Sarcoma mô mềm là ung thư các tế bào trong mô mềm của cơ thể như mỡ, mạch máu, cơ, gân và dây thần kinh. Sarcoma mô mềm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Cùng tìm hiểu rõ hơn về bệnh sarcoma mô mềm thông qua bài viết dưới đây.
1Sarcoma mô mềm là gì?
Sarcoma là một thuật ngữ chung cho một nhóm bệnh ung thư bắt đầu ở xương, mô mềm và nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể. Có hơn 70 loại sarcoma và phương pháp điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại sarcoma, vị trí và các yếu tố khác.[1]
Sarcoma mô mềm là loại ung thư hiếm gặp, bắt nguồn từ sự phát triển của các tế bào trong mô mềm của cơ thể. Sarcoma mô mềm có thể xảy ra ở mô mềm kết nối, hỗ trợ và bao quanh các cơ quan của cơ thể như cơ, mỡ, mạch máu, dây thần kinh, gân và lớp lót của khớp.[1]
Sarcoma mô mềm có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Trong đó, vị trí thường gặp nhất là ở cánh tay, chân và bụng.
Sarcoma mô mềm có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể
2Nguyên nhân gây sarcoma mô mềm
Nguyên nhân gây sarcoma mô mềm hiện tại vẫn chưa được biết chính xác. Các nhà khoa học đã tìm thấy một số yếu tố nguy cơ tiềm ẩn, bao gồm:
Rối loạn di truyền
Rối loạn di truyền xảy ra khi bạn thừa hưởng những đột biến di truyền ảnh hưởng đến cách cơ thể hoạt động. Bạn có thể cần xét nghiệm di truyền nếu các thành viên trong gia đình bạn mắc một số rối loạn di truyền nhất định. Các loại rối loạn di truyền làm tăng nguy cơ mắc bệnh sarcoma mô mềm, bao gồm:[2]
- Hội chứng Li Fraumeni.
- Bệnh u sợi thần kinh loại 1.
- Hội chứng Gardner.
Các yếu tố nguy cơ khác
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh sarcoma mô mềm, bao gồm:[3]
- Phơi nhiễm hóa chất: Tiếp xúc với một số hóa chất có thể làm tăng nguy cơ mắc sarcoma mô mềm. Những hóa chất này bao gồm thuốc diệt cỏ, asen và dioxin.
- Tiếp xúc với bức xạ: Xạ trị cho các bệnh ung thư khác có thể làm tăng nguy cơ mắc sarcoma mô mềm.
- Phù bạch huyết ở tay hoặc chân kéo dài.
- Nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch: Người nhiễm HIV/AIDS sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư Kaposi.
Một số rối loạn di truyền làm tăng nguy cơ mắc sarcoma mô mềm
3Dấu hiệu của bệnh sarcoma mô mềm
Dấu hiệu của bệnh sarcoma mô mềm có thể là một khối u mới xuất hiện hoặc một khối u phát triển nhanh ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.[2]
Sarcoma mô mềm ở chân hoặc cánh tay có thể trông giống như một khối u dưới da. Hình dạng giống như một cục u hoặc vết sưng mà bạn gặp phải khi đập chân hoặc cánh tay vào một vật cứng như chân bàn.[2]
Sự khác biệt là sarcoma mô mềm có thể không gây đau hoặc bầm tím như vết sưng do chấn thương. Sarcoma mô mềm cũng không biến mất như vết sưng tấy do chấn thương. Thay vào đó, khối u sẽ phát triển nhanh chóng và có thể bắt đầu gây đau.[2]
Bạn cũng có thể có sarcoma mô mềm trong các cơ quan khác, như phía sau bụng hoặc các cơ trơn trong ruột.
Có nhiều loại sarcoma mô mềm khác nhau tùy thuộc vào vị trí khối u phát triển trong cơ thể chẳng hạn như:[4]
- Leiomyosarcoma phát triển trong mô cơ.
- Liposarcoma phát triển trong mô mỡ.
- Angiosarcoma phát triển trong các tế bào máu hoặc tuyến bạch huyết.
- Khối u mô đệm đường tiêu hóa phát triển trong các mô liên kết hỗ trợ các cơ quan của hệ tiêu hóa.
4Các giai đoạn của sarcoma mô mềm
Sarcoma mô mềm được chia thành 4 giai đoạn dựa vào kích thước, vị trí, hoạt động và độ mô học (grade) của khối u. Nhìn chung, sarcoma mô mềm giai đoạn càng thấp thì tiên lượng càng tốt. Biết được giai đoạn của bệnh sẽ giúp trả lời được câu hỏi sarcoma mô mềm sống được bao lâu?[2]
- Giai đoạn I: Khối u nhỏ và mức độ biệt hóa thấp.
- Giai đoạn II: Khối u nhỏ và mức độ biệt hóa cao.
- Giai đoạn III: Khối u lớn hơn và mức độ biệt hóa cao hơn.
- Giai đoạn IV: Ung thư đã lan sang các bộ phận khác trên cơ thể.
Sarcoma mô mềm có thể trông giống một cục u dưới da
5Cách chẩn đoán sarcoma mô mềm
Chẩn đoán hình ảnh
- Siêu âm: Siêu âm thường được sử dụng để khảo sát những sarcoma bề mặt. Siêu âm có thể dễ dàng tiếp cận và xác nhận sự hiện diện của tổn thương, cũng như đánh giá kích thước và độ sâu của khối sarcoma mô mềm. Ngoài ra, siêu âm còn đóng vai trò hướng dẫn lấy mẫu sinh thiết các khối tổn thương bề mặt.
