Mắt lác: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Mắt lác là tình trạng có thể gặp ở bất cứ ai, đặc biệt là trẻ em gây nên sự kém tự tin trong giao tiếp. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách điều trị mắt lác qua bài viết dưới đây nhé!

1Mắt lác là gì?

Mắt lác là tình trạng hai mắt không thể nhìn vào cùng một điểm. Bệnh thường xuyên xảy ra ở trẻ em. Theo thống kê, có khoảng 2-5% dân số trên thế giới mắc bệnh lý này.

Dựa vào cách nhìn vật, người ta chia mắt lác thành 4 dạng như:

• Hypertropia: mắt hướng lên trên.
• Hypotropia: mắt nhìn xuống dưới.
• Esotropia: mắt hướng vào trong.
• Exotropia: mắt hướng ra ngoài.[1]

Mắt lác là tình trạng có thẻ gặp trong đời sống

2Nguyên nhân gây mắt lác

Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng mắt lác như:

Tật khúc xạ

Các tật khúc xạ khiến cho mắt hoạt động nhiều hơn bình thường. Điều này có thể làm cho mắt lác xảy ra. Theo thống kê, bệnh lác do tật khúc xạ thường xuất hiện muộn từ 2 tuổi trở lên.

• Viễn thị: khiến cho mắt phải nhìn vào trong nhiều hơn để tập trung.
• Cận thị: khó nhìn thấy các vật ở gần khiến cho người bệnh phải nheo mắt nhiều hơn khi nhìn.
• Loạn thị: khiến cho hình ảnh bị méo mó cũng có thể dẫn tới lác mắt.

Viễn thị là nguyên nhân dẫn tới lác mắt

Bệnh lý

Não úng thủy gây tích tụ nhiều dịch xung quanh não có thể tạo nên áp lực gây ra tình trạng lác mắt. Ngoài ra, tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt là sởi có thể dẫn tới lé mắt ở trẻ em.

Bẩm sinh

Tình trạng u nguyên bào võng mạc - một loại ung thư mắt hiếm gặp ở trẻ em có thể thay đổi tình trạng nhìn của mắt gây nên mắt lác. Tình trạng chậm phát triển của trẻ cũng có thể khiến cho mắt kém hoạt động gây nên lác.

Di truyền

Một số bệnh lý liên quan đến di truyền có thể làm xuất hiện lác mắt là:

• Hội chứng Down.
• Hội chứng Noonan.[2]

3Dấu hiệu của bệnh mắt lác

Một số dấu hiệu có thể gặp của tình trạng mắt lác là:

• Một bên mắt không thể nhìn thẳng phía trước.
• Nhắm một mắt hoặc nghiêng đầu có thể xuất hiện tình trạng song thị.

Trẻ sơ sinh có thể xuất hiện mắt lác nếu trẻ mệt mỏi. Thông thường, tình trạng lác thường xuất hiện khi mới sinh hoặc sau 3 tháng tuổi.

4Chẩn đoán mắt lác

Khám lâm sàng

Trong quá trình kiểm tra sức khỏe, bác sĩ có thể tiến hành thăm khám lâm sàng thị lực, phản ứng của đồng tử cũng như mức độ vận động của các cơ nhãn cầu.

Việc thăm khám bằng đèn khe có thể giúp bác sĩ đánh giá các dấu hiệu của thủy tinh thể cũng như loại trừ rối loạn u nguyên bào võng mạc.

Ngoài ra, bác sĩ có thể tiến hành khai thác tiền sử của người bệnh bao gồm:

• Gia đình có ai mắc nhược thị hay lác không.
• Mắt lác xuất hiện khi nào.
• Trẻ có ưu tiên sử dụng 1 mắt hay không.[3]

Khám mắt giúp chẩn đoán chính xác lác mắt

Các xét nghiệm cận lâm sàng

Bác sĩ tiến hành thăm khám một số đặc điểm như:

• Phản xạ ánh sáng giác mạc: đây là xét nghiệm sàng lọc hiệu quả nhưng không thể phát hiện tình trạng lác kín đáo. Trẻ sẽ được nhìn vào ánh sáng, sự phản xạ ánh sáng sẽ được đánh giá để phân loại lác.
• Che mắt: người bệnh sẽ được yêu cầu chú ý vào vật thể. Một mắt được che lại trong khi mắt còn lại được quan sát chuyển động của vật. Mắt lác là mắt phải chuyển động để định hình vật.
• Chẩn đoán hình ảnh: các phương tiện chẩn đoán như MRI (cộng hưởng từ), CT-scanner (cắt lớp vi tính) được chỉ định để đánh giá nguyên nhân gây liệt thần kinh sọ.

5Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Trong trường hợp lác mắt thường xuyên xảy ra, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Cha mẹ nên để ý trẻ nếu trẻ than phiền về tình trạng khó nhìn, nhìn đôi thì hãy đưa trẻ đến các cơ sở chuyên khoa để tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.[4]

Nơi thăm khám bệnh và điều trị

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Mắt. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Mắt TP.HCM, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Mắt Trung Ương, Bệnh viện Mắt Hà Nội 2, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

6Điều trị mắt lác

Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định những phương án điều trị khác nhau:

• Dùng kính: nhằm điều trị tật khúc xạ, giúp cho mắt trẻ hoạt động hiệu quả hơn.
• Bài tập về mắt: giúp kiểm soát những chuyển động của mắt, hỗ trợ mắt hoạt động tốt hơn.
• Phẫu thuật: giúp các cơ kiểm soát chuyển động của mắt thẳng hàng.
• Tiêm thuốc: tiêm thuốc vào những cơ kém hoạt động giúp cho mắt nhìn rõ hơn những chỉ kéo dài 3 tháng.

Đeo kính giúp khắc phục lác mắt do tật khúc xạ

7Cách phòng ngừa mắt lác

Để hạn chế tình trạng mắt lác, mọi người có thể tuân thủ một số việc làm sau:

• Khám mắt định kỳ: theo hướng dẫn của bác sĩ với từng độ tuổi
• Tạo thói quen sinh hoạt lành mạnh: không làm việc trong điều kiện thiếu sáng.
• Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: đặc biệt nên giới hạn thời gian sử dụng của trẻ nhỏ.
• Ngồi học tập, làm việc đúng tư thế: để tránh xuất hiện tật khúc xạ.
• Bổ sung thực phẩm chứa omega 3, vitamin A, C.
• Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê: để tránh ảnh hưởng đến các cơ mắt.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về mắt lác. Đây là tình trạng hay gặp ở trẻ em nên cha mẹ cần quan sát những triệu chứng để đưa trẻ đến các cơ sở y tế tầm soát kịp thời.