Hội chứng raynaud: Nguyên nhân và cách cách chữa trị hiệu quả

Hội chứng Raynaud là tình trạng xảy ra do sự rối loạn cấp máu động mạch. Bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng như tổn thương mô và nhiễm trùng nếu người bệnh không biết cách chăm sóc. Trong bài viết này, cùng tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách điều trị hiệu quả hội chứng này nhé!

1Hội chứng raynaud là gì?

Hội chứng Raynaud xảy ra khi các động mạch cung cấp máu cho da co thắt khiến cho máu đến vùng này giảm đi.

Điều này làm cho một số vùng trên cơ thể đặc biệt là ngón tay, ngón chân xuất hiện tình trạng tê và lạnh. Các triệu chứng này có dấu hiệu tăng khi tiếp xúc với nhiệt độ thấp.

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh này là phụ nữ và những người sống ở môi trường khí hậu lạnh.[1]

Hội chứng Raynaud là tình trạng ngón tay, ngón chân lạnh, tê cứng

22 hội chứng raynaud phổ biến

Raynaud nguyên phát

Đây là loại hay gặp nhất của bệnh Raynaud, nó xảy ra mà không có triệu chứng hoặc dấu hiệu của các rối loạn khác. Hiện tại chưa xác định được nguyên nhân gây nên tình trạng này và cũng không có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn nào gây ra.

Các triệu chứng xuất hiện do Raynaud nguyên phát thường nhẹ, không để lại biến chứng và chỉ cần thay đổi lối sống là có thể hạn chế được ảnh hưởng của bệnh.[2]

Raynaud thứ phát

Raynaud thứ phát xảy ra sau một bệnh lý, do một số loại thuốc hoặc do thói quen sinh hoạt không phù hợp.

Các triệu chứng của loại này thường diễn biến phức tạp, có thể gây ra những biến chứng nặng nề.

Điều trị nguyên nhân gây nên bệnh mới có thể khiến cho các triệu chứng giảm đi, giúp người bệnh dần thích nghi với cuộc sống.

3Nguyên nhân

Do chưa tìm được nguyên nhân gây ra hội chứng Raynaud nguyên phát nên ở phần này chỉ tập trung vào các nguyên nhân gây hội chứng Raynaud thứ phát.

Các nguyên nhân gây ra hội chứng Raynaud thứ phát có thể kể đến là:

• Người mắc bệnh mô liên kết: viêm khớp dạng thấp, xơ cứng bì, lupus ban đỏ hệ thống, viêm đa cơ, viêm da cơ...
• Một số bệnh lý khác: suy giáp, hội chứng ống cổ tay, bệnh động mạch ngoại biên, tăng áp phổi, viêm mạch máu...
• Một số loại thuốc: thuốc chẹn beta giao cảm, hóa chất điều trị ung thư, methylphenidate...
• Tay ở trong nhiệt độ lạnh một thời gian dài.
• Co thắt mạch do dụng cụ rung, đập vào bàn tay trong thời gian dài như chơi piano, gõ bàn phím...
• Một số chất khác: cocain, morphin, nhựa epoxy...

Viêm khớp dạng thấp là một trong những nguyên nhân gây ra hội chứng raynaud

4Dấu hiệu của bệnh

Các triệu chứng của hội chứng Raynaud có thể bao gồm:

• Phần ngón tay, ngón chân lạnh hơn bình thường.
• Vùng da không hồng hào mà có màu trắng rồi chuyển dần sang xanh.
• Khi chườm ấm hoặc ngâm tay trong nước ấm sẽ xuất hiện cảm giác tê bì, đau nhói, sưng đỏ.
• Một số ít trường hợp xuất hiện tại các vùng vùng mũi, môi, tai, núm vú.
• Máu lưu thông lại rất chậm, thường mất 15 phút sau khi làm ấm.

Sự thay đổi màu sắc ngón tay trong hội chứng raynaud

5Biến chứng nguy hiểm

Khi xuất hiện tình trạng giảm lượng máu đến ngón tay hoặc ngón chân sẽ gây hiện tượng tổn thương các mô ở vùng này.

Khi một động mạch ngừng cấp máu hoàn toàn có thể gây nên tình trạng lở loét vùng da, nếu không chăm sóc kỹ sẽ rất dễ dẫn tới nhiễm trùng.

Trong trường hợp tổn thương ngón tay, ngón chân không thể hồi phục, người bệnh có thể phải cắt các chi này để tránh các biến chứng khác.

