Sốt dai dẳng và kéo dài không rõ nguyên nhân và cách chữa trị hiệu quả

Sốt là biểu hiện của nhiều bệnh nhiễm trùng hay gặp, tuy nhiên triệu chứng này thường chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn và hoàn toàn biến mất sau khi điều trị được nguyên nhân. Vậy sốt kéo dài không rõ nguyên nhân là biểu hiện của bệnh lý gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

1Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân (UFO) là gì?

Sốt là đáp ứng của hệ miễn dịch đối với các tác nhân có hại từ môi trường tác động đến cơ thể, được biểu hiện bằng tình trạng tăng thân nhiệt (lớn hơn 37.5 độ C).

Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân (Unknown Fever Origin - UFO) được định nghĩa là hiện tượng thân nhiệt tăng trên 38.3 độ C, kéo dài trên 3 tuần nhưng chưa xác định được nguyên nhân và không giảm dù đã sử dụng thuốc hạ sốt hay kháng sinh.[1]

Sốt kéo dài là tình trạng thân nhiệt trên 38.3 độ C trong quá 3 tuần

2Nguyên nhân gây sốt cao

Nhiễm trùng

Nguyên nhân nhiễm trùng thường là do áp xe sâu trong ổ bụng như áp xe gan, áp xe dưới hoành, lách, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, viêm xương. Bên cạnh đó còn có một số loại virus như CMV, HIV, sốt ve mò (rickettsia), sốt rét...

Tác dụng phụ của thuốc

Triệu chứng sốt kéo dài có thể gặp khi người bệnh bắt đầu sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh như:

• Thuốc kháng sinh điều trị các bệnh nhiễm khuẩn.
• Thuốc hạ huyết áp hoặc điều chỉnh rối loạn nhịp tim.
• Thuốc an thần và chống trầm cảm.

Biểu hiện sốt này thường kéo dài trong khoảng 7 - 10 ngày từ lúc dùng thuốc và hoàn toàn biến mất nếu ngừng sử dụng.

Stress kéo dài

Hiện tượng thân nhiệt cao trên 38.3 độ C kéo dài có thể xuất hiện ở người có nhiều căng thẳng tâm lý, stress mạn tính hay được gọi là sốt tâm lý.

Bệnh thường gặp ở phụ nữ trẻ, thường xuyên gặp rối loạn lo âu hoặc trầm cảm và cần được trị liệu tâm lý mới có thể biến mất.

Bệnh lao

Bệnh lao do vi khuẩn gây ra và có khả năng lây truyền qua đường hô hấp. Người bệnh thường ít có biểu hiện hoặc triệu chứng không điển hình trong một thời gian dài nên như:

• Sốt từ 38 đến 38.5 độ C kéo dài trên 3 tuần.
• Sốt âm ỉ, liên tục trong ngày và tăng lên về chiều tối.
• Ho khan dai dẳng, thậm chí ho ra máu.
• Ra mồ hôi trộm khi ngủ vào ban đêm.
• Sút cân nhanh chóng dù không thực hiện các biện pháp giảm cân.

Ho khan, ho ra máu là biểu hiện của bệnh lao gây sốt kéo dài

Bệnh tự miễn

Bệnh tự miễn là tình trạng xuất hiện các tự kháng thể tấn công vào các cơ quan, bộ phận trong cơ thể gây tổn thương, viêm nhiễm và dẫn đến biểu hiện sốt nhẹ kéo dài và không giảm khi sử dụng thuốc hạ sốt.

Sốt có thể gặp trong một số bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống hoặc xơ cứng bì…

Các vấn đề về tuyến giáp

Tuyến giáp có chức năng sản xuất hormone T3, T4 - giúp điều hòa và cân bằng quá trình trao đổi chất, cung cấp năng lượng cho cơ thể và duy trì thân nhiệt.

Các bệnh lý viêm tuyến giáp, cường giáp… có thể gây rối loạn nồng độ các hormone này trong máu làm tăng thân nhiệt hay sốt kéo dài.

Ung thư

Một số loại ung thư như bệnh bạch cầu cấp (leukemia) hoặc u lympho Hodgkin hoặc không Hodgkin đều có thể xuất hiện triệu chứng sốt kéo dài, không rõ nguyên nhân.

Bệnh có thể kèm theo các triệu chứng như:

• Sưng hạch bạch huyết ở vùng mang tai, dưới hàm, cổ, nách hoặc bẹn.
• Đau nhức các khớp vùng bàn tay, bàn chân hoặc khớp khuỷu, khớp gối.
• Cơ thể mệt mỏi, suy nhược.
• Giảm từ 5 - 10kg/tháng.
• Ra mồ hôi trộm về đêm.

Sưng hạch bạch huyết, sốt có thể gặp trong bệnh ung thư

3Dấu hiệu

Sốt kéo dài có thể xuất hiện ở nhiều dấu hiệu khác nhau liên quan đến sự tăng thân nhiệt như:

• Cảm giác cay da hoặc da nóng hơn khi chạm vào.
• Đổ mồ hôi dù trời không quá nóng hoặc không vận động.
• Rùng mình, ớn lạnh hoặc rét run.
• Da khô, môi khô kèm theo đắng miệng do mất nước.

