Phình mạch máu não là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Phình mạch máu não là một tình trang nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong nhanh chóng. Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa phình mạch máu não qua bài viết dưới đây nhé!

1Phình mạch máu não là gì?

Phình mạch máu não là tình trạng vùng yếu của động mạch trong hoặc xung quanh não bị áp lực dòng máu đẩy ra ngoài tạo nên tình trạng phình. Máu cứ như vậy dồn đến chỗ phình tạo nên một túi mỏng hơn và dễ dàng vỡ hơn.

Tình trạng phình động mạch có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí não trong mạch máu nã nhưng hầu hết đều tồn tại ở mạch máu đáy sọ. Khi mạch máu này bị áp lực quá mạnh dẫn đến vỡ có thể gây nên tình trạng chảy máu não.[1]

Phình mạch máu não là bệnh xảy ra trong âm thầm

2Các dạng của phình mạch máu não

Phình mạch máu não được chia thành các dạng như sau:

• Phình mạch dạng túi: túi phình thường có dạng như “quả nho", là phần phình to ra bất thường của mạch máu, túi phình này rất mong manh, lớp mô trung mạc hoặc lớp đàn hồi bên trong hầu như mất hoặc rất mỏng.
• Phình mạch dạng fusiform: Phình mạch dạng tăng toàn bộ đường kính mạch, có thể do nguyên nhân xơ vữa
• Phình mạch dạng Mycotic: thường do huyết khối, nhiễm trùng, viêm nội tâm mạc.[2]

3Vỡ túi phình mạch máu não

Khi túi phình vỡ, máu sẽ nhanh chóng tràn vào mô não xung quanh gây nene áp lực khiến cho nhu mô não tăng kích thước. Điều này sẽ gây nên những vấn đề nghiêm trọng như:

• Xuất huyết dưới nhện: 90% nguyên nhân là do vỡ phình túi mạch máu não.
• Đột quỵ.
• Hôn mê.
• Tử vong.

Vỡ mạch máu não có thể dẫn tới tử vong

4Nguyên nhân gây ra phình mạch máu não

Phình đông mạch não phát triển khi thành động mạch mỏng và yếu. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể là do di truyền. Một số bệnh lý tăng nguy cơ hình thành phình mạch máu não có thể kể đến là:

• Hội chứng mạch máu Ehlers-Danlos.
• Bệnh thận đa nang di truyền.
• Hội chứng Marfan.
• Dị dạng động - tĩnh mạch.

Ngoài nguyên nhân chính đến từ di truyền, một số nguyên nhân khác có thể kể đến là:

• Thuốc lá.
• Tăng huyết áp.
• Thiếu hụt estrogen (giai đoạn mãn kinh).
• Hẹp đường ra động mạch chủ.

5Yếu tố nguy cơ của phình mạch máu não

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện tình trạng phình mạch máu não là:

• Tuổi cao: thường gặp ở tuổi 30 - 60.
• Giới nữ.
• Sử dụng chất kích thích do dễ gây nhiễm trùng khi dùng đường tĩnh mạch.
• Uống nhiều rượu.
• Đã từng mắc phình động mạch.

6Triệu chứng của phình mạch máu não

Bệnh phình mạch máu não hầu như không triệu chứng cho đến khi khối phình vỡ. Triệu chứng có thể gặp là:

• Đau đầu dữ dội.
• Rối loạn thị giác.
• Đau lan vùng mặt.

Phình động mạch não gây đau đầu dữ dội

7Biến chứng của phình mạch máu não

Phình mạch máu não có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Xuất huyết não: máu chảy ở các mạch máu khiến cho não bị tăng áp lực.
• Mạch máu bị thu hẹp: sau khi bị vỡ, các mạch máu có thể co và thu hẹp, gây tăng thêm tổn thương các tế bào máu.
• Não úng thủy: tạo khoảng trống giữa não và nhu mô, cản trở sự di chuyển của dịch não tủy gây ứ nước.
• Thay đổi nồng độ natri: gây tổn thương não vĩnh viễn.

8Cách chẩn đoán phình mạch máu não

Bệnh khó phát hiện và chỉ được chẩn đoán khi mạch máu vỡ hoặc vô tình chụp CT hoặc MRI não bộ. Trong trường hợp người bệnh đau đầu dữ dội thì bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm như:

• MRI: đánh giá các hình ảnh của não như kích thước, vị trí, hình dạng.
• CT: sử dụng tia X đánh giá các hình ảnh của não như kích thước, vị trí, hình dạng.
• Dựng hình mạch máu não: dùng để dựng hình các động mạch ở cổ và não cũng như xác định những vị trí, kích thước của phình động mạch não.
• Xét nghiệm dịch não tủy: tìