Bệnh viêm da Pellagra là bệnh do cơ thể thiếu hụt vitamin PP. Bệnh đặc trưng bởi các tổn thương trên da, đường tiêu hóa và thần kinh, có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh Pellagra với Nhà thuốc An Khang nhé!
1Bệnh pellagra là gì?
Bệnh Pellagra là một loại bệnh xuất hiện khi cơ thể bị rối loạn chuyển hóa vitamin PP. Đặc biệt ở những người chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng, chỉ ăn rau xanh và các loại tinh bột đơn giản (ngô, lúa, miến nguyên chất không qua chế biến).
Bệnh gây ra những thương tổn trên da, thường được phát hiện ở vùng hở, nặng lên mùa xuân hè và giảm vào mùa đông.
Vitamin PP gồm 2 chất: axit nicotinic hay thường gọi là niacin và amit nicotinic hay còn gọi là nicotinamide.
Ngoài ra, rối loạn chuyển hóa axit amin tryptophan cũng góp phần gây nên bệnh Pellagra.
Bệnh có thể gây biến chứng nặng hơn đến nội tạng như tiêu hóa, thần kinh và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị đúng cách.
Bệnh Pellagra là một loại bệnh xuất hiện khi cơ thể bị rối loạn vitamin PP
2Dấu hiệu của bệnh Pellagra
Bệnh Pellagra gây nên các vấn đề trên đường tiêu hóa, da liễu và thần kinh. Một số triệu chứng điển hình có thể kể đến:
Dấu hiệu đối với tiêu hóa
Triệu chứng phổ biến nhất là tiêu chảy. Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng ba lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày.
Một số triệu chứng tiêu hóa khác bao gồm:
Tiêu chảy là triệu chứng đường tiêu hóa phổ biến của bệnh Pellagra
Dấu hiệu về da liễu
Tổn thương da do Pellagra thường gây ra tình trạng da khô, dày, có vảy, phát ban và đổi màu, có khi có bọng nước, mụn nước.
Vùng da bị bệnh trở nên nhạy cảm với ánh sáng, có cảm giác nóng, rát, trông giống như bị cháy nắng.
Vị trí viêm da hay gặp ở các vùng da hở tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (như mặt, cổ, cánh tay, chân, bàn tay và bàn chân) hoặc vùng bị cọ xát nhiều.
Các triệu chứng da liễu khác bao gồm viêm môi (nứt nẻ và viêm ở khóe miệng), và viêm góc mí mắt (đỏ và tróc vảy ở khóe mí mắt), viêm âm hộ, âm đạo và tổn thương vùng quanh hậu môn và bìu.
Vị trí viêm da hay gặp ở các vùng da hở tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
Dấu hiệu về thần kinh
Một số vấn đề về thần kinh như lo âu và trầm cảm là những triệu chứng ban đầu của bệnh pellagra.
Khi bệnh pellagra tiến triển, người bệnh có thể gặp các biểu hiện của sa sút trí tuệ, bao gồm:
- Suy giảm trí nhớ
- Ảo giác
- Lú lẫn
- Rối loạn tâm thần
Một nguyên nhân gây bệnh pellagra là do lạm dụng rượu. Trong trường hợp này, có 3 triệu chứng liên quan đến não và thần kinh là:
- Mê sảng
- Cứng cơ
- Phản xạ giật mình quá mức
Nếu không điều trị, bệnh pellagra có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tử vong.
Khi bệnh pellagra tiến triển, người bệnh có thể gặp các biểu hiện của mất trí nhớ
3Nguyên nhân gây ra bệnh Pellagra
Nguyên nhân chính gây bệnh pellagra là chế độ ăn uống không hợp lý và thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết.
Vitamin PP có trong nhiều loại thực phẩm như: các loại ngũ cốc nguyên hạt, sữa, phô mai, thịt trắng, thịt đỏ, cá…
Ngoài ra, bệnh pellagra có thể do các bệnh lý khác ngăn cản cơ thể hấp thụ hoặc sử dụng niacin:
- Các bệnh gây kém hấp thu đường tiêu hóa như viêm ruột hoặc xơ gan.
- Lạm dụng rượu làm tổn thương các cơ quan, gây ra tình trạng kém hấp thu và suy dinh dưỡng.
- Phẫu thuật giảm béo có thể làm hỏng niêm mạc ruột, dẫn đến thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng khác nhau.
- Thiếu máu do thiếu sắt: Cơ thể cần sắt để chuyển đổi và sử dụng niacin.
- Bệnh Hartnup: Đây là bệnh rối loạn di truyền ngăn cơ thể bạn hấp thụ axit amin cần thiết để sản xuất vitamin.
- Hội chứng carcinoid: Hội chứng này được đặc trưng bởi các tế bào khối u hoạt động làm giảm sản xuất niacin.
- Một số thuốc có thể làm gián đoạn quá trình chuyển hóa niacin của cơ thể, đặc biệt là thuốc chống co thắt và thuốc hỗ trợ điều trị ung thư.
