Viêm xoang kiêng ăn gì? 16 thực phẩm nên, kiêng giúp nhanh khỏi bệnh

Viêm xoang là một trong những bệnh lý phổ biến và dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị. Hãy cùng tìm hiểu viêm xoang kiêng ăn gì để hỗ trợ quá trình hồi phục hiệu quả hơn nhé!

1Viêm xoang kiêng ăn gì

Các thực phẩm có nguồn gốc từ sữa

Sữa được xem là chất thúc đẩy sự tiết chất nhầy và đàm. Một nghiên cứu năm 2018 trên 108 người tại khoa tai mũi họng – “East and North Hertfordshire NHS Trust” cho kết quả chế độ ăn không có sữa có liên quan đến việc giảm đáng kể mức độ tiết dịch mũi họng.[1]

Một nghiên cứu cũ khác năm 2011 của Claudia Lill và cộng sự cho kết quả 14% bệnh nhân dị ứng sữa có tỉ lệ mắc polyp mũi, đây cũng là một trong các nguyên nhân mắc viêm xoang.[2]

Hạn chế dùng các thực phẩm từ sữa có thể cải thiện tình trạng viêm

Thực phẩm chứa nhiều đường

Các loại đường tinh chế có trong soda, kẹo và bánh nướng có thể làm tăng tình trạng viêm khiến các triệu chứng viêm xoang trở nên trầm trọng.

Một nghiên cứu năm 2018 của tác giả Ali Sawani và cộng sự đã cho kết quả rằng việc giảm tiêu thụ các đồ uống chứa đường có thể giúp giảm 46% các triệu chứng viêm xoang của trẻ em so với nhóm đối chứng.[3]

Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu khuyên rằng nên hạn chế các sản phẩm chứa đường tinh luyện để giảm các triệu chứng viêm xoang ở người lớn.[4]

Một số thực phẩm chứa đường tinh luyện có thể làm nặng thêm các triệu chứng viêm xoang

Thực phẩm chứa nhiều histamin

Các tế bào bạch cầu của cơ thể sản xuất ra histamin để giúp chống lại các chất gây dị ứng tiềm ẩn. Ở những người khỏe mạnh, histamin được tiêu thụ qua thức ăn sẽ nhanh chóng bị phá vỡ. Tuy nhiên, những người không dung nạp histamin, việc phá vỡ đó có thể kém hiệu quả, dẫn đến tích tụ trong cơ thể.[5]

Sự tích tụ này có thể dẫn đến nhiều triệu chứng, bao gồm cả những triệu chứng liên quan đến viêm xoang, chẳng hạn như hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi và khó thở. Do đó, nếu bạn thuộc nhóm người không dung nạp histamin, việc ăn các thực phẩm chứa nhiều histamin có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn.

Các thực phẩm giàu histamin bao gồm:

• Các sản phẩm từ thịt chế biến: xúc xích, thịt khô, chà bông,...
• Cá khô, cá đóng hộp, nước mắm.
• Một số loại rau như bơ, cà chua,...
• Trái cây khô như nho, mơ.
• Phô mai, socola.
• Đồ uống lên men như kombucha và rượu.

Kiêng các thực phẩm chứa histamin có thể cải thiện tình trạng hắt hơi, sổ mũi, khó thở

Thực phẩm chứa nhiều salicylate

Một số người quá mẫn cảm với salicylate có thể gặp phải các tác dụng không mong muốn, chẳng hạn như polyp mũi, viêm mũi (bao gồm nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi) và khó thở. Những triệu chứng này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm xoang của bạn.

Một nghiên cứu cắt ngang thực hiện năm 2019 đã phát hiện ra rằng tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa salicylate có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm xoang ở những người bị viêm xoang mãn tính có polyp mũi.[6]

Một nghiên cứu khác cũng cho thấy những người bị polyp mũi có nhiều khả năng mắc chứng không dung nạp salicylate hơn và việc thực hiện chế độ ăn không chứa salicylate có hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng viêm xoang.[7]

Salicylate được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, chẳng hạn như:

• Các loại đậu.
• Rau: súp lơ và rau muối.
• Trái cây: dâu tây, dưa hấu, mận và mâm xôi.
• Ngũ cốc: yến mạch, bắp,…
• Một số loại thảo mộc và gia vị: hương thảo, cỏ xạ hương, ớt bột và nghệ.

