Viễn thị là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, điều trị và cách phòng ngừa

Viễn thị là bệnh lý khúc xạ phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Người bệnh viễn thị thường gặp khó khăn trong việc quan sát sự vật ở gần. Cùng tìm hiểu về bệnh viễn thị qua bài viết dưới đây nhé!

1Tật viễn thị ở mắt là gì?

Viễn thị là tật khúc xạ với đặc trưng là tình trạng khi mắt không thể nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại có thể nhìn rõ các vật thể ở xa (khoảng 6m). Có một số trường hợp viễn thị nghiêm trọng, mắt chỉ có thể nhìn những thứ ở khoảng cách rất xa.[1]

Tùy theo mức độ ảnh hưởng của bệnh đến với khả năng quan sát của người bệnh và độ diop qua máy đo khúc xạ mà viễn thị được chia thành 3 loại:

• Viễn thị nhẹ: nhỏ hơn 2 diop.
• Viễn thị trung bình: từ 3 - 5 diop.
• Viễn thị nặng: trên 5 diop

Viễn thị là bệnh lý có thể xuất hiện ở trẻ ngay từ khi sinh ra, liên quan chặt chẽ đến yếu tố di truyền. Khác biệt với lão thị là tình trạng giảm nhìn gần ở người trung niên và lớn tuổi do sự biến đổi của giác mạc.[2]

Viễn thị là bệnh làm hạn chế khả năng nhìn gần nhưng nhìn xa vẫn rõ

2Nguyên nhân gây viễn thị

Viễn thị là bệnh lý liên quan đến sự thay đổi về cấu trúc giác mạc. Bệnh có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Bẩm sinh: do chiều dài nhãn cầu bị ngắn hơn bình thường hoặc giác mạc dẹt khiến ánh sáng hội tụ ở vị trí ngoài hoàng điểm.
• Di truyền: trẻ có nguy cơ mắc viễn thị cao hơn nếu được di truyền các gen bệnh từ bố mẹ. Ngoài ra, viễn thị nặng có thể là một phần của các rối loạn di truyền như hội chứng Down, hội chứng Fragile X…
• Nguyên nhân khác: bệnh võng mạc, khối u mắt, mổ lấy thể thủy tinh bị đục, giác mạc bị dẹp do sẹo… gây ra viễn thị.[3][1]

Viễn thị gặp ở trẻ em thường do bẩm sinh

3Các triệu chứng viễn thị ở mắt

Viễn thị mức độ nhẹ có thể không xuất hiện các triệu chứng thường xuyên mà chỉ gặp khi mắt phải làm việc liên tục. Một số triệu chứng phổ biến của bệnh viễn thị gồm:

• Không nhìn rõ các vật thể ở khoảng cách gần, cần nheo mắt để nhìn rõ.
• Nhìn mờ hơn vào ban đêm kèm theo mệt mỏi.
• Nhìn đôi nếu cố gắng đọc sách.
• Đau âm ỉ vùng mắt.
• Mỏi mắt hoặc đau đầu khi đọc sách.
• Trẻ hay dụi mắt hoặc sợ đọc sách.[1]

Nhức mỏi mắt khi đọc sách lâu là dấu hiệu của bệnh viễn thị

4Phương pháp chẩn đoán mắt viễn thị

Việc chẩn đoán viễn thị thường khá đơn giản thông qua việc khám mắt thường quy và một số biện pháp cận lâm sàng. Nhiều bệnh nhân được chẩn đoán viễn thị nhờ khám sức khỏe định kỳ.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh viễn thị gồm:

• Khám thị lực: bác sĩ sẽ cho người bệnh đọc các chữ hoặc ký tự trên bảng đo thị lực ở các khoảng cách khác nhau để phân biệt viễn thị với các tật khúc xạ khác như loạn thị, cận thị.
• Đo khúc xạ: bác sĩ sẽ dùng máy đo khúc xạ để quan sát sự thay đổi về kích thước nhẫn cầu và hình dạng của giác mạc.[4][5]

Khám thị lực là phương pháp giúp bác sĩ chẩn đoán viễn thị

5Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Người bệnh nên đến gặp bác sĩ nhãn khoa để thăm khám nếu có một số dấu hiệu nghi ngờ sau:

• Nhìn mờ các vật ở gần nhưng có thể nhìn rõ vật ở xa.
• Nheo mắt khi đọc sách.
• Mệt mỏi, đau đầu khi nhìn gần trong khoảng thời gian dài.

