Cây bìm bịp chữa xương khớp có tốt không? Tác dụng, lưu ý khi sử dụng

Cây bìm bịp - một loại thuốc quý trong Y học cổ truyền, được sử dụng rộng rãi để chữa trị nhiều bệnh như viêm xoang, viêm gan và cao huyết áp. Đặc biệt, loài cây này còn có hiệu quả trong việc điều trị các bệnh về xương khớp. Hãy khám phá cây bìm bịp chữa xương khớp có tốt không và tác dụng, lưu ý khi sử dụng qua bài viết sau nhé!

1Thông tin về cây bìm bịp

Cây bìm bịp là gì?

Cây bìm bịp có tên khoa học gọi là Clinacanthus nutans, thuộc họ ô rô - loại thảo dược phổ biến được sử dụng trong điều trị bệnh hiệu quả. Cây này cũng được biết đến với các tên khác như cây xương khỉ, cây mảnh cộng, lá cầm, ưu độn thảo. [1]

Cây nhỏ mọc thành bụi, cao tới 3m, với lá nguyên và mặt hơi nhẵn. Hoa màu đỏ hoặc hồng, quả hình chùy dài. Cây mọc hoang rộng rãi ở các vùng nông thôn Việt Nam và Châu Á.

Toàn bộ cây đều được sử dụng làm thuốc, thậm chí còn dùng lá cây để làm bánh gọi là Bánh mảng cộng. Cây được thu hái quanh năm và có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô.

Cây bìm bịp hay còn gọi với tên cây cây xương khỉ

Thành phần các chất có trong cây bìm bịp

Theo nghiên cứu, cây xương khỉ có tính bình, vị ngọt, giàu vitamin, khoáng chất, tanin, flavon, glycoside, không gây độc hại. Đặc biệt, cây này cung cấp dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe tốt với hàm lượng đạm và chất béo vừa phải.

2Cây bìm bịp chữa xương khớp có tốt không?

Theo Y học cổ truyền, bìm bịp có vị ngọt, tính bình, quy kinh can đởm, có công dụng mát gan, lợi tiểu, giảm phù nề. Cây này thích hợp để chế biến các món ăn giải nhiệt, giúp làm mát cơ thể. Ngoài ra, bìm bịp còn hạ sốt, kháng viêm và giảm đau, chữa sưng đau, gãy xương, đau nhức xương khớp, bong gân và điều trị vết thương chảy máu.

Theo các nghiên cứu khoa học, bìm bịp chứa hàm lượng flavonoid cao có khả năng ức chế chu kỳ tế bào, hỗ trợ chữa viêm gan và bệnh ung thư. Cây còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất như glycosid, tanin, cerebroside, glycerol giúp cầm máu, kháng viêm, giảm đau và hạ sốt. Do đó, bìm bịp rất hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị đau xương, gãy xương và bong gân.

Cũng như các cây thuốc nam khác, công dụng của bìm bịp thường không rõ ràng khi sử dụng trực tiếp. Hiệu quả tùy thuộc vào tình trạng bệnh và cơ địa của mỗi người. Có người thấy cải thiện đáng kể, nhưng cũng có người tình trạng bệnh nặng hơn khi sử dụng.

Vì vậy, nếu sau một thời gian dùng cây bìm bịp mà không thấy tình trạng bệnh thuyên giảm, bạn nên thăm khám để xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp.

Cây bìm bịp có khả năng hỗ trợ điều trị đau xương và gãy xương một cách tích cực

3Các tác dụng của cây bìm bịp đối với xương khớp

Chống viêm

Trong quá trình nghiên cứu các hợp chất từ cây bìm bịp, các nhà khoa học đã phát hiện nhiều flavonoid như Shaftoside, apigenin 6,8-C-α-l-pyranarabinoside, orientin, isoorientin, vitexin và isovitexin từ chiết xuất dịch chiết thô.

Flavonoid là chất chống oxy hóa, điều chỉnh hoạt động tế bào và chống lại gốc tự do, giúp giảm phản ứng viêm. Chiết xuất từ lá bìm bịp đã được sử dụng trong Y học cổ truyền để giảm triệu chứng viêm từ côn trùng cắn, nhiễm trùng Herpes và phản ứng dị ứng. [2]

Flavonoid trong cây bìm bịp có tác dụng chống viêm

Kháng khuẩn

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiết xuất từ cây bìm bịp có thể ức chế sự phát triển và sống sót của vi khuẩn, nhưng có những nghiên cứu khác cho thấy không có hoạt tính kháng khuẩn đối với một số loài vi khuẩn.

