Ho có đờm là triệu chứng thường gặp trong các bệnh lý đường hô hấp. Tính chất, màu sắc của đờm khi ho là khác nhau ở mỗi bệnh. Cùng tìm hiểu về triệu chứng ho có đờm qua bài viết sau nhé!
1Ho có đờm là gì?
Đờm hoặc đàm là chất nhầy do sự tiết xuất bất thường của tế bào biểu mô đường hô hấp trên hoặc phế quản, phế nang từ phổi dưới ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân khác nhau.
Ho có đờm là hiện tượng kích thích đường hô hấp loại bỏ các tác nhân có hại. Dấu hiệu này thường xảy ra khi đường hô hấp bị viêm nhiễm, co thắt hoặc bệnh phổi mạn tính.[1]
Ho có đờm là tình trạng đường hô hấp bị kích thích nhằm đưa đờm ra khỏi cơ thể
2Nguyên nhân gây ho có đờm
Nguyên nhân của ho có đờm
Tất cả các yếu tố gây kích thích khiến niêm mạc đường hô hấp tăng tiết chất nhầy đều có thể dẫn đến ho có đờm:
Nguyên nhân tại phổi
Nguyên nhân ngoài phổi
- Suy tim sung huyết.
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): do acid tiêu hóa từ dạ dày đi lên phía trên, làm tổn thương niêm mạc thực quản, hầu họng gây ho có đờm.
- Thói quen sinh hoạt: thường xuyên sử dụng thuốc lá, rượu bia, cà phê hoặc môi trường sống quá khô.
Màu sắc của đờm cảnh báo bệnh gì?
Màu sắc của đờm khác nhau thường gợi ý đến một số bệnh lý đặc trưng như:
- Ho đờm trong suốt: do những kích thích tăng bài tiết chất nhầy trong các bệnh dị ứng, sốt virus, cảm cúm,...
- Ho đờm xanh hoặc vàng: ở những ngày đầu, đờm thường có màu vàng, sau đó có thể chuyển sang xanh khi tình trạng nhiễm trùng kéo dài. Dấu hiệu này thường gặp trong bệnh viêm xoang mạn tính, viêm phế quản, viêm phổi do vi khuẩn.
- Ho đờm trắng đục: người bệnh thường ho theo từng cơn, nhất là khi có kích thích như bệnh trào ngược dạ dày thực quản, hen phế quản hoặc suy tim,...
- Ho đờm nâu: thường gặp trong trường hợp viêm phổi nặng kéo dài có sự hoại tử nhu mô phổi như bệnh xơ phổi, bụi phổi, áp xe phổi. Ngoài ra, có thể gặp ở bệnh nhân hít phải các chất độc gây tổn thương niêm mạc hô hấp.
- Ho đờm đỏ (ho ra máu): là một dấu hiệu cấp cứu, cần đến cơ sở y tế gần nhất. Dấu hiệu này có thể gặp trong một số bệnh như ung thư phổi, lao phổi...
Ho đờm máu là dấu hiệu bệnh nguy hiểm, cần được cấp cứu kịp thời
3Các biến chứng nguy hiểm của ho có đờm
Ho có đờm có thể dẫn đến nhiều biến chứng khác nhau tùy theo nguyên nhân gây bệnh:[2]
4Cách chẩn đoán ho có đờm
Để chẩn đoán được chính xác nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của ho có đờm, bác sĩ sẽ căn cứ vào tiền sử, bệnh sử, thăm khám lâm sàng và các kỹ thuật xét nghiệm khác nhau:[3]
- Hỏi tiền sử, bệnh sử: bác sĩ sẽ khai thác thông tin về các bệnh lý hô hấp, tim mạch đã và đang được điều trị của bệnh nhân. Ngoài ra, màu sắc và diễn biến ho có đờm cũng giúp bác sĩ xác định được căn nguyên của bệnh.
- Chụp X-quang ngực thẳng: nhằm giúp đánh giá tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp dưới hoặc phát hiện dấu hiệu phì đại cơ tim.
- Chụp cắt lớp vi tính lồng ngực: có thể phát được được các khối ung thư phổi, hang lao, xơ hóa phổi hoặc bệnh giãn phế nang gây ho có đờm kéo dài.
- Xét nghiệm soi tươi đờm: trong một số trường hợp ho có đờm do vi khuẩn như bệnh lao phổi, viêm phổi do phế cầu,... Bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân khạc đờm theo quy định để làm xét nghiệm vi sinh.
5Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Trong một số trường hợp, ho có đờm nếu không tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh nên đến gặp bác sĩ sớm nếu có những dấu hiệu sau:
- Ho có đờm kéo dài trên 2 tuần.
- Xuất hiện kèm theo một số biểu hiện khác như sốt dai dẳng, sút cân, nổi hạch cổ hoặc mẩn ngứa, sưng môi,...
- Ho có máu.
- Khó thở, thở khò khè.
Ho có đờm kèm theo sốt là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ sớm
Nơi khám chữa bệnh
Nếu ho có đờm có kèm theo các dấu hiệu gợi ý tình trạng bệnh nặng như trên, người bệnh cần đến thăm khám sớm tại các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện đa khoa tại địa phương.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số địa bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Thống Nhất...
- Hà Nội: Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108...
6Các cách điều trị ho có đờm
Với mỗi nguyên nhân gây ho có đờm khác nhau mà bác sĩ sẽ chỉ định các phác đồ riêng biệt cho từng bệnh nhân:
- Thuốc long đờm: giúp làm loãng đờm, tăng cường khả năng đào thải tác nhân có hại ra khỏi đường hô hấp.
- Thuốc kháng histamin: thường được dùng với bệnh nhân dị ứng với biểu hiện mẩn ngứa trên da, ho có đờm.
- Thuốc kháng sinh: được chỉ định cho bệnh nhân ho có đờm xanh, đờm vàng do nhiễm khuẩn.
- Thuốc giãn phế quản: giúp giảm co thắt, thông thoáng đường thở, ức chế xuất tiết chất nhầy đối với bệnh nhân hen phế quản hoặc COPD,...
- Thuốc điều trị bệnh dạ dày: có tác dụng giảm tiết acid dạ dày gây kích thích niêm mạc đường hô hấp trên gây ho có đờm.
7Các phương pháp phòng ngừa ho có đờm
Ho có đờm là dấu hiệu thường gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa ho có đờm bằng một số biện pháp đơn giản sau:[4]
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài đường.
- Giữ vệ sinh môi trường, làm sạch và ẩm không khí.
- Rửa mũi, súc miệng mỗi ngày với nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng.
- Hạn chế hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.
- Bổ sung chất xơ, vitamin và chất khoáng thông qua các loại hoa quả, trái cây tươi hàng ngày.
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine để ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm như cúm, sởi, thủy đậu,...
Đeo khẩu trang khi ra ngoài giúp phòng ngừa các bệnh lý gây ho có đờm
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về các bệnh lý gây ra ho có đờm cũng như các phòng tránh bệnh hiệu quả. Hãy chia sẻ thông tin này đến với những người thân và bạn bè xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
