Cây mật gấu: Cách sử dụng, liều dùng, bài thuốc từ mật gấu

Mật gấu là loại thảo dược phổ biến ở các vùng nhiệt đới, được sử dụng trong Đông y để điều trị nhiều bệnh như xương khớp, gan và tiêu hóa. Khám phá cách sử dụng mật gấu trong điều trị bệnh qua bài viết sau!

1Mô tả cây mật gấu

Cây mật gấu là gì?

Cây mật gấu hay còn gọi là cây Kim Thất Tai, mật gấu nam, lá đắng. Cây mật gấu có công dụng điều trị các bệnh về xương khớp, ho có đờm, đái tháo đường.[1]

Cây mật gấu có tên khoa học là gymnanthemum amygdalinum, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Mật gấu phân bố nhiều ở những vùng nhiệt đới như châu Phi. Ở Việt Nam, cây mật gấu Nam thường mọc hoa ở vùng Nam Bộ (Phân biệt với cây mật gấu hay còn gọi là hoàng liên ô rô mọc ở miền Bắc).[1][2]

Cây mật gấu mọc hoang nhiều ở vùng Nam Bộ

Thành phần hóa học có trong mật gấu

Cây mật gấu chứa nhiều thành phần hóa học như: Xanthone, Vitamin nhóm B, Vitamin A, Vitamin E, Vitamin C, Terpen, Steroid, Tannin, Flavonoid…[1]

Cây mật gấu chứa nhiều thành phần hóa học như flavonoid, các vitamin

Bộ phận dùng làm thuốc

Thường thì người ta sử dụng cả thân cây và lá của mật gấu để chế biến thành thuốc.[1]

Người ta thường dùng thân cây, lá cây mật gấu để làm thuốc

2Cây mật gấu có tác dụng theo Y học hiện đại

Giảm các cơn đau nhức ở bệnh xương khớp và phong tê thấp

Cây mật gấu có chứa morphin, berberin có tác dụng giảm đau, tiêu viêm. Đặc biệt, những hoạt chất này giúp giảm đau xương khớp, phong tê thấp ở những người cao tuổi.

Cây mật gấu có chứa morphin, berberin có tác dụng giảm đau xương khớp

Hỗ trợ điều trị bệnh gút

Cây mật gấu còn chứa flavonoid, một hợp chất có tác dụng chống viêm và kháng vi khuẩn, giúp giảm viêm khớp do bệnh gút gây ra.

Cây mật gấu có chứa flavonoid giúp hỗ trợ điều trị gút

Hỗ trợ chữa bệnh sỏi mật

Nguyên nhân hình thành sỏi mật là do sự kết tụ giữa cholesterol với bilirubin. Do đó, cây mật gấu chứa các chất chống oxy hóa có tác dụng giảm cholesterol và ngăn ngừa hình thành sỏi mật.

Cây mật gấu chứa chất chống oxy hóa làm giảm cholesterol và ngăn ngừa sỏi mật

Cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa

Trong thành phần của cây mật gấu có chứa các hợp chất hóa học có nguồn gốc từ benzen. Đây là loại kháng sinh thực vật có khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh mà không gây ảnh hưởng đến các vi sinh vật có lợi, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa.

Cây mật gấu chứa các hợp chất từ benzen có tác dụng cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa

Hỗ trợ trị bệnh béo phì

Trong lá cây mật gấu chứa các dưỡng chất giúp tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa và hỗ trợ thải độc gan. Điều này thúc đẩy quá trình chuyển hóa mỡ thừa, giảm tích tụ mỡ, hỗ trợ giảm cân.

Lá cây mật gấu giúp hỗ trợ giải độc gan, giảm tích tụ mỡ thừa

Giải rượu

Trong cây mật gấu có chứa rất nhiều hoạt chất như ursolic acid, beta sitosterol, glucoside có tác dụng bảo vệ gan khỏi tác hại của bia rượu, lợi mật. Do đó, sử dụng cây mật gấu có thể giúp giải rượu hiệu quả.

Ursolic acid, beta sitosterol trong cây mật gấu giúp giải bia rượu

3Cây mật gấu có tác dụng theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, cây mật gấu có những tác dụng như:

• Trị đau nhức xương khớp.
• Hỗ trợ sức khỏe hệ tiêu hóa.
• Hỗ trợ điều trị đái tháo đường loại 2.
• Chữa cảm sốt, cảm lạnh.
• Chữa bệnh sốt rét.
• Diệt trừ giun sán.
• Giảm triệu chứng ho có đờm, đau họng.
• Điều trị các bệnh lở ngứa, rôm sảy, viêm loét chân tay.[1]

Cây mật gấu giúp điều trị tiểu đường type 2

4Liều dùng cây mật gấu

Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên dùng 10g cây mật gấu/ngày. Tuy nhiên, liều lượng dùng còn tùy thuộc vào bài thuốc chữa bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người.[1]

Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên dùng 10g cây mật gấu mỗi ngày

5Một số bài thuốc có sử dụng cây mật gấu

Bài thuốc trị bệnh khó tiêu, ăn uống kém, kiết lị, tiêu chảy

Cách sử dụng cây mật gấu để trị chứng khó tiêu, ăn uống kém, kiết lỵ, tiêu chảy như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 10 - 20g rễ mật gấu, cho vào ấm, thêm 1,5 - 2 lít nước.
• Bước 2: Đun dược liệu sôi bùng, sau đó hãm lửa nhỏ liu riu trong 15 - 20 phút rồi tắt bếp, uống hàng ngày.