Tuy vậy, tác dụng kháng khuẩn của chiết xuất từ cây bìm bịp có thể chỉ đối với một số vi sinh vật cụ thể như: Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Escherichia coli, Salmonella enterica Typhium và Candida albicans.

Tác dụng kháng khuẩn của bìm bịp có chọn lọc trên các chủng vi sinh vật

Kích thích tái tạo xương

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra khả năng tái tạo xương của lupeol từ cây bìm bịp bằng mô hình in vitro của tế bào nguyên bào xương MC3T3-E1. Kết quả cho thấy, phân đoạn EtOH và EtOAc có hoạt tính tạo xương cao nhất, thể hiện qua việc tăng cường hoạt tính phosphatase kiềm (ALP) và quá trình khoáng hóa của tế bào MC3T3-E1.[3]

Do đó, Chiết xuất ethyl acetate từ cây bìm bịp đã được xác định có hoạt động kích thích tạo xương thông qua việc tác động đến hai chất chỉ điểm tạo xương bao gồm ALP và quá trình khoáng hóa trong tế bào nguyên bào xương.

Chiết xuất ethyl acetate từ cây bìm bịp đã được xác định có hoạt động kích thích tạo xương

Điều hoà miễn dịch

Sử dụng chiết xuất ethanol từ cây bìm bịp để điều trị đã kích thích việc giải phóng IL-2 và IFN-γ, đồng thời thúc đẩy sự xâm nhập của CD8 + CTL vào mô ở chuột mang khối u HepA. Điều này cho thấy cây bìm bịp có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch thích nghi bằng cách thúc đẩy phản ứng miễn dịch kiểu Th1, từ đó hỗ trợ việc ức chế khối u.

Cây bìm bịp có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch thích nghi bằng cách thúc đẩy phản ứng miễn dịch kiểu Th1, từ đó hỗ trợ việc ức chế khối u

Cải thiện tình trạng viêm xương khớp

Một nghiên cứu vào ngày 09/05/2020 đã chứng minh rằng apigenin-C-glycoside ở mức chiết xuất cây bìm bịp 400 mg/kg (tương đương 0,2 mg apigenin/kg) có hiệu quả ngăn chặn tình trạng viêm và protease dị hóa như diclofenac, giúp ngăn ngừa viêm xương khớp. [4]

Chiết xuất cây bìm bịp có hiệu quả ngăn chặn tình trạng viêm và protease dị hóa như diclofenac, giúp ngăn ngừa viêm xương khớp

4Một số bài thuốc có sử dụng cây bìm bịp chữa xương khớp

Một số bài thuốc có sử dụng cây bìm bịp chữa đau xương khớp

Bài thuốc giảm đau xương khớp bằng bìm bịp khô

Nguyên liệu: 30 – 40g bìm bịp khô [5].

Cách thực hiện:

• Hãm bìm bịp khô với nước nóng như hãm trà.
• Uống mỗi ngày giúp giảm đau nhức do bệnh xương khớp.

Bài thuốc giảm đau khớp, đau lưng với bìm bịp

Nguyên liệu:

• 12g mỗi loại: bìm bịp, đương quy, ba kích nhục, dây trâu cổ, đỗ trọng, cẩu tích, đậu đen sao thơm.
• 16g mỗi loại: tang ký sinh, thục địa (chế).
• 10g dây tơ hồng xanh.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch nguyên liệu, cho vào ấm chuyên dụng.
• Sắc với 1 – 1,5 lít nước, đun nhỏ lửa từ 1 – 2 giờ.
• Khi thuốc sắc cô lại thì chia làm 3 phần, uống sau mỗi bữa ăn 30 phút.

Lưu ý: Không dùng thịt gà, rau muống, cà pháo, cà chua, măng khi dùng thuốc.

