Lá xoài có tác dụng gì? Cách sử dụng và lưu ý khi dùng

Lá xoài rất giàu vitamin cũng như khoáng chất, đồng thời có nhiều đặc tính chữa bệnh, có lợi cho sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu lá xoài có tác dụng gì và những lưu ý khi sử dụng qua bài viết dưới đây nhé.

1Giới thiệu chung về lá xoài

Xoài là loại cây ăn quả nhiệt đới, tên khoa học là Mangifera indica L. thuộc họ Anacardiaceae (Đào lộn hột). Xoài có nguồn gốc từ Nam Á, Đông Nam Á và có nguồn sản xuất lớn tại Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Pakistan, Mexico, Brazil, Bangladesh, Nigeria và Philippines.

Xoài là loài cây gỗ lớn có chiều cao khoảng 10 - 20m, tán rậm. Hoa xoài nhỏ, màu vàng, dạng chùm kép, mọc ở ngọn cành. Quả dạng hạch, khi chín có màu vàng, vị ngọt, thơm, nhân có xơ với hạt rất to.

Lá xoài là dạng lá đơn, nguyên, mọc so le. Phiến lá nhẵn, hình mũi mác thuôn và có mùi thơm.[1]

Thành phần hóa học chứa trong lá xoài gồm:[2]

• Đại phân tử sinh học chính là protein.
• Nhiều loại hợp chất có hoạt tính sinh học gồm hợp chất phenolic, flavonoid, benzophenone, sesquiterpene, saponin, xanthone, tannin, terpenoid và alkaloid.
• Khoáng chất và vitamin như nitơ, kali, phospho, sắt, natri, canxi, magie, vitamin A, vitamin B, vitamin E và vitamin C,...

Lá xoài là dạng lá đơn, nguyên, mọc so le

2Các tác dụng của lá xoài đối với sức khỏe

Ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Một nghiên cứu năm 2019 nhận thấy sau 2 tuần sử dụng chiết xuất lá xoài, lượng chất béo trung tính và đường trong máu thấp hơn so với trước khi dùng. Điều này ủng hộ việc sử dụng lá xoài trong dược lý dân tộc để điều trị bệnh tiểu đường và có những ứng dụng tiềm năng trong tương lai.[3]

Nghiên cứu khác năm 2020 chứng minh rằng chiết xuất từ lá xoài có hàm lượng hợp chất phenolic cao. Sau 2 đến 4 tuần điều trị, chiết xuất lá xoài hỗ trợ làm giảm lượng đường trong máu, duy trì tác dụng hạ đường huyết lâu dài, cũng như làm tăng độ nhạy cảm với insulin và nồng độ insulin trong huyết tương.[4]

Sử dụng lá xoài trong dược lý dân tộc để điều trị bệnh tiểu đường

Kháng viêm

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy các đặc tính chống viêm của lá xoài lá có thể bảo vệ bộ não khỏi các bệnh lý như Alzheimer hoặc Parkinson.[5]

Trong một nghiên cứu năm 2018, sử dụng chiết xuất từ ​​lá xoài đã giúp chống lại tình trạng oxy hóa và viêm gây ra trong não.[6]

Sử dụng chiết xuất từ ​​lá xoài giúp chống lại tình trạng oxy hóa và viêm trong não

Duy trì cân nặng hợp lý

Nghiên cứu trên chuột cho thấy các tế bào được điều trị bằng chiết xuất lá xoài có mức độ lắng đọng chất béo thấp hơn và mức độ adiponectin - một protein tín hiệu tế bào đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa chất béo và điều hòa đường trong cơ thể cao hơn.[5]

Một nghiên cứu năm 2017 phát hiện rằng tiêu thụ trà lá xoài giúp tăng hoạt động chống oxy hóa cùng với tác dụng chống viêm, giảm tích tụ mỡ bụng và biểu hiện của axit béo synthase. Từ đó, cho thấy tiềm năng chống béo phì bằng cách điều chỉnh biểu hiện của các enzyme và các yếu tố phiên mã liên quan đến quá trình tạo mỡ.[7]

Tiêu thụ trà lá xoài giúp tăng hoạt động chống oxy hóa, giảm tích tụ mỡ bụng

Chống oxy hóa

Lá xoài chứa phenolic và flavonoid - các chất chống oxy hóa giúp làm giảm tác động xấu của các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương tế bào. Từ đó, chống lại nhiều bệnh thoái hóa như hội chứng suy giảm miễn dịch, bệnh thiếu máu cục bộ và rối loạn thần kinh,…[8]

Hơn nữa, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy tiềm năng của chiết xuất lá xoài như một chất chống oxy hóa có khả năng ứng dụng rộng rãi hơn trong nhiều ngành công nghiệp khác.[2]