6Cách chẩn đoán bệnh

• Khám lâm sàng: bác sĩ khai thác các triệu chứng liên quan đến ngón tay và ngón chân cũng như các bệnh lý liên quan. Ngoài ra, bác sĩ sẽ sử dụng kính lúp để quan sát kỹ hơn mạch máu vùng móng tay.
• Xét nghiệm kháng thể kháng nhân ANA: đánh giá xem người bệnh có mắc những yếu tố liên quan đến tự miễn dịch hay không.
• Xét nghiệm tốc độ lắng hồng cầu ESR: nếu tốc độ máu lắng lớn có thể chỉ báo tình trạng viêm hoặc tình trạng tự miễn dịch của cơ thể.

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu bạn có tiền sử mắc hội chứng Raynaud nặng hoặc đã được chẩn đoán mắc hội chứng này mà xuất hiện tình trạng nhiễm trùng ngón tay, ngón chân thì nên đến các cơ sở y tế để được điều trị.

Nếu bạn mắc những bệnh lý khác mà lại xuất hiện tình trạng tay chân lạnh, đặc biệt khi động tay vào nước ấm có cảm giác tê thì nên đến các cơ sở chuyên khoa để được thăm khám.

Khi hội chứng raynaud nặng cần đến bệnh viện để thăm khám

Nơi khám chữa bệnh raynaud

Khi xuất hiện các dấu hiệu của hội chứng Raynaud, bạn nên đến các chuyên khoa Nội của các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điềy trị:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM,...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn,...

8Các phương pháp chữa bệnh

Mặc quần áo nhiều lớp để chống lạnh và đeo găng tay hoặc tất dày thường có thể giúp giảm các triệu chứng nhẹ của bệnh Raynaud. Thuốc có thể điều trị các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Mục tiêu điều trị của Raynaud là:

• Giảm số lượng và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Ngăn ngừa tổn thương mô.
• Điều trị bệnh hoặc tình trạng cơ bản.

Sử dụng thuốc

Tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ của các triệu chứng, bác sĩ sẽ đưa ra quyết định bạn dùng các loại thuốc như:

• Thuốc chẹn kênh canxi: có tác dụng làm giãn mao mạch ở ngón tay và ngón chân. Đồng thời giúp làm lành các vết loét nhỏ ở vùng này.
• Thuốc giãn mạch: sử dụng một số loại thuốc như losartan, sildenafil, fluoxetine, prostaglandin để làm giãn các mạch máu ở chi.

Tiêm botox

Botox là một chất được chiết xuất từ vi khuẩn C.botulinum có tên là Botulinum Toxin type A có tác dụng ngưng hoạt động tạm thời một vùng cơ.

Chính vì vậy, khi tiêm botox lên vùng ngón tay, ngón chân tổn thương có thể ngăn chặn ảnh hưởng của bệnh đến các dây thần kinh.

Lưu ý, thủ thuật này chỉ có tác dụng tạm thời nên cần phải thực hiện nhiều lần.

Phẫu thuật thần kinh

Ở ngón tay và ngón chân tồn tại những dây thần kinh có tác dụng thu hẹp hoặc mở rộng các mạch máu trên da. Chính vì vậy, khi cắt những dây thần kinh dạng này có thể ngăn cản phản ứng co mạch máu.

Bác sĩ sẽ dùng những vết rạch nhỏ trên da để cắt đi những phần dây thần kinh cần thiết giúp giảm những dấu hiệu do hội chứng Raynaud gây ra.

9Biện pháp phòng ngừa

• Không hút thuốc: để tránh tác hại của cocain và các chất độc hại khác lên các mạch máu trên da.
• Quản lý căng thẳng: tránh những chấn thương vùng tay hoặc chân, đặc biệt là những vi chấn thương lặp lại nhiều lần như khi đánh piano, gõ bàn phím. Đồng thời cũng tránh những xúc động bất chợt, stress để tránh mạch máu co thắt.
• Tập thể dục: giúp cho máu lưu thông đến các cơ quan trong cơ thể tốt hơn.
• Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột: phải để cho bàn tay cũng như các mạch máu ở tay làm quen với sự thay đổi nhiệt độ.

Phải giữ ấm cho tay đặc biệt khi trời lạnh

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về hội chứng raynaud, đặc biệt là những biện pháp để ngăn ngừa tình trạng này. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!