Bài thuốc giảm đau xương khớp lâu ngày với bìm bịp

Nguyên liệu:

• 30g cây bìm bịp.
• 20g mỗi loại: tầm gửi dâu, gối hạc, cổ trâu.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các nguyên liệu rồi cho vào ấm chuyên sử dụng để sắc thuốc, sắc với 1,5 lít nước.
• Sắc đến khi còn 800ml thì tắt bếp, chia làm 3 phần uống trong ngày.
• Uống 3 lần/ngày, liên tục 10 – 15 ngày để giảm đau nhức, sưng tấy xương khớp.

Bài thuốc chữa bong gân, gãy xương với bìm bịp

Nguyên liệu:

• 80g lá bìm bịp tươi.
• 50g củ sâm đại hành tươi.
• 50g lá ngải cứu tươi.

Cách thực hiện:

• Giã nhuyễn bìm bịp, củ sâm, ngải cứu, thêm ít dấm gạo vào trộn đều và xào nóng.
• Chờ thuốc nguội thì đắp lên vùng đau nhức, dùng băng vải quấn lại.
• Tháo băng vào sáng hôm sau.
• Thực hiện liên tục từ 7 – 10 ngày để thấy hiệu quả.

5Những lưu ý khi sử dụng cây bìm bịp chữa xương khớp

Chỉ sử dụng trong trường hợp bệnh nhẹ và vừa

Bìm bịp có thể ăn sống, ăn kèm lẩu hoặc nấu canh cua, canh tôm để hỗ trợ điều trị bệnh nhẹ.

Không dùng nước thuốc sắc qua đêm vì dễ bị nhiễm khuẩn, gây đau bụng và mất tác dụng chữa bệnh.

Dùng đúng liều lượng, tránh sử dụng quá nhiều mỗi ngày để tránh tích lũy độc tố trong cơ thể.

Đối tượng không nên sử dụng bìm bịp

Mặc dù bìm bịp có nhiều công dụng tốt trong điều trị và chăm sóc sức khỏe, nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng. Những đối tượng sau đây nên tránh dùng bìm bịp để tránh rủi ro:

• Người có huyết áp thấp.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú vì có thể mẫn cảm với các thành phần của cây.
• Người đang điều trị theo phác đồ riêng của bác sĩ không nên tự ý dùng bìm bịp.
• Người có cơ thể bị hàn nên hạn chế sử dụng để tránh phản ứng không mong muốn.

Không nên sử dụng bìm bịp cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú

Kết hợp chế độ ăn uống và luyện tập

Kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý. Tránh vận động mạnh và mang vác vật nặng để hạn chế tổn thương xương khớp. Điều này sẽ giúp tăng cường hiệu quả của việc sử dụng bìm bịp trong điều trị và ngăn ngừa các vấn đề xương khớp nghiêm trọng hơn.

Kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để tăng cường hiệu quả của việc sử dụng bìm bịp trong điều trị và ngăn ngừa các vấn đề xương khớp

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng cây bìm bịp

Khi sử dụng dược liệu từ cây dương khỉ, tuyệt đối tránh bia, rượu và các chất kích thích, thực phẩm (như thịt gà, rau muống, cà pháo, cà chua, măng...) để không gặp tác dụng phụ nguy hiểm. Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo liều lượng và hiệu quả tốt nhất.

Phản ứng dị ứng: Một số người có thể mẫn cảm với thành phần của cây gây ra dị ứng, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy hoặc sưng tấy.

Rối loạn tiêu hóa: Sử dụng không đúng liều lượng hoặc dùng trong thời gian dài có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng.

Hạ huyết áp: Người có huyết áp thấp nên thận trọng khi sử dụng vì cây dương khỉ có thể làm hạ huyết áp thêm.

Tương tác thuốc: Cây dương khỉ có thể tương tác với các loại thuốc khác, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra các phản ứng phụ không mong muốn.

Tích lũy độc tố: Sử dụng quá liều lượng hàng ngày có thể dẫn đến tích lũy độc tố trong cơ thể, gây hại cho gan và thận.

Sử dụng không đúng liều lượng hoặc dùng trong thời gian dài có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng

Hy vọng bạn đã có thêm thông tin về cây bìm bịp trong việc điều trị bệnh xương khớp. Nếu có bất kỳ dấu hiệu đáng chú ý nào, hãy đến cơ sở y tế để kiểm tra và tránh những biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn cảm thấy bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ với người thân của bạn.