Tăng men gan là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Tăng men gan là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm hoặc tổn thương các tế bào gan liên quan đến nhiều bệnh lý nguy hiểm trong cơ thể. Để tìm hiểu thêm về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tăng men gan bạn hãy xem ở dưới bài viết nhé!

1Tăng men gan là gì?

Men gan là gì?

Men gan là các enzym được tạo ra ở tế bào gan, giúp gan thực hiện chức năng tổng hợp và chuyển hóa các chất trong cơ thể. Một số men gan có mặt trong tế bào gan bao gồm:

• Alanine transaminase (ALT).
• Aspartate transaminase (AST).
• Phosphatase kiềm (ALP).
• Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT).[1]

Men gan là các enzym giúp gan thực hiện chức năng tổng hợp và chuyển hóa

Tăng men gan là gi?

Tăng men gan là tình trạng men gan trong máu tăng cao hơn mức bình thường. Tình trạng này xảy ra chủ yếu do các tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm làm giải phóng các men gan bên trong các tế bào này vào trong máu. Đây có thể là một tổn thương cấp tính hoặc mãn tính của tế bào gan.[2]

Men gan tăng thể hiện tình trạng tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm

2Nguyên nhân

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tăng men gan, trong đó nguyên nhân chủ yếu thường là do:

• Viêm gan: đây là nguyên nhân chính dẫn đến tăng men gan. Nồng độ của men gan tăng thường tỷ lệ thuận với mức độ viêm nhiễm của gan.
• Uống rượu bia: bia rượu là những chất độc đối với gan vì vậy uống quá nhiều rượu bia có thể dẫn đến tăng men gan.
• Do bệnh lý: Sốt rét, viêm tụy, các bệnh về đường mật... Đặc biệt các bệnh lý về gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan… cũng là nguyên nhân gây tăng men gan.
• Dùng thuốc: Một số loại thuốc có ảnh hưởng đến gan, thậm chí gây độc cho gan điển hình là thuốc chống vi khuẩn lao (INH, rifampixcn…), thuốc kháng sinh nhóm quinolon (ciprofloxacin), paracetamol làm tăng men gan.

Ngoài ra, hoạt động thể lực mạnh cũng có thể làm tăng men gan mặc dù tế bào gan không bị tổn thương.

3Dấu hiệu

Tăng men gan trong nhiều trường hợp chỉ là tình trạng tổn thương tế bào gan nhẹ và thoáng qua. Hầu hết những người bệnh có men gan tăng nhưng không cảm nhận được bất kỳ dấu hiệu nào. Nếu có, người bị tăng men gan có thể có các dấu hiệu sau:

• Ăn mất ngon, buồn nôn và nôn.
• Mệt mỏi, sốt nhẹ.
• Ngứa.
• Đau bụng vùng hạ sườn phải (tương ứng với vị trí của gan).
• Nước tiểu màu vàng đậm.
• Vàng da và vàng mắt.
• Phân có màu trắng (giống phân cò).[3]

Người tăng men gan có thể có biểu hiện vàng da, mắt, ngứa hoặc bụng báng

4Biến chứng nguy hiểm

Men gan tăng cao là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe của người bệnh. Nếu men gan tăng cao trong thời gian dài không được kiểm soát có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm về gan như viêm gan cấp, xơ gan, ung thư gan.

Thông thường, khi men gan tăng dưới 2 lần người bệnh sẽ không có triệu chứng gì. Việc không nhận ra sự tăng cao của men gan hoặc xem thường tình trạng viêm gan có thể làm tình trạng bệnh trở nên xấu đi, đặc biệt là ở những người nghiện rượu bia.

Tăng men gan có thể dẫn tới biến chứng ung thư gan

5Chẩn đoán

Phần lớn người bệnh tình cờ phát hiện tăng men gan trong khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc vào viện vì các bệnh lý khác mà không đơn thuần là do tăng men gan. Tăng men gan được chẩn đoán thông qua các xét nghiệm nồng độ men gan trong máu bao gồm: ALT, AST.

Người bệnh được xác định là tăng men gan khi ALT, AST tăng trên 40 UI/ml. Ngoài ra, tỷ số AST/ALT (tỷ số De ritis) có thể gợi ý tình trạng tăng men gan là do tổn thương gan cấp hay mãn tính.

Các kỹ thuật hình ảnh khác như: siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT - scan), MRI có thể được chỉ định để kiểm tra hình thái của gan và các bất thường khác ở gan. Sinh thiết gan được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ người bệnh có nguy cơ mắc ung thư gan[4]

Tăng men gan được chẩn đoán bằng xét nghiệm nồng độ AST, ALT trong máu

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có các biểu hiện của tình trạng suy giảm chức năng gan như:

• Vàng da, kết mạc mắt vàng.
• Đau bụng vùng dưới sườn bên phải.
• Nước tiểu màu vàng sẫm hoặc phân có màu trắng.

Nơi khám chữa tăng men gan

Nếu bạn đang có các dấu hiệu của tăng men gan và có nhu cầu tới khám bệnh, bạn có thể đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Tiêu hoá, Nội hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Bình dân, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Bạn nên đến gặp bác sĩ khi có các biểu hiện suy giảm chức năng gan

7Các phương pháp chữa bệnh tăng men gan

Người bệnh bị tăng men gan đôi khi có thể tự khỏi mà không cần điều trị gì. Mặt khác, hiện nay không có phương pháp điều trị đặc hiệu nào cho tình trạng tăng men gan ở người bệnh.

Mỗi người bệnh sẽ có các phương pháp điều trị khác nhau nhằm điều trị hoặc kiểm soát nguyên nhân gây ra tình trạng tăng men gan. Các phương pháp điều trị có thể được áp dụng là:

• Tuyệt đối không sử dụng rượu, bia, các chất gây độc cho gan.
• Không lạm dụng các loại thuốc ảnh hưởng đến gan, thận trọng khi sử dụng các thuốc bổ.
• Tuân thủ điều trị các bệnh lý khác (bệnh lý về gan, mật, tụy) nếu có.
• Thực hiện theo đúng các chỉ định, lời khuyên khác của bác sĩ nếu có.

8Biện pháp phòng ngừa tăng men gan

Kiểm soát men gan trong giới hạn bình thường là luôn cần thiết để phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm khác về gan. Các biện pháp giúp phòng ngừa tăng men gan là:

• Không dùng hoặc hạn chế sử dụng rượu, bia.
• Thận trọng khi sử dụng thuốc, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.
• Tiêm phòng vắc-xin viêm gan A và vắc-xin viêm gan B giúp phòng ngừa viêm gan do vi-rút.
• Duy trì lối sống lành mạnh bằng cách: tập thể dục đều đặn, thường xuyên ăn rau xanh củ, quả, uống 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày, kiểm soát cân nặng, nên ngủ trước 23 giờ.

Tiêm phòng vắc-xin viêm gan A, B giúp phòng ngừa viêm gan do vi-rút

Dấu hiệu vàng da, bụng trướng thường xuất hiện khi tăng men gan đã tăng rất cao cảnh báo một tổn thương gan nặng nề có thể để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Vì vậy, bạn hãy xem và chia sẻ bài viết này để hiểu thêm về tăng men gan cùng với mọi người nhé!