Salicylate trong quả mâm xôi có thể làm trầm trọng các triệu chứng viêm xoang

Các loại thực phẩm gây dị ứng

Nếu bạn bị dị ứng với một số loại thực phẩm như sữa, trứng, đậu nành, hải sản,… bạn nên hạn chế hoặc loại bỏ chúng khỏi thực đơn. Các thực phẩm gây dị ứng có thể kích thích hệ miễn dịch, làm tăng tiết dịch nhầy và viêm nhiễm trong xoang mũi.

Tránh các thực phẩm gây dị ứng để tránh làm tăng tình trạng viêm xoang

Đồ ăn cay, nóng

Các loại gia vị cay như ớt, tiêu,… có thể kích thích niêm mạc mũi và xoang, gây ra các triệu chứng như ngứa mũi, hắt hơi, sổ mũi. Ngoài ra, các loại đồ ăn nóng như canh chua, lẩu,… cũng có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể và làm cho viêm xoang trầm trọng hơn.

Thực phẩm cay nóng gây kích thích xoang, làm tăng triệu chứng viêm

Chất kích thích

Cà phê, trà, rượu bia,… là những chất kích thích có tác dụng làm giãn mạch máu và tăng lượng máu lưu thông trong xoang mũi. Điều này có thể làm cho niêm mạc xoang sưng lên và gây cản trở sự thông thoáng của xoang. Hơn nữa, rượu bia còn có chứa histamin, một chất gây phản ứng dị ứng và viêm nhiễm.

Cà phê có thể làm cho niêm mạc xoang sưng lên

Đồ ăn nhanh và nhiều dầu mỡ

Đồ ăn nhanh và nhiều dầu mỡ được khuyến cáo hạn chế sử dụng do ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Đối với người bị viêm xoang, tác hại của những thực phẩm này càng nghiêm trọng hơn do chúng làm tăng tiết dịch nhầy và khiến tình trạng viêm trở nên nặng nề.

Khi nạp những thực phẩm này, cơ thể sẽ sản xuất nhiều dịch nhầy hơn để tiêu hóa chúng. Dịch nhầy dư thừa này có thể tích tụ trong các xoang, gây tắc nghẽn và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Các thành phần trong đồ ăn nhanh như muối, đường và chất phụ gia thực phẩm có thể kích thích niêm mạc xoang, dẫn đến tình trạng viêm sưng tấy và làm nặng thêm các triệu chứng của viêm xoang như nghẹt mũi, chảy nước mũi và đau nhức xoang.

Đồ ăn nhanh và nhiều dầu mỡ được khuyến cáo hạn chế sử dụng

Thực phẩm lạnh

Khi các thực phẩm và đồ uống lạnh đi qua vòm họng khiến nhiệt độ vùng này thay đổi đột ngột, gây kích thích niêm mạc, làm sưng tấy, tăng tiết dịch mủ và khiến các triệu chứng của bệnh viêm xoang trở nên nặng hơn.

Thực phẩm lạnh gây kích thích niêm mạc, làm sưng tấy, tăng tiết dịch mủ

Đường tinh luyện

Đối với người bị viêm xoang, việc hạn chế tiêu thụ đường là vô cùng quan trọng. Vì đường thúc đẩy quá trình viêm, khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn. Khi nạp quá nhiều đường, cơ thể sẽ tăng tiết chất nhầy, dẫn đến tắc nghẽn xoang, khó thở, sưng tấy và đau nhức.

Khi nạp quá nhiều đường, cơ thể sẽ tăng tiết chất nhầy, dẫn đến tắc nghẽn xoang

Nước ép trái cây, sinh tố

Nước ép trái cây và sinh tố cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, nhưng đối với người bị viêm xoang, việc tiêu thụ loại đồ uống này cần được cân nhắc kỹ. Vì khi nạp các thực phẩm này vào cơ thể gây kích thích sản sinh nhiều dịch nhầy, khiến tình trạng tắc nghẽn, khó thở trở nên trầm trọng hơn.

Một số loại trái cây như cam, dâu tây, xoài,... có thể gây ra dị ứng ở một số người. Phản ứng dị ứng có thể làm gia tăng tình trạng viêm sưng trong các xoang, khiến các triệu chứng viêm xoang thêm nặng nề.

