Dị vật trong mắt: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và biến chứng

Dị vật trong mắt là tình trạng bụi bẩn, phấn hoa, hóa chất hoặc các vật chất lạ nằm ở trong mắt. Những dị vật này không chỉ gây khó chịu, chảy nước mắt mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Cùng tìm hiểu về tình trạng dị vật trong mắt qua bài viết dưới đây nhé!

1Dị vật trong mắt là gì?

Dị vật trong mắt là hiện tượng xuất hiện các vật thể lạ trong các thành phần của mắt như mí mắt dưới, trên bề mặt giác mạc, kết mạc hoặc hốc mắt. Những dị vật thường gặp trong mắt bao gồm:

• Bụi bẩn.
• Mạt gỗ.
• Sợi lông mi, râu ngắn.
• Mảnh hoặc vụn kim loại.
• Mảnh thủy tinh.
• Côn trùng.

Dị vật trong mắt có thể gặp ở bất cứ ai nhưng một số nghề nghiệp có nguy cơ mắc bệnh cao hơn gồm công nhân, thợ kim hoàn, nông dân, người buôn bán… Khi gặp tình trạng này, bạn không nên cố gắng lấy mảnh dị vật ra khỏi mắt mà nên đến khám tại cơ sở y tế gần nhất.[1]

Dị vật trong mắt là hiện tượng xuất hiện các vật thể lạ trong cấu trúc mắt

2Nguyên nhân dị vật rơi vào mắt

Dị vật rơi vào trong mắt là một tai nạn hoặc chấn thương thường gặp. Những hoàn cảnh chủ yếu dẫn đến tình trạng này bao gồm:

• Yếu tố thiên nhiên: gió to thổi bụi bẩn, phấn hoa hoặc những hạt cát nhỏ vào mắt khi không được che chắn cẩn thận.
• Tai nạn lao động: do các mảnh gỗ, kim loại hoặc thủy tinh từ vật liệu sản xuất bị văng vào mắt trong quá trình chế tác.
• Chấn thương: một số trường hợp ngã đập đầu xuống đất cũng có thể kèm theo chấn thương mắt và dị vật mắt cần được loại bỏ sớm.

Mảnh thủy tinh văng vào mắt là nguyên nhân gây dị vật trong mắt

3Các triệu chứng khi xuất hiện dị vật trong mắt

Khi có dị vật trong mắt, người bệnh thường xuất hiện nhiều triệu chứng rõ ràng, dễ nhận biết như:

• Cảm thấy khó chịu, cộm ngứa trong mắt, nhất là tại góc mí mắt dưới và mí mắt trên.
• Chảy nước mắt liên tục.
• Đau nhói hoặc đau liên tục trong mắt.
• Đỏ mắt.
• Nhìn mờ, giảm thị lực.
• Tăng nhạy cảm với ánh sáng.
• Nếu dị vật rơi vào phía sâu của mắt có thể dẫn đến xuất huyết dưới kết mạc.[2][1]

Dị vật trong mắt có thể gây ra triệu chứng nhìn mờ

4Biến chứng của dị vật trong mắt

Dị vật trong mắt không chỉ gây ra cảm giác khó chịu, ngứa rát hay lộm cộm trong mắt mà nếu để lâu hoặc không điều trị đúng cách thì có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Gây nhiễm trùng, sẹo

Dị vật trong mắt nếu không được lấy ra sớm có thể gây nhiễm trùng tại chỗ và hình thành sẹo giác mạc về sau. Các vật chất lạ khi vào trong mắt có thể kích thích giác mạc, kết mạc khởi động phản ứng viêm làm xuất hiện các đốm đỏ hoặc tối màu trong mắt.

Nếu không được lấy ra sớm và điều trị kháng viêm phù hợp sẽ dẫn đến một vết sẹo gây co kéo giác mạc và cản trở tầm nhìn.

Gây trầy xước giác mạc

Khi bị dị vật rơi vào mắt, nhất tại mí mắt dưới mà người bệnh lại làm động tác dụi mắt nhằm đẩy dị vật ra ngoài có thể dẫn đến tình trạng trầy xước giác mạc. Nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách tại cơ sở y tế thì giác mạc có thể hồi phục trong vòng 48 giờ.

Loét giác mạc

Các vết trầy xước giác mạc không được điều trị lành có thể hình thành các ổ loét giác mạc tại chỗ. Khi kết hợp với vi khuẩn từ dị vật và môi trường có thể dẫn đến nhiễm trùng làm vết loét mở rộng, lan sâu xuống dưới và ảnh hưởng đến thị lực.

