD), bệnh không phải do dị ứng và nấm, vi khuẩn cũng không phải là tác nhân gây bệnh.

Nhiều chuyên gia cho rằng các chủng virus herpes 6 và 7 có thể gây bệnh vảy phấn hồng. Tuy nhiên, không giống các bệnh do virus khác, bệnh vảy phấn hồng không lây qua tiếp xúc da trực tiếp hoặc đường tình dục. [2]

4Bệnh vảy phấn hồng có lây không?

Dù có thể xuất hiện do phản ứng của hệ miễn dịch với sự có mặt của virus Herpes tuýp 6 và 7 trong cơ thể. Tuy nhiên, bệnh vảy phấn hồng không phải bệnh truyền nhiễm nên không lây nhiễm từ người bệnh sang người lành khi tiếp xúc.[5]

5Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh vảy phấn hồng

Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc phải bệnh vảy phấn hồng, nhưng sẽ có một số nhóm người có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Độ tuổi: người trong độ tuổi từ 10 đến 35 tuổi.
• Giới tính: phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2 lần nam giới. [6]

6Biến chứng của vảy phấn hồng

Bệnh vảy phấn hồng có thể gây:

• Ngứa dữ dội.
• Xuất hiện những đốm tăng giảm sắc tố trên da kéo dài vài tuần đến vài tháng.
• Trong thời kỳ đầu mang thai có thể gây sảy thai, sinh non hoặc gặp một số vấn đề trước hoặc sau khi sinh. [6], [7]

Biến chứng của bệnh có thể gây ngứa dữ dội

7Chẩn đoán bệnh vảy phấn hồng

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh thông qua khai thác bệnh sử và thăm khám lâm sàng. Tuy nhiên, bệnh vảy phấn hồng có thể dễ nhầm lẫn với một số bệnh da liễu khác như: viêm da dị ứng, bệnh vảy nến, nấm ngoài da.

Do đó bác sĩ có thể đề nghị thực hiện thêm một số xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán và xác định nguyên nhân gây phát ban như xét nghiệm dị ứng, xét nghiệm máu và sinh thiết. [6]

8Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Xuất hiện thêm các triệu chứng bất thường khác ngoài phát ban.
• Phát ban kéo dài trên 10 tuần không giảm.
• Các triệu chứng không cải thiện sau khi điều trị.
• Xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng chỗ phát ban bao gồm tình trạng da đỏ, tím, xám, hoặc trắng; cảm giác kích ứng và sưng tấy.
• Phát ban khi đang mang thai. [6]

Nơi khám chữa bệnh uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Da liễu. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Da Liễu Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhân dân 115.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

9Điều trị bệnh vảy phấn hồng

Biện pháp khắc phục tại nhà

Bệnh có thể tự khỏi sau 4 đến 10 tuần và không để lại sẹo mà không cần điều trị. Tuy nhiên phát ban có thể gây ngứa, một số phương pháp giúp giảm triệu chứng và khỏi bệnh nhanh hơn như:

• Thuốc kháng histamine: nhóm thuốc thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng dị ứng, bao gồm cả ngứa da.
• Sản phẩm bôi da chứa calamine hoặc corticosteroid không kê đơn giúp giữ ẩm cho da khô, tróc vảy và giảm bớt các triệu chứng mẩn đỏ, sưng và ngứa.
• Bột yến mạch: Nghiền yến mạch thành bột mịn rồi trộn đều với nước ấm. Thoa nhẹ hỗn hợp này lên vùng phát ban và giữ trong khoảng 10 phút, sau đó lau sạch bằng khăn mềm.
• Đắp gạc mát: dùng một chiếc khăn sạch đặt dưới vòi nước sau đó vắt bớt nước đắp lên vùng da bị ngứa, giữ yên trong vòng 3 đến 5 phút. [6],[8]

Bột yến mạch có thể giúp giảm ngứa hiệu quả

Phương pháp điều trị y tế

• Thuốc kháng virus: giúp giảm lượng virus trong cơ thể.
• Corticosteroid đường uống: giảm tình trạng viêm trên da và các bộ phận khác.
• Quang trị liệu: sử dụng tia cực tím, thường là tia UVB. Quang trị liệu có thể hỗ trợ điều trị các bệnh về da, bao gồm vảy phấn hồng. Tuy nhiên, UVB có thể gây đỏ da, tăng sắc tố da và tăng nguy cơ ung thư da. [6]

10Bệnh vảy phấn hồng có tái phát không?