Nước ép có thể tác động tiêu cực đến triệu chứng viêm xoang

2Viêm xoang nên ăn gì?

Thực phẩm giàu kẽm

Kẽm đóng vai trò thiết yếu trong việc giảm viêm nhiễm, đặc biệt là ở các vùng xoang trong mũi. Do đó, việc bổ sung thực phẩm giàu kẽm giúp giảm sưng tấy, mẩn đỏ và các triệu chứng khó chịu do viêm xoang gây ra.

Các thực phẩm giàu kẽm bao gồm:

• Hải sản: Hàu, sò, cua, ốc,...
• Thịt: Thịt bò, thịt lợn, thịt gà,...
• Cây họ đậu: Đậu xanh, đậu đen, đậu lăng,...
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch,...
• Hạt: Hạt bí ngô, hạt điều, hạt chia,...

Kẽm đóng vai trò thiết yếu trong việc giảm viêm nhiễm

Thực phẩm chứa kháng sinh tự nhiên

Việc kết hợp các loại gia vị, thực phẩm chứa kháng sinh tự nhiên là phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả, giúp rút ngắn thời gian hồi phục và hạn chế tác dụng phụ.

Các thực phẩm chứa kháng sinh tự nhiên như:

• Hành: Chứa allicin là hoạt chất kháng khuẩn, kháng viêm mạnh mẽ, giúp tiêu diệt vi khuẩn, virus gây viêm xoang.
• Tỏi: Allicin trong tỏi cũng có tác dụng tương tự hành, đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Gừng: Chứa gingerol là hợp chất chống viêm, giảm đau hiệu quả, hỗ trợ làm loãng chất nhầy, dễ dàng đào thải ra ngoài.
• Mật ong: Chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng, giảm viêm, sát trùng, hỗ trợ điều trị ho, cảm cúm - nguyên nhân dẫn đến viêm xoang.

Thực phẩm chứa kháng sinh tự nhiên là phương pháp hỗ trợ điều trị viêm xoang hiệu quả

Thực phẩm giàu omega 3

Omega-3 đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị và giảm triệu chứng của bệnh viêm xoang. Nhờ đặc tính chống viêm mạnh mẽ, omega-3 giúp cải thiện tình trạng sưng tấy, tắc nghẽn xoang, từ đó mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh.

Nguồn cung cấp omega-3 dồi dào:

• Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá mòi, cá nục,...
• Hạt: Hạt chia, hạt lanh, óc chó,...
• Thực phẩm chay: Tảo biển, rong biển,...

Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, từ đó chống lại các tác nhân gây viêm như vi khuẩn, virus. Đồng thời, vitamin C giúp giảm kích ứng, sưng tấy, mang lại cảm giác dễ chịu cho niêm mạc mũi và làm loãng dịch nhầy, thông tắc nghẽn, hỗ trợ việc hô hấp dễ dàng hơn.

Các loại thực phẩm cung cấp vitamin C dồi dào như:

• Trái cây: kiwi, dâu tây, ổi, dứa,...
• Rau xanh: bông cải xanh, rau bina,...
• Ớt chuông.

Thực phẩm có tính ấm

Theo quan điểm Đông y, viêm xoang thường do chứng hư hàn gây ra, biểu hiện qua các triệu chứng như sổ mũi nước, nghẹt mũi, đau đầu, đau nhức xoang. Do đó, việc sử dụng các loại thực phẩm có tính ấm được xem là phương pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả, giúp bổ phế âm, tăng cường sức khỏe xoang và giảm thiểu các triệu chứng khó chịu.

Một số gợi ý thực phẩm tính ấm tốt cho người bị viêm xoang:

• Sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm.
• Táo đỏ có tính ấm, vị ngọt, giúp bổ khí huyết, kiện tỳ vị, nhuận phế, giảm ho.
• Đường đỏ có tính ấm, vị ngọt, giúp bổ khí huyết, ôn hòa tạng phủ, giảm đau.