Lá xoài chứa phenolic và flavonoid - các chất chống oxy hóa mạnh mẽ

Kháng khuẩn

Nghiên cứu cho thấy lá xoài có hoạt tính kháng khuẩn đối với các vi khuẩn như Staphylococcus sp., Bacillus subtilis, Escherichia coli, Candida albicans, Proteus vulgaris, Pseudomonas fluorescens, Shigella flexneri, Klebsiella pneumoniae và Salmonella typhi. Ngoài ra, mangiferin - một hợp chất được chiết xuất từ lá xoài cũng cho thấy có hoạt tính tạo phức sắt mạnh, có lợi cho hoạt động kháng khuẩn.[2]

Các hợp chất thực vật chính chịu trách nhiệm cho hoạt động kháng khuẩn trong lá xoài bao gồm phenolic, alkaloid, saponin, glycoside, terpene và tannin. Đồng thời, nghiên cứu cho thấy polyphenol và axit phenolic có trong chiết xuất lá xoài kháng khuẩn, kháng nấm có thể ức chế sự phát triển của mầm bệnh.[9]

Lá xoài có hoạt tính kháng khuẩn đối với nhiều loại vi khuẩn

Hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày

Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy sử dụng chiết xuất ​​lá xoài bằng đường uống làm giảm tình trạng tổn thương dạ dày.[10]

Nghiên cứu khác năm 2007 chứng minh rằng mangiferin - một glucosylxanthone tự nhiên từ lá xoài làm giảm thể tích dịch tiết và độ axit dạ dày. Từ đó cho thấy mangiferin có tác dụng bảo vệ và chống lại tổn thương dạ dày thông qua cơ chế chống tiết dịch và chống oxy hóa.[11]

Sử dụng chiết xuất ​​lá xoài làm giảm tình trạng tổn thương dạ dày

Ngăn ngừa ung thư

Polyphenol có trong lá xoài như gallotannin, axit phenolic, quercetin và mangiferin thể hiện tác dụng phòng ngừa nhiều loại ung thư nhờ tác dụng chống viêm và chống oxy hóa. Đồng thời, mangiferin còn được chứng minh có tác dụng ức chế một số loại ung thư bằng cách cản trở sự xâm lấn, di cư và tăng sinh.[2]

Nghiên cứu năm 2016 cũng cho thấy những lợi ích tiềm tàng của phân tử mangiferin trong việc chống lại ung thư phổi, ung thư não, ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư tuyến tiền liệt và bệnh bạch cầu.[12]

Mangiferin trong lá xoài có tác dụng ức chế một số loại ung thư bằng cách cản trở sự xâm lấn, di cư và tăng sinh

Tốt cho làn da

Chiết xuất lá xoài có thể làm giảm các dấu hiệu lão hóa da do có hàm lượng chống oxy hóa dồi dào. Một nghiên cứu năm 2013 chứng minh rằng sử dụng chiết xuất xoài làm tăng sản xuất collagen và rút ngắn chiều dài của nếp nhăn da.[13]

Một nghiên cứu khác năm 2020 nhận thấy mangiferin được phân lập từ lá xoài giúp bảo vệ nguyên bào sợi chống lại các tổn thương do hydroperoxide. Từ đó, xác nhận tiềm năng của chiết xuất lá xoài trong điều trị bệnh vẩy nến hoặc các rối loạn da khác.[14]

Chiết xuất lá xoài làm giảm các dấu hiệu lão hóa da do có hàm lượng chống oxy hóa dồi dào

Kích thích mọc tóc

Lá xoài chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh như flavonoid và polyphenol, có khả năng trung hòa các gốc tự do – nguyên nhân gây tổn thương tế bào, trong đó có cả các nang tóc. Việc sử dụng chiết xuất lá xoài có thể giúp bảo vệ nang tóc khỏi hư tổn do tác động của môi trường, đồng thời thúc đẩy tuần hoàn máu trên da đầu, từ đó hỗ trợ nuôi dưỡng và kích thích sự phát triển của tóc một cách tự nhiên.[5]

Lá xoài bảo vệ các nang tóc khỏi bị hư hại và hỗ trợ sự phát triển của tóc

Bảo vệ gan

Nghiên cứu năm 2021 kết luận rằng trà lá xoài cải thiện tình trạng bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách hoạt động như một tác nhân chống viêm thông qua hoạt hóa PPAR-α và điều chế NF-κB. Do đó, các sản phẩm từ lá xoài có thể được sử dụng như một chất bảo vệ gan và hỗ trợ trong việc điều trị bệnh gan nhiễm mỡ do chế độ ăn nhiều chất béo gây ra.[2]

Các chiết xuất từ lá xoài được sử dụng như một chất bảo vệ gan

Ngăn ngừa tiêu chảy

Chiết xuất nước của lá xoài đã được chứng minh chống lại nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau như E. coli, S. typhi, Vibrio cholerae và S. sonnei. Do đó, người ta kết luận rằng chiết xuất nước từ lá xoài non có thể điều trị tình trạng tiêu chảy.[2]

Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2015 nhận thấy lá xoài rất giàu các chất hóa học thực vật như flavonoid, saponin, phenolic và alkaloid giúp tăng cường hoạt động của Na(+) K(+) ATPase ở ruột non và làm giảm sự hấp thụ của Na+ và K+. Điều này giúp kiểm soát và ngăn ngừa tiêu chảy.[15]

Chiết xuất nước từ lá xoài non có thể điều trị tình trạng tiêu chảy

Điều hòa huyết áp

Lá xoài có tác dụng hỗ trợ điều hòa huyết áp nhờ khả năng cải thiện lưu thông máu trong cơ thể. Khi được tiêu thụ, các hợp chất tự nhiên trong lá xoài giúp làm giãn mạch máu, từ đó giảm áp lực lên thành mạch. Điều này không chỉ giúp hạ huyết áp mà còn có lợi trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến giãn tĩnh mạch.[8]

Lá xoài giúp tăng cường lưu thông máu và hạ huyết áp

Làm dịu vết bỏng

Lá xoài có thể được sử dụng để làm dịu các vết bỏng nhẹ với diện tích tổn thương nhỏ. Khi bị bỏng, hãy đốt một nắm lá xoài thành tro và xoa nhẹ lên vùng da bị tổn thương. Điều này giúp vết bỏng dịu mát hơn, mặc dù ban đầu có thể không thoải mái.

Lá xoài giúp làm dịu các vết bỏng nhẹ với diện tích tổn thương nhỏ

Hỗ trợ điều trị hen suyễn

Lá xoài có thể được sử dụng trong việc giảm triệu chứng ho khi mắc các vấn đề như viêm phế quản, hen suyễn hoặc cảm lạnh. Để đạt hiệu quả này, đun sôi lá xoài với nước, thêm một ít mật ong và sử dụng giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn.

Lá xoài có thể được sử dụng hỗ trợ điều trị hen suyễn

3Hướng dẫn cách sử dụng lá xoài an toàn, hiệu quả

Sử dụng lá xoài với liều lượng hợp lý

Lá xoài là nguồn thực vật uy tín giàu mangiferin và các hoạt chất sinh học khác. Ngoài việc sử dụng ăn tươi, một trong những cách phổ biến nhất để tiêu thụ là trà lá xoài.

Hơn nữa, lá xoài còn có sẵn dưới dạng bột, chiết xuất và thực phẩm bổ sung Zynamite. Các dạng bột, chiết xuất này có thể được pha loãng trong nước để uống, sử dụng trong thuốc mỡ da hoặc rắc vào nước tắm. Nghiên cứu cho thấy liều lượng lá xoài được khuyến nghị là 140 - 200mg/lần/2 lần mỗi ngày.[5]

Liều lượng lá xoài được khuyến nghị là 140 - 200mg/lần/2 lần mỗi ngày

Cách nấu nước lá xoài tươi

Bạn có thể nấu nước lá xoài tươi theo các bước sau:[5]

• Chuẩn bị 10 lá xoài tươi, rửa sạch.
• Đun lá xoài với 150ml nước và sử dụng.
• Nếu không có sẵn lá tươi, bạn có thể sử dụng túi trà lá xoài và trà lá.

Bạn có thể nấu nước lá xoài tươi để sử dụng

Cách sử dụng lá xoài khô

Trong trường hợp không có lá xoài tươi, bạn có thể sử dụng lá xoài đã được phơi khô theo các bước sau:

• Nghiền lá xoài khô thành bột mịn. Đảm bảo nghiền lá xoài thật mịn để chỉ thu được bột lá xoài.
• Lấy nửa muỗng cà phê bột lá xoài và pha loãng trong một ly nước đến khi bột tan hoàn toàn.
• Uống bột lá xoài mỗi buổi sáng trước khi ăn sáng.

Khi không có lá xoài tươi, bạn có thể sử dụng lá xoài đã được phơi khô

4Một số lưu ý khi sử dụng lá xoài

Mặc dù lá xoài có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên bạn vẫn cần lưu ý khi sử dụng:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Tùy vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu, bác sĩ sẽ tư vấn về liều lượng sao cho phù hợp.
• Không dùng chung với thuốc hạ đường huyết: Lá xoài có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu nên không sử dụng chung với thuốc hạ đường huyết vì có thể gây hạ đường huyết quá mức, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
• Không uống quá nhiều nước lá xoài, đặc biệt đối với những người có vấn đề về tiêu hóa, người mắc bệnh tiêu chảy.
• Không dùng nước lá xoài thay cho nước lọc.

Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lá xoài

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin về tác dụng của lá xoài đối với sức khỏe và các lưu ý trong quá trình sử dụng. Hãy chia sẻ bài viết này đến mọi người nếu bạn thấy hữu ích nhé!