Đa số mọi người chỉ mắc bệnh vảy phấn hồng một lần duy nhất trong đời. Tuy nhiên trên thực tế vẫn ghi nhận vài trường hợp mắc bệnh lần thứ hai, chiếm khoảng 2 - 3% tổng số người từng mắc bệnh. [8]

11Cách chăm sóc người bị vảy phấn hồng

Chế độ ăn

Bệnh nhân mắc bệnh vảy phấn hồng không cần phải kiêng cử loại thức ăn nào. Tuy nhiên, một số người tin rằng ăn chế độ ăn chống viêm có thể làm giảm triệu chứng ngứa như: cá thu, cá hồi, cá mòi, các loại rau cải lá xanh, dầu oliu và cà chua. [8]

Chế độ ăn chống viêm có thể giúp giảm ngứa

Tránh nhiệt độ nóng

Nhiệt độ nóng có thể làm cho tình trạng phát ban và ngứa trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó bệnh nhân nên hạn chế ở môi trường nhiệt độ cao, tránh tắm nước nóng và tạm ngưng các bài tập thể dục có cường độ mạnh.

Vệ sinh và chăm sóc da đúng cách

Nước nóng và xà phòng có độ pH cao có khả năng khởi phát cơn ngứa và làm nặng thêm triệu chứng ngứa sẵn có.

Do đó, bệnh nhân nên tránh bôi các sản phẩm chăm sóc, vệ sinh da có tính kháng khuẩn hoặc có chứa hương liệu trong giai đoạn phát ban.

Khuyến khích thoa kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không mùi lên vùng da khô trong vòng 3 phút sau khi tắm để giữ ẩm cho da.

Bảo vệ da khỏi ánh nắng

Ánh nắng gây tăng sắc tố các đốm trên da và vùng da sẫm màu này có thể tồn tại trong một thời gian dài sau khi hết bệnh.

Vì vậy, để bảo vệ da một cách tốt nhất, bệnh nhân nên ưu tiên mặc quần áo dài tay để che phủ các vết phát ban, tránh đứng trực tiếp dưới nắng và sử dụng kem chống nắng không mùi có chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn.

12Các câu hỏi liên quan về bệnh vẩy phấn hồng

Bị vảy phấn hồng nên kiêng gì?

Triệu chứng gây khó chịu của bệnh vảy phấn hồng là ngứa ngáy trên da. Vì thế, người bệnh nên hạn chế các thực phẩm làm nặng thêm tình trạng bệnh khiến triệu chứng trở nên nghiêm trọng như:

• Thực phẩm đóng hộp chứa nhiều muối và chất bảo quản như xúc xích, thịt xông khói...
• Đồ chiên ngập dầu.
• Bánh kẹo, nước ngọt.
• Bánh mì, bánh ngọt nhiều đường.[9]

Người bệnh vảy phấn hồng nên kiêng đồ ăn đóng hộp

Vảy phấn hồng có để lại sẹo không?

Các tổn thương trên da của bệnh vảy phấn hồng có thể tự biến mất sau 1 khoảng thời gian (thường từ 1 - 2 tháng). Phần lớn các tổn thương là lành tính, khi biến mất không để lại sẹo và ít khi tái phát.[10]

Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh vảy phấn hồng. Bạn hãy chăm sóc và vệ sinh da đúng cách để phòng ngừa bệnh hiệu quả nhé!