Suy giãn tĩnh mạch: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh

Suy giãn tĩnh mạch là tình trạng sưng và giãn rộng tĩnh mạch thường là ở chân gây ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như thẩm mỹ. Cùng tìm hiểu về bệnh suy giãn tĩnh mạch qua bài viết này nhé!

1Suy giãn tĩnh mạch là gì?

Suy giãn tĩnh mạch hay còn gọi là suy giãn tĩnh mạch chân, suy giãn tĩnh mạch chi dưới. Trong tiếng Anh được gọi là varicose.

Suy giãn tĩnh mạch là sự suy giảm khả năng đưa máu trở về tim của hệ thống tĩnh mạch, hậu quả làm làm giãn nở lớn tĩnh mạch và nhìn thấy được qua da.

Lâu dần, suy giãn tĩnh mạch gây tổn thương các mô và nhiễm trùng da, loét, hình thành huyết khối trong lòng tĩnh mạch có thể gây tắc mạch máu tại chỗ hoặc di chuyển theo mạch máu dẫn tới tắt mạch ở vị trí khác. Nếu gây tắt mạch phổi có thể dẫn tới suy hô hấp và tử vong.

Suy giãn tĩnh mạch có thể nhìn thấy được qua da

2Các loại suy giãn tĩnh mạch

Suy giãn tĩnh mạch chi dưới (chân): Đây là tình trạng máu bị dồn, ứ lại ở chân và không thể về tĩnh mạch chủ để quay về tim như bình thường. Hệ thống van tĩnh mạch tại chân không còn giữ được chức năng cùng với thành tĩnh mạch giãn nở do đứng lâu hoặc ít vận động cẳng chân.

Suy giãn tĩnh mạch tay: Đây là tình trạng tĩnh mạch tại tay bị giãn ra, lòng tĩnh mạch có kích thước lớn hơn bình thường khiến máu khó về tim hơn. Nguyên nhân cũng đến từ việc van tĩnh mạch hoạt động không tốt khiến máu khó lưu thông trở về tim để thực thiện vòng tuần hoàn.

Giãn tĩnh mạch nông: Giống như tên gọi, giãn tĩnh mạch nông là loại suy giãn tĩnh mạch có tính chất tương tự như suy giãn tĩnh mạch tay, chân nhưng các tĩnh mạch bị ảnh hưởng nằm gần bề mặt da nên dễ tạo thành các đường mạch máu nổi rõ, xoắn, có màu xanh hoặc tím.

Giãn tĩnh mạch dạng lưới: Giãn tĩnh mạch lưới là tình trạng suy giãn tĩnh mạch xuất hiện đồng thời ở một nhóm các tĩnh mạch nằm gần nhau, tạo thành các mảng hình lưới có màu đỏ nổi rõ trên da.

Giãn tĩnh mạch dạng sợi (telangiectasia): Đây là tình trạng suy giãn tại các cụm tĩnh mạch nhỏ nằm cạnh nhau, xuất hiện trên bề mặt da với các cụm màu xanh hoặc đỏ. Không giống với các loại khác, ở giãn tĩnh mạch dạng sợi chúng không nổi lên bề mặt da.

Điểm chung của các loại suy giãn tĩnh mạch là đều xuất hiện đường tĩnh mạch nhìn thấy rõ dưới da hoặc nổi trên da

3Triệu chứng của bệnh suy giãn tĩnh mạch

Thông thường tình trạng suy giãn tĩnh mạch có thể không gây bất kỳ sự đau nhức nào. Một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết bệnh lý này bao gồm:

• Các đường tĩnh mạch xuất hiện rõ trên da và có màu tím đậm hoặc xanh lam.
• Các đường tĩnh mạch có thể xoắn hoặc phình ra, nổi rõ trên da và thường xuất hiện như những sợi dây trên chân.

Khi tình trạng suy giãn tĩnh mạch trở nên nghiêm trọng hơn với các cơn đau cùng các biểu hiện như:

• Đau nhức, cảm giác nặng nề ở chân, tay, đau khi đi lại nhiều.
• Cảm giác nóng rát, đau nhói, chuột rút và sưng ở chân hoặc tay đặc biệt vào ban đêm.
• Đau nặng hơn khi thay đổi tư thế sau khi đứng hoặc ngồi 1 thời gian dài.
• Ngứa ran và khó chịu ở chân hoặc tay, cảm giác châm chích, dị cảm như kiến bò về đêm.
• Thay đổi màu da xung quanh nơi tĩnh mạch bị suy giãn, chảy máu và có những mảng bầm nơi tĩnh mạch bị giãn.

4Nguyên nhân gây suy giãn tĩnh mạch

Một vấn đề chung gây nên tình trạng suy giãn tĩnh mạch là các van nhỏ bên trong tĩnh mạch bị mất đi chức năng vốn có hoặc hoạt động không tốt.

Ở một người có hệ thống tĩnh mạch bình thường, máu từ chân hoặc tay sẽ di chuyển về tim thuận lợi nhờ vào các van tĩnh mạch cũng như sức co bóp từ thành tĩnh mạch.

Khi các van này bị suy yếu hoặc bị hư hỏng, máu khó trở về tim mà bị chảy ngược lại gây sưng và giãn tĩnh mạch.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải tình trạng suy giãn tĩnh mạch bao gồm:

• Phụ nữ có nguy cơ mắc suy giãn tĩnh mạch cao hơn nam giới.
• Di truyền.
• Tuổi tác.
• Thừa cân, béo phì.
• Đặc thù công việc phải đứng trong thời gian dài.
• Phụ nữ có thai.
• Hút thuốc lá, ít vận động.