Loét giác mạc là một biến chứng nặng của dị vật trong mắt

Sẹo giác mạc

Vết xước giác mạc lớn có thể tiến triển thành sẹo giác mạc vĩnh viễn. Khi đó, người bệnh thường gặp triệu chứng nhìn thấy một vệt đen trước mắt hoặc giảm/mất thị lực hoàn toàn.

Vết thương xuyên qua nhãn cầu

Những dị vật sắc nhọn khi văng vào mắt với tốc độ cao như mảnh gỗ, kim loại hoặc thủy tinh có thể dẫn đến vết thương xuyên nhãn cầu. Đây là những chấn thương rất nặng và cần được cấp cứu sớm để được xử trí kịp thời nhằm bảo vệ thị giác.[1]

5Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Phần lớn các dị vật nhỏ như cát bụi có thể thoát ra ngoài khóe mắt ra ngoài sau vài lần chớp mắt mà không gây ảnh hưởng gì. Ngược lại, với những dị vật lớn hoặc nằm sâu trong mắt thì cần đến gặp bác sĩ sớm.

Bạn cần đến bệnh viện ngay sau khi bị dị vật bay vào mắt kèm theo những triệu chứng sau:

• Đau nhói tại bên mắt bị tổn thương.
• Chảy nước mắt, đỏ mắt hoặc ngứa cộm mắt kéo dài trên 24 giờ.
• Xuất huyết trong mắt.
• Nhìn mờ hoặc giảm thị lực.[3]

Nơi thăm khám, điều trị

Với những dị vật không thể tự đào thải trong mắt thì bạn không nên cố gắng lấy ra mà cần đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số địa chỉ uy tín sau:

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Mắt Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh…
• Hà Nội: Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Mắt Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai…

6Điều trị dị vật trong mắt

Một lưu ý quan trọng đối với người bệnh bị dị vật rơi vào trong mắt mà tuyệt đối không được dụi mắt nhằm cố gắng lấy dị vật ra ngoài trước khi đến bệnh viện.

Việc điều trị dị vật trong mắt cần dựa vào chẩn đoán về mức độ tổn thương và kích thước của dị vật. Vì thế, khi vào viện, bác sĩ sẽ tiến hành một số thăm khám trước khi điều trị bao gồm:

• Khám và đánh giá dị vật cũng như thị lực của người bệnh.
• Chụp X-quang với những trường hợp nghi ngờ dị vật đâm sâu vào nhãn cầu.

Sau khi đánh giá được sơ bộ về tình hình dị vật, bác sĩ sẽ tiến hành điều trị bằng các biện pháp sau:

• Rửa mắt bằng thuốc nhỏ mắt hoặc nước muối sinh lý với những dị vật nhỏ và nằm trên bề mặt giác mạc, kết mạc.
• Gây tê giác mạc để gắp dị vật ra ngoài.
• Cho mắt nghỉ ngơi, tránh tiếp xúc với bụi bẩn để phục hồi tổn thương giác mạc. Với một số trường hợp vết rách nghiêm trọng có thể phải khâu giác mạc kèm theo sử dụng kháng sinh dự phòng nhiễm khuẩn.
• Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định cho người bệnh các loại thuốc giảm đau không kê đơn để giảm cảm giác khó chịu, đau nhức.[2][1]

Bác sĩ có thể tiến hành gây tê và gắp dị vật nhằm điều trị bệnh

7Biện pháp phòng ngừa dị vật trong mắt

Dị vật trong mắt là tai nạn phổ biến, phần lớn có thể điều trị khỏi nhưng vẫn có nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm. Vì thế, bạn nên hạn chế tình trạng này bằng việc áp dụng các biện pháp sau:

• Đeo kính râm khi ra ngoài đường.
• Hạn chế di chuyển khi đang có gió to để tránh nguy cơ cuốn bụi bẩn, hạt cát vào mắt.
• Mặc đầy đủ đồ bảo hộ lao động, kính bảo vệ mắt khi làm việc với công nhân, nông dân, thợ luyện kim hoặc các ngành nghề có nguy cơ bị rơi dị vật vào trong mắt.
• Rửa mắt hàng ngày với nước muối sinh lý hoặc nước nhỏ mắt để loại bỏ bụi bẩn.[2][3]

Đeo kính râm khi ra ngoài là biện pháp giúp phòng ngừa dị vật trong mắt

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về tình trạng dị vật trong mắt. Bạn nên thực hiện ngay cách biện pháp phòng ngừa để bảo vệ đôi mắt và sức khỏe thị lực nhé!