Táo tàu có tính ấm, vị ngọt, giúp bổ khí huyết

3Các lưu ý khi điều trị viêm xoang

Viêm xoang là một bệnh thường gặp, gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh. Để điều trị viêm xoang hiệu quả, bạn cần chú ý đến một số điều sau đây:

• Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc xịt mũi hay các loại thuốc khác.
• Uống nhiều nước ấm để giúp dịch nhầy trong xoang được lưu thông và thoát ra dễ dàng hơn.
• Thường xuyên rửa mũi bằng nước muối sinh lý để làm sạch xoang và giảm viêm nhiễm.
• Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như bụi, phấn hoa, khói thuốc lá…
• Tránh các loại thực phẩm có thể kích thích niêm mạc xoang như đồ ăn cay, nóng, chất kích thích, đường tinh luyện…
• Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, các loại thực phẩm giàu vitamin C và omega-3 để tăng cường sức đề kháng và giảm viêm xoang.
• Nghỉ ngơi đủ và tránh căng thẳng để cơ thể phục hồi nhanh hơn.
• Nếu triệu chứng viêm xoang kéo dài hoặc trầm trọng, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn về các phương pháp điều trị khác như xông hơi, can thiệp nội soi hay phẫu thuật.

Ăn nhiều rau xanh là thực phẩm giàu vitamin C và omega-3

4Các câu hỏi liên quan về bệnh viêm xoang

Viêm xoang ăn thịt gà, trứng gà có sao không?

Theo y học cổ truyền, thịt gà và trứng gà có tính hàn, có thể làm tăng đờm và viêm nhiễm ở xoang mũi. Do đó, người bị viêm xoang nên hạn chế hoặc tránh ăn thịt gà, trứng gà nhất là khi bệnh đang ở giai đoạn cấp tính.

Nên hạn chế ăn thịt gà để tránh tăng tình trạng viêm xoang

Trái cây có tốt cho người viêm xoang không?

Trái cây là một nguồn cung cấp vitamin C và chất chống oxy hóa cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng tốt cho người bị viêm xoang.

Những loại trái cây có thể giúp giảm viêm và làm loãng đờm như cam, quýt, dứa, lê, chuối, dưa hấu, xoài, kiwi và dâu tây.

Trái cây là một nguồn cung cấp vitamin C và chất chống oxy hoá cho cơ thể

Người bệnh viêm xoang có thể uống sữa được không?

Theo một số nghiên cứu, tiêu thụ nhiều sữa và các sản phẩm từ sữa có thể làm tăng lượng dịch nhầy và đờm trong cơ thể. Dẫn đến tình trạng ứ đọng dịch nhầy mủ, khiến các triệu chứng viêm xoang như nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau nhức xoang trở nên nặng nề hơn.

Một số người bị dị ứng với sữa, dẫn đến phản ứng viêm trong cơ thể làm gia tăng tình trạng viêm xoang. Bên cạnh đó, việc thay đổi chế độ ăn uống đột ngột, bổ sung nhiều sữa và các chế phẩm từ sữa có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, dẫn đến tình trạng dư thừa chất nhầy.

Việc tiêu thụ nhiều sữa và các sản phẩm từ sữa có thể làm tăng lượng dịch nhầy

Viêm xoang có ăn đồ nếp được không?

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia y tế, người bị viêm xoang nên hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa đồ nếp bao gồm xôi, bánh chưng, bánh tét và cơm nếp.

Khi dùng nếp sẽ sinh nhiệt, làm tăng tiết dịch nhầy, kích thích niêm mạc xoang và tăng nguy cơ bùng phát các triệu chứng viêm xoang như nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau nhức xoang,...

Nếp có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm, gây ứ đọng dịch mủ và hình thành sẹo ở những người sau phẫu thuật viêm xoang.

Trong trường hợp viêm xoang khiến dịch mủ đặc hôi chảy xuống cổ họng, gây chán ăn và khó chịu ở bụng, việc ăn đồ nếp có thể làm nặng thêm tình trạng này do tính khó tiêu của nếp, dẫn đến trào ngược dạ dày, buồn nôn và khiến bệnh nhân khó chịu hơn.

Người bị viêm xoang nên hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa đồ nếp bao gồm xôi, bánh chưng, bánh tét

Bạn có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng viêm xoang của mình thông qua việc lựa chọn thực phẩm hàng ngày. Hy vọng bài viết về viêm xoang kiêng ăn gì sẽ cung cấp thêm kiến thức cho bạn. Nếu bạn thấy những thông tin trên hữu ích, hãy chia sẻ bài viết đến bạn bè và người thân nhé!