Nguyên nhân chính gây suy giãn tĩnh mạch

5Biến chứng nguy hiểm

Hình thành các vết loét

Các vết loét hình thành trên da, gần vị trí các tĩnh mạch bị giãn. Vết loét có thể bắt đầu bằng một đốm đổi màu trên da sau đó mới phát triển thành các vết loét rộng hơn.

Hình thành cục máu đông

Trong các tình trạng suy giãn tĩnh mạch chân, đặc biệt là các tĩnh mạch sâu trong chân có thể hình thành các cục máu đông do máu không tuần hoàn tốt sẽ gây đau nhức và sưng chân. Nặng hơn có thể dẫn đến thuyên tắc phổi.

Xuất huyết

Tình trạng suy giãn tĩnh mạch gần bề mặt da có thể chảy máu trong trường hợp bạn bị trầy xước hoặc va đập vùng da có các đường tĩnh mạch nổi lên. Chảy máu trong tĩnh mạch nên thường rất khó cầm máu.

6Cách chẩn đoán bệnh

Trong chẩn đoán suy giãn tĩnh mạch, bác sĩ có thể quan sát tình trạng của các đường tĩnh mạch dưới da kết hợp với triệu chứng mà người bệnh gặp phải để kiểm tra mức độ của bệnh.

Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm Doppler mạch máu để xem xét lưu lượng máu qua các van trong tĩnh mạch, phương pháp này còn có thể phát hiện cục máu đông.

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Một số dấu hiệu cảnh báo tình trạng suy giảm tĩnh mạch nghiêm trọng bạn cần lưu ý để phát hiện và thăm khám kịp thời:

• Các đường tĩnh mạch xuất hiện nhiều và gây đau, nhức dai dẳng.
• Các vết loét xuất hiện nhiều hơn.
• Chảy máu kéo dài và khó cầm máu.
• Hay bị chuột rút, cảm giác châm chích về đêm.
• Cảm giác nặng nề, đau nhức ở chân, tay.

Cần chú ý các đường tĩnh mạch dưới da để kịp thời phát hiện bệnh và thăm khám

Nơi khám chữa

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Cơ xương khớp. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Viện Tim mạch TP.HCM, Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Tim Hà Nội, Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện E, Viện Tim mạch Quốc gia - Bệnh viện Bạch Mai.

8Các cách điều trị bệnh suy giãn tĩnh mạch

Thay đổi lối sống

Lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa cũng như cải thiện tình trạng bệnh. Một số điều bạn cần lưu ý trong sinh hoạt hằng ngày:

• Không giữ tư thế đứng trong thời gian dài.
• Duy trì cân nặng ở mức phù hợp.
• Tăng cường thể dục hoặc các hoạt động thể chất khác.
• Hạn chế mang giày cao gót.
• Ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nướcvà tăng cường vitamin.
• Kê chân lên cao nghi nghỉ ngơi.
• Có thể xoa bóp để tăng cường máu về chân.

Mang vớ nén

Mang vớ nén hay vớ y khoa thường là lựa chọn hàng đầu trong các phương pháp điều trị suy giãn tĩnh mạch. Vớ siết chặt chân, giúp máu trong tĩnh mạch chân được lưu thông về tim thuận lợi hơn.

Phương pháp khác

Một số phương pháp khác trong điều trị suy giãn tĩnh mạch:

• Liệu pháp xơ cứng: đây là phương pháp sử dụng hóa chất hoặc bọt tiêm vào tĩnh mạch.
• Phẫu thuật laser: phương pháp này sử dụng năng lượng từ tia laser để tác động vào tĩnh mạch.
• Nội soi tĩnh mạch: phương pháp này sử dụng kỹ thuật nội soi, tạo một vết mổ nhỏ để tác động vào tĩnh mạch.

Phẫu thuật laser là phương pháp hiện đại giúp cải thiện suy giãn tĩnh mạch

Phẫu thuật

Nếu việc thay đổi lối sống và mang vớ nén không mang lại hiệu quả điều trị, cũng như tình trạng đau nhức dai dẳng thì bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để điều trị suy giãn tĩnh mạch.

Thắt tĩnh mạch là một phương pháp điều trị phẫu thuật không cần gây mê. Bác sĩ sẽ thực hiện các vết cắt nhỏ dưới da, cắt giãn tĩnh mạch và loại bỏ chúng.

Phẫu thuật thắt tĩnh mạch không cần gây mê

9Phòng ngừa suy giãn tĩnh mạch

Chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và nghề nghiệp có vai trò quan trọng trong việc gây ra suy giãn tĩnh mạch.

Trong suốt thời gian làm việc, sau 30 - 60 phút nên tranh thủ giải lao, vận động vài phút để máu lưu thông tốt hơn. Không nên đứng hoặc ngồi quá lâu.

Chế độ ăn uống nên bổ sung thêm nhiều rau quả, trái cây để cung cấp đủ chất xơ và vitamin.

Luyện tập thể dục thể thao như bơi lội, đi xe đạp, tập dưỡng sinh.

Duy trì cân nặng phù hợp, tránh thừa cân, béo phì.

Hy vọng bài viết đã cung cấp thêm cho bạn thông tin về suy giãn tĩnh mạch. Nếu thấy hay và hữu ích hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!

Nguồn: Healthline, Mayoclinic, NHS