Bài thuốc từ rễ cây mật gấu giúp trị tiêu chảy, kiết lỵ

Bài thuốc mát gan, giải độc và giã rượu

Bài thuốc dùng cây mật gấu làm mát gan, giải độc và giã rượu được thực hiện như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 10 - 20g thân, rễ cây mật gấu, rửa sạch, thái nhỏ.
• Bước 2: Đun sôi dược liệu trong 15 phút sau đó đun liu riu 10 - 15 phút. Chắt nước uống hàng ngày.

Cây mật gấu có thể chế biến để giải rượu, giải độc gan

Bài thuốc chữa viêm túi mật hay sỏi thận, đau vùng gan mật dữ dội

Cây mật gấu có tác dụng chữa viêm túi mật, sỏi thận, đau vùng gan mật với cách thực hiện như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 30g thân, rễ cây mật gấu, rửa sạch và thái nhỏ.
• Bước 2: Đun với 2 lít nước, sắc cạn chắt vào một bát.
• Bước 3: Đổ nước vào ấm đun thêm 3 lần, ngày uống 3 bát.

Sắc nước cây mật gấu có tác dụng chữa viêm túi mật, sỏi thận, đau vùng gan mật

Bài thuốc trị các triệu chứng về rối loạn tiêu hoá, đường ruột, tê thấp

Cách thực hiện bài thuốc từ cây mật gấu nhằm điều trị các triệu chứng về tiêu hóa, đường ruột như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 1kg cây mật gấu, rửa sạch chẻ nhỏ, thái lát, phơi khô.
• Bước 2: Cho mật gấu vào bình thủy tinh hoặc bình sứ, ngâm với 10 lít rượu trắng 40 - 45 độ trong 30 - 40 ngày sau đó đậy nắp.
• Bước 3: Khi rượu chuyển sang màu vàng có thể dùng được.

Rượu từ cây mật gấu giúp điều trị bệnh đường tiêu hóa

Bài thuốc chữa xuất tinh sớm, duy trì đời sống tình dục

Mật gấu còn dùng để chữa xuất tinh sớm, cải thiện đời sống tình dục. Cách thực hiện bài thuốc đơn giản như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 10 lá mật gấu, rửa sạch.
• Bước 2: Hãm với 1,5 lít nước sôi, ngâm hãm khoảng 15 phút là có thể uống thay nước lọc hàng ngày.

Mật gấu đun lấy nước còn giúp trị xuất tinh sớm

Bài thuốc chữa thoái hóa đốt sống cổ

Cách dùng cây mật gấu chữa thoái hoá đốt sống cổ như sau:

• Bước 1: Chuẩn bị 8 lá mật gấu, rửa sạch.
• Bước 2: Giã nát hoặc xay nhuyễn, pha cùng 1/2 cốc bia.
• Bước 3: Vắt lấy nước uống trước khi đi ngủ.

Cây mật gấu pha với bia giúp trị thoái hóa đốt sống cổ

Bài thuốc trị đau nhức xương khớp, rối loạn tiêu hóa

Cách thực hiện:

• Bước 1: Chuẩn bị phần thân cây mật gấu, rửa sạch, thái thành đoạn nhỏ, phơi khô.
• Bước 2: Ngâm các đoạn thân cây đã phơi khô với rượu trắng, khi chuyển sang màu vàng là có thể dùng được.[1]

Cây mật gấu cũng giúp giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa

Bài thuốc trị đái tháo đường

Cách thực hiện:

• Bước 1: Chuẩn bị lá cây mật gấu, phơi khô.
• Bước 2: Dùng 10g lá hãm với nước sôi, uống thay trà mỗi ngày.[1]

Lá mật gấu hãm nước giúp điều trị đái tháo đường

Bài thuốc trị chứng ho, đau họng và ho có đờm

Cách thực hiện:

• Bước 1: Chuẩn bị vài lá mật gấu, rửa sạch.
• Bước 2: Nhai vài lá mật gấu tươi trước khi đi ngủ để đạt được hiệu quả giảm ho, đau họng.[1]

Nhai lá mật gấu sống giúp giảm đau họng, ho có đờm

6Những lưu ý khi dùng cây mật gấu

Trước khi sử dụng cây mật gấu, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng cây mật gấu để điều trị bệnh do loại thảo dược này có chứa kháng sinh.
• Dùng với liều lượng vừa phải để tránh gây ra các triệu chứng hạ huyết áp, táo bón, hạ đường huyết.
• Không được tự ý bỏ dùng thuốc tây khi đang dùng cây mật gấu mà không có chỉ định từ bác sĩ.
• Phụ nữ có thai, đang cho con bú, huyết áp thấp không nên sử dụng cây mật gấu.
• Khi sử dụng cây mật gấu trong điều trị, cần duy trì chế độ ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc và duy trì lối sống lành mạnh. Đồng thời, tránh các chất kích thích để nhanh chóng hồi phục sức khỏe và đẩy lùi bệnh tình.[1]

Phụ nữ có thai không nên sử dụng cây mật gấu

Trên đây là những thông tin về cây mật gấu và cách sử dụng loại thảo dược này trong điều trị bệnh. Trước khi sử dụng cây mật gấu, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ và tuân thủ theo liều lượng được khuyến cáo. Hãy chia sẽ bài viết tới người thân, bạn bè nếu thấy hữu ích nhé!