Ngoài ra, viễn thị mức độ nhẹ thường ít biểu hiện khiến người bệnh không để ý. Tuy nhiên, bệnh vẫn đang âm thầm tiến triển theo thời gian, vì thế bạn nên khám mắt định kỳ để phát hiện bệnh sớm:

• Trẻ em: khám mắt lần đầu trong khoảng 6 - 12 tháng tuổi, lần 2 từ 3 - 3 tuổi rưỡi. Sau đó, trẻ nên khám mắt mỗi 1 - 2 năm/lần.
• Người lớn: bắt đầu khám mắt định kỳ từ sau 40 tuổi với khoảng cách khác nhau. Người từ 40 - 54 tuổi (2 - 4 năm/lần), từ 55 - 64 tuổi (1 - 3 năm/lần) và người trên 65 tuổi (1 - 2 năm/lần).[3]

Nơi khám chữa bệnh

Bạn có thể thực hiện khám mắt định kỳ hoặc bất kỳ khi nào có biểu hiện nghi ngờ viễn thị tại khoa mắt của các bệnh viện địa phương hoặc tham khảo một số địa chỉ sau:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Mắt Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Chợ Rẫy…
• Hà Nội: Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai…

6Phương pháp điều trị tật viễn thị

Biện pháp điều trị viễn thị chủ yếu với mục đích điều chỉnh đường đi của tia sáng vào nhãn cầu được hội tụ đúng vào hoàng điểm. Một số biện pháp điều trị viễn thị phổ biến gồm:

• Kính thuốc: là biện pháp đơn giản, phổ biến nhất. Bác sĩ sẽ sử dụng kính mắt với độ cong và góc khúc xạ thích hợp để thay đổi đường đi của ánh sáng trước khi vào mắt để người bệnh có thể nhìn rõ vật ở gần.
• Kính áp tròng: giúp người bệnh điều chỉnh viễn thị mà vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ. Tuy nhiên, người bệnh sử dụng kính áp tròng cần được hướng dẫn kỹ về các bảo quản và vệ sinh kính thường xuyên để tránh biến chứng loét giác mạc.
• Phẫu thuật: bác sĩ sẽ sử dụng tia laser để thay đổi độ cong của giác mạc từ đó giúp ánh sáng hội tụ đúng hướng. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến là phẫu thuật LASIK, LASEK và PRK.[5][3]

Đeo kính thuốc là biện pháp điều trị viễn thị phổ biến

7Biến chứng tật viễn thị ở mắt

Viễn thị nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm gây ảnh hưởng đến thị lực như:

• Lác mắt: là tình trạng đồng tử 2 bên di chuyển không đồng nhất khi thay đổi hướng nhìn.
• Giảm khả năng làm việc: do người bệnh dễ bị mỏi mắt, nhức đầu khi đọc sách, làm việc ở khoảng cách gần khiến cơ thể mệt mỏi và giảm hiệu suất công việc đáng kể.
• Mất an toàn: người bệnh viễn thị nếu không được điều trị có thể gặp nguy hiểm trong quá trình lao động hoặc lái xe.[2]

8Biện pháp phòng ngừa viễn thị

Viễn thị là bệnh lý liên quan đến các yếu tố di truyền nên không có biện pháp ngăn ngừa bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, bạn có thể làm chậm tiến triển của bệnh và cải thiện thị lực thông qua một số biện pháp sau:

• Đeo kính râm khi đi ra ngoài nắng để tránh tác hại của tia UV đối với giác mạc.
• Bổ sung thực phẩm có lợi cho mắt và thị lực như cá hồi, gấc, cà rốt, vitamin A hoặc omega-3…
• Không hút thuốc lá, uống rượu bia để tránh lão hóa giác mạc.
• Sử dụng ánh sáng phù hợp khi học tập và làm việc.
• Thăm khám mắt định kỳ theo từng lứa tuổi.
• Kiểm soát các bệnh lý mạn tính theo chỉ định của bác sĩ giúp hạn chế biến chứng về mắt làm suy giảm thị lực như tăng huyết áp, đái tháo đường…[2][3]

Bổ sung nhiều thực phẩm chứa vitamin A có thể cải thiện tình trạng viễn thị

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích về bệnh viễn thị. Bạn hãy thường xuyên bổ sung các thực phẩm bổ mắt và thăm khám nhãn khoa định kỳ để có thể phát hiện bệnh sớm nhé!