9 tác hại của bột ngọt đối với sức khỏe bạn nên biết

Bột ngọt (hay mì chính, MSG) là một trong những gia vị quen thuộc, giúp tăng hương vị đậm đà cho món ăn và xuất hiện trong căn bếp của hàng triệu gia đình Việt. Tuy nhiên, loại gia vị này luôn khiến nhiều người tranh cãi về những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vậy bột ngọt thực sự là gì và liệu có gây hại hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

1Gây tăng cân

Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy bột ngọt có thể góp phần làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa như kháng insulin, tăng đường huyết và tiểu đường. Tuy nhiên, các kết quả này còn gây tranh cãi vì trong những thí nghiệm này, bột ngọt được đưa vào cơ thể qua đường tiêm, không phải qua đường tiêu hóa như thông thường.

Ngược lại, một số nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng chất umami có trong bột ngọt có khả năng chống béo phì, làm giảm tích tụ mỡ thừa. Do vậy, tác động của bột ngọt lên cân nặng và chuyển hóa vẫn đang được các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu và chưa có kết luận rõ ràng, đặc biệt là trên cơ thể con người.[1]

Ăn quá nhiều bột ngọt có thể gây tăng cân

2Không tốt cho não bộ

Glutamate là một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong não bộ, tham gia vào quá trình truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Sử dụng quá nhiều bột ngọt có thể làm tăng mức glutamate trong cơ thể, gây kích thích quá mức các tế bào thần kinh, dẫn đến khả năng tổn thương hoặc chết tế bào.

Tuy nhiên, theo các nghiên cứu khoa học, glutamate từ thực phẩm khi đi vào cơ thể không thể vượt qua hàng rào máu não – lớp bảo vệ ngăn các chất ngoại lai xâm nhập vào não bộ. Do đó, glutamate trong bột ngọt không gây ảnh hưởng trực tiếp đến não và các tác hại trên chủ yếu liên quan đến glutamate nội sinh (tự sản xuất trong não).[1]

Ăn quá nhiều bột ngọt có thể ảnh hưởng đến tế bào thần kinh

3Hội chứng MSG

Theo một số thống kê, khoảng 1% dân số thế giới có thể mắc phải hội chứng MSG – một phản ứng nhạy cảm khi sử dụng bột ngọt. Một số triệu chứng phổ biến của hội chứng này bao gồm:

• Mệt mỏi
• Đỏ bừng mặt
• Chóng mặt
• Đau đầu
• Căng cơ
• Khó thở
• Mất ý thức (ít gặp)

Những triệu chứng này thường xuất hiện khi người bệnh tiêu thụ lượng bột ngọt quá 3g trong một lần, mức khá cao so với lượng bột ngọt thường dùng trong chế biến thực phẩm hàng ngày. Vì vậy, hội chứng MSG xảy ra khá hiếm và khó gây ảnh hưởng nghiêm trọng nếu bạn sử dụng bột ngọt với liều lượng hợp lý.

Người mắc hội chứng MSG có thể xuất hiện đau đầu

4Tổn thương tế bào gan

Một số nghiên cứu trên chuột dùng liều cao bột ngọt thấy rằng bột ngọt có thể làm tăng tích tụ mỡ trong gan, góp phần gây gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, liều lượng và phương pháp dùng khác với cách người sử dụng, nên cần thêm nghiên cứu trên người. Để bảo vệ gan, nên dùng bột ngọt vừa phải, kết hợp chế độ ăn lành mạnh và lối sống tích cực.[2]

Ăn quá nhiều bột ngọt có thể gây gan nhiễm mỡ

5Gây tăng huyết áp

Lượng bột ngọt hấp thu có thể làm tăng huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương, ở phụ nữ có xu hướng tăng nhiều hơn so với nam giới. Theo một nghiên cứu, tổng lượng glutamate trong cơ thể liên quan đến mức tăng huyết áp tâm thu trong thời gian dài. Với những người bị tăng huyết áp mãn tính, tiêu thụ nhiều bột ngọt càng làm tình trạng tăng huyết áp trở nên nghiêm trọng hơn.[3]

Ăn nhiều bột ngọt có thể gây tăng huyết áp

6Tác động xấu đến đường huyết

Tiêu thụ bột ngọt từ 2 – 4 mg/kg có thể gây rối loạn hấp thu glucose trong máu, làm tăng nguy cơ tiểu đường. Ngoài ra, bột ngọt còn có thể ảnh hưởng đến tế bào beta tuyến tụy, ảnh hưởng chức năng điều chỉnh insulin và đường huyết.[4]

Bột ngọt gây tiến triển bệnh tiểu đường

7Làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột

Bột ngọt có thể làm giảm enzyme phosphatase kiềm trong ruột non, ảnh hưởng quá trình hấp thu chất dinh dưỡng và làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột. Hàm lượng cao cũng có thể tổn hại các lợi khuẩn quan trọng như Lactobacillus, gây mất cân bằng vi sinh đường ruột.[5]

Bột ngọt làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột

8Không tốt cho thận

Nghiên cứu của Ortiz và cộng sự (2006) cho thấy liều bột ngọt quá cao có thể gây phù nề, xung huyết và hoại tử ở thận. Một nghiên cứu khác của Sharma và cộng sự (2013) trên chuột tiêm 2 mg/kg MSG mỗi ngày trong 9 tháng phát hiện dấu hiệu sỏi thận, thận ứ nước cùng với nồng độ pH nước tiểu và creatinin huyết thanh tăng cao.

Tuy nhiên, các nghiên cứu này sử dụng liều lượng lớn và phương pháp tiêm trực tiếp, khác với cách dùng thông thường của người nên cần thêm nhiều nghiên cứu để đánh giá tác động thực tế.[5]

Ăn quá nhiều bột ngọt có thể gây sỏi thận

9Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Nghiên cứu trên chuột cho thấy bột ngọt có thể làm giảm lực co bóp của cơ tim, tăng nhịp tim và làm tăng nồng độ cholesterol toàn phần trong huyết thanh. Đồng thời, bột ngọt cũng làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và nâng cao mức troponin T trong máu, dấu hiệu tổn thương tim. Những yếu tố này góp phần gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Cần thêm nghiên cứu trên người để xác định rõ mức độ ảnh hưởng thực tế của bột ngọt với sức khỏe tim mạch.[6]

Ăn quá nhiều bột ngọt có thể gây ảnh hưởng xấu đến tim mạch

Bột ngọt là gia vị quan trọng giúp món ăn thêm hấp dẫn nhưng dùng quá nhiều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe như tăng cân, huyết áp, tiểu đường, gan, thận và tim mạch. Vì vậy, bạn nên sử dụng bột ngọt ở mức vừa phải, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống tích cực để bảo vệ sức khỏe.