4Biến chứng nguy hiểm

Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm như:

• Áp xe: thường gặp sau một sự viêm nhiễm, nếu không được điều trị dứt điểm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.
• Nhiễm trùng huyết: khi ổ áp xe vỡ hoặc vi sinh vật gây bệnh tại các cơ quan xâm nhập vào trong máu và gây nhiều ổ nhiễm khuẩn tại nhiều vị trí trong cơ thể làm quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn.
• Các bệnh lý có sẵn trở nên trầm trọng hơn: các bệnh lý như ung thư, bệnh tự miễn có sốt kéo dài nếu không được điều trị sớm có thể khiến bệnh tiến triển nhanh, tổn thương hoặc di căn nhiều cơ quan trong cơ thể.

5Cách chẩn đoán

Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng sốt, các loại thuốc đã dùng và tiền sử tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, việc thăm khám hạch bạch huyết, nghe phổi và khám tuyến giáp cũng có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh.

Xét nghiệm cận lâm sàng: như xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng nhiễm trùng, xét nghiệm miễn dịch để tìm tự kháng thể trong bệnh tự miễn hoặc xét nghiệm nước tiểu, sinh hóa máu để đánh giá chức năng thận, gan của người bệnh.

Chẩn đoán hình ảnh: như siêu âm tuyến giáp, siêu âm hạch, X-quang ngực hoặc cắt lớp vi tính để giúp chẩn đoán nguyên nhân gây ra sốt kéo dài tùy theo từng bệnh nhân cụ thể.

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Sốt là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể và có thể tự hết. Tuy nhiên, nếu có biểu hiện sốt cao kéo dài kèm theo các dấu hiệu sau thì người bệnh nên đến gặp bác sĩ sớm:

Người lớn

• Sốt cao trên 39 độ C hoặc xuất hiện co giật.
• Sốt kéo dài trên 3 ngày và không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
• Xuất hiện mẩn đỏ toàn thân.
• Nôn mửa, mệt mỏi, chán ăn.
• Đau nhức đầu, cứng hoặc giảm khả năng vận động cổ.
• Khó thở.

Trẻ em

• Sốt trên 38.5 độ C, liên tục trong 3 ngày.
• Trẻ mệt mỏi, ngủ li bì.
• Nôn nhiều lần kèm theo tiêu chảy.

Trẻ sơ sinh

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi, sốt từ 38 độ C trở lên.
• Trẻ bú kém hoặc bỏ bú.
• Nhịp thở tăng kèm theo thở khò khè, khó thở.

Trẻ dưới 3 tháng tuổi nếu sốt cao trên 38 độ C cần đến khám bác sĩ

Nơi khám chữa sốt kéo dài không rõ nguyên nhân

Khi xuất hiện triệu chứng sốt trên 3 tuần dù đã điều trị thì người bệnh nên đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc đến các bệnh viện uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số địa chỉ sau:

• Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Nhân dân 115, bệnh viện Đại học Y dược Tp. HCM…
• Hà Nội: bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Quân đội Trung ương 108, bệnh viện E Trung ương…

7Các phương pháp chữa bệnh

Để điều trị sốt kéo dài cần được phát hiện và điều trị theo nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, người bệnh có thể sử dụng một số phương pháp và thuốc để giảm triệu chứng gây khó chịu của bệnh như:

• Thuốc hạ sốt như paracetamol, aspirin hoặc ibuprofen… Tuy nhiên, trẻ dưới 12 tuổi đang có biển hiện cảm cúm không nên sử dụng aspirin để tránh xuất hiện hội chứng Reye (tổn thương não cấp).
• Uống nhiều nước và dung dịch oresol đúng cách để hạn chế mất nước do sốt cao kéo dài.
• Đối với trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi thì cha mẹ không được tự ý cho trẻ sử dụng các loại thuốc mà cần chỉ định của bác sĩ điều trị.

8Cách chăm sóc tại nhà

Một số trường hợp sốt kéo dài không phải biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm có thể được điều trị và chăm sóc tại nhà với các biện pháp sau:

• Theo dõi thân nhiệt bằng cặp nhiệt độ mỗi 3 - 4 tiếng/lần.
• Chườm ấm vùng trán, nách, bẹn để giảm thân nhiệt, có thể dùng túi chườm.
• Sử dụng thuốc hạ sốt cách nhau từ 4 - 6 tiếng/lần để hạn chế quá liều. Lưu ý, người bệnh phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kì loại thuốc nào.
• Uống nhiều nước, tránh tiếp xúc với người khác để ngăn lây nhiễm bệnh.
• Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, cà phê…
• Ăn các thực phẩm sạch, tươi ngon và được nấu chín trước khi sử dụng.
• Tăng cường bổ sung các loại vitamin và khoáng chất giúp nâng cao thể trạng của người bệnh.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về nguyên nhân gây sốt dai dẳng, kéo dài. Hãy chia sẻ bài viết đến với bạn bè và người thân xung quanh bạn để cùng nhau bảo vệ sức khỏe nhé!