- Chụp X-quang: Trong sarcoma mô mềm thì chụp X-quang không đặc biệt hữu ích. Tuy nhiên, X-quang có thể cung cấp một số thông tin giá trị như sự vôi hóa của khối mô mềm có thể gợi ý một sarcoma tạo xương ngoại bào hoặc sarcoma hoạt dịch.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: Chụp MRI là phương pháp được sử dụng thường xuyên để phát hiện và đánh giá sarcoma mô mềm. Nhờ độ tương phản mô mềm cao và chi tiết giải phẫu nên chụp MRI có thể phát hiện được những sarcoma mô mềm với độ chính xác cao.
- Chụp cắt lớp vi tính CT: Chụp CT có thể được sử dụng trong trường hợp bệnh nhân có chống chỉ định với MRI. Ngoài ra, chụp CT rất cần thiết trong việc xác định di căn đến những cơ quan khác trên cơ thể.
- Quét PET: Chụp PET sẽ giúp xác định được vị trí của khối u nguyên phát và đánh giá di căn xa.
Chụp X-quang giúp phát hiện những tổn thương vôi hóa
Sinh thiết
Sinh thiết là tiêu chuẩn vàng giúp chẩn đoán xác định sarcoma. Bác sĩ sẽ lấy một phần mô của khối u để kiểm tra dưới kính hiển vi, nhờ đó có thể biết được loại, giai đoạn và cấp độ của sarcoma.
Biết được loại sarcoma sẽ giúp bác sĩ tiên lượng được khối u có khả năng phát triển chậm, phát triển nhanh hay lan rộng. Từ đó, chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp, cũng như trả lời cho bệnh nhân biết sarcoma mô mềm sống được bao lâu.[2]
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu của bệnh sarcoma mô mềm có thể không đặc hiệu và dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác. Do đó, bạn cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám khi xuất hiện những triệu chứng sau:[2]
- Một khối u mới hoặc một khối u phát triển nhanh ở bất cứ đâu trên cơ thể bạn.
- Một khối u bắt đầu đau.
- Cơn đau bụng ngày càng tăng.
- Buồn nôn và nôn mửa.
- Sụt cân không chủ ý.
Nơi khám chữa sarcoma mô mềm
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- TP. Hồ Chí Minh: bệnh viện Ung Bướu Tp. HCM, bệnh viện Đại học Y Dược Tp. HCM, bệnh viện Chợ Rẫy.
- Hà Nội: bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
7Cách điều trị sarcoma mô mềm
Tùy thuộc vào loại, kích thước và vị trí của ung thư mà bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp điều trị khác nhau phù hợp cho từng bệnh nhân.
Một số phương pháp điều trị sarcoma mô mềm, bao gồm:[3]
Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến đối với sarcoma mô mềm. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật thường loại bỏ khối u và một số mô lành xung quanh.
Sarcoma mô mềm thường ảnh hưởng đến cánh tay và chân, do đó phẫu thuật cắt bỏ một cánh tay hoặc chân rất phổ biến trước đây. Ngày nay, bác sĩ có thể kết hợp phẫu thuật với các phương pháp khác như xạ trị và hóa trị để thu nhỏ khối u. Bằng cách đó, ung thư có thể được loại bỏ mà không cần phải cắt bỏ toàn bộ chi.
Xạ trị
Xạ trị sử dụng chùm năng lượng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Năng lượng có thể đến từ tia X, proton và các nguồn khác.
Một số liệu pháp xạ trị có thể được sử dụng, bao gồm:
- Trước khi phẫu thuật: Bức xạ trước khi phẫu thuật có thể thu nhỏ khối u để dễ dàng loại bỏ hơn.
- Trong quá trình phẫu thuật: Bức xạ trong quá trình phẫu thuật cho phép nhiều bức xạ được truyền trực tiếp đến vùng mục tiêu hơn. Điều này có thể bảo vệ các mô khỏe mạnh xung quanh khu vực mục tiêu.
- Sau phẫu thuật: Bức xạ có thể được sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại.
Hoá trị
Hóa trị là phương pháp sử dụng thuốc mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Các loại thuốc thường được tiêm qua tĩnh mạch, mặc dù một số loại có sẵn ở dạng thuốc viên.
Một số loại sarcoma mô mềm đáp ứng tốt hơn với hóa trị liệu hơn những loại khác. Ví dụ, hóa trị thường được sử dụng để điều trị bệnh rhabdomyosarcoma.
Liệu pháp trúng đích
Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng các loại thuốc tấn công vào những tế bào ung thư gây chết tế bào mà không ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Liệu pháp nhắm trúng đích mang lại hiệu quả tốt đối với một số loại sarcoma mô mềm như khối u mô đệm đường tiêu hóa.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị sarcoma mô mềm phổ biến
8Biện pháp phòng ngừa
Không có cách nào cụ thể có thể ngăn ngừa bệnh sarcoma mô mềm. Thay vào đó, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.
- Tránh phơi nhiễm với bức xạ.
- Nâng cao sức khỏe tổng thể.
Mong rằng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh sarcoma mô mềm là gì, cách nhận biết và phương pháp điều trị. Hãy chia sẻ những thông tin bổ ích này đến người thân và mọi người xung quanh nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