- Nhiễm HIV cùng là nguyên nhân làm hao hụt niacin trong cơ thể.
4Biến chứng nguy hiểm
- Tiêu chảy: Tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước và điện giải nghiêm trọng. Về lâu dài, điều này có thể gây suy dinh dưỡng do ảnh hưởng đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng cả đường ruột. Tình trạng suy dinh dưỡng liên quan đến bệnh pellagra có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị.
- Viêm da: Viêm da trong bệnh pellagra có thể gây khó chịu và biến dạng da. Khi người bệnh loại bỏ mụn nước và vết phồng rộp không đúng cách có khả năng gây ra nhiễm trùng thứ phát.
- Sa sút trí tuệ: Các triệu chứng ban đầu khá mơ hồ bao gồm thờ ơ, lãnh đạm và khó tập trung, trông giống như lo âu hoặc trầm cảm. Dần dần, các triệu chứng tiến triển thành lú lẫn và ảo giác. Các trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến mất trí nhớ vĩnh viễn.
Ba biến chứng của bệnh Pellagra
5Cách chẩn đoán bệnh Pellagra
Khi đến các cơ sở y tế, bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng (tiêu chảy, viêm da và sa sút trí tuệ), đồng thời hỏi về tiền sử bệnh và chế độ ăn uống.
Khi nghi ngờ mắc bệnh pellagra, các bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu hoặc nước tiểu để xác nhận bệnh.
Nếu triệu chứng không điển hình, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu hoặc nước tiểu để xác nhận bệnh
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Bệnh pellagra có 3 triệu chứng đặc trưng là viêm da, tiêu chảy, sa sút trí tuệ, nhưng không phải lúc nào chúng cũng xuất hiện cùng nhau.
Nếu có các dấu hiệu sau đây, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn.
- Các dấu hiệu về tiêu hóa: Tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, buồn nôn, khó tiêu, chán ăn, loét miệng, sưng lưỡi.
- Các dấu hiệu trên da: Ban đỏ kèm cảm giác rát bỏng, da hơi phù nề nhẹ. Có thể xuất hiện mụn nước hoặc không. Sau đó, vùng da tổn thương trở nên cứng, khô ráp, có vảy và màu hơi nâu.
- Các dấu hiệu về thần kinh: Có các dấu hiệu sớm như thờ ơ, lãnh đạm và khó tập trung. Hoặc có các biểu hiện của sa sút trí tuệ như suy giảm trí nhớ, ảo giác, lú lẫn.
Nơi khám chữa bệnh da liễu uy tín
Khi gặp các triệu chứng nêu trên bạn có thể đến các phòng khám, bệnh viện chuyên khoa da liễu hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào để kịp thời thăm khám và điều trị bệnh.
Tham khảo thêm một số bệnh viện uy tín và nổi tiếng về da liễu.
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Da liễu TP HCM, Khoa Da liễu - Bệnh viện Gia An 115, Phòng khám Da liễu Táo Đỏ,...
- Hà Nội: Bệnh viện Da liễu Trung ương, Khoa Da liễu - Bệnh viện Bạch Mai, Phòng khám số 1 - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội,...
7Các phương pháp chữa bệnh
Khi mắc bệnh pellagra, người bệnh nên đến gặp bác sĩ và tuân thủ theo phương pháp điều trị mà bác sĩ đã đề ra. Hướng điều trị nhìn chung là:
- Với bệnh pellagra nguyên phát (thiếu hụt vitamin PP do chế độ dinh dưỡng): cần thay đổi chế độ ăn, bổ sung thực phẩm giàu niacin như thịt, trứng, cá và các loại đậu, chẳng hạn như đậu Hà Lan và đậu lăng.
Ngoài ra, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thêm vitamin bổ sung để giúp nồng độ niacin trong cơ thể trở lại bình thường.
- Với bệnh pellagra thứ phát (do các tình trạng bệnh khác ngăn cản cơ thể hấp thụ hoặc sử dụng niacin): cách điều trị cũng tương tự và kèm theo điều trị nguyên nhân.
Người bệnh cần thay đổi chế độ ăn, bổ sung thực phẩm giàu niacin vào bữa ăn hàng ngày
8Biện pháp phòng ngừa
- Nên ăn các loại ngũ cốc khác nhau tránh chỉ ăn hai loại ngũ cốc là ngô và lúa miến đơn thuần như các loại ngũ cốc hạt, quinoa.
- Bảo vệ và bôi kem chống nắng trước khi ra ngoài trời.
- Không uống nhiều rượu bia.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
- Chế độ ăn giảm cân hợp lý, khoa học.
Một trong những biện pháp phòng ngừa pellagra là bôi kem chống nắng bảo vệ da
Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh viêm da Pellagra, chúng ta cần hiểu về nguyên nhân và dấu hiệu của nó, cũng như các mối nguy hại mà nó có thể gây ra. Nếu thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ cho người thân, bạn bè ngay nhé!
Nguồn tham khảo: Medicalnewstoday, Cleveland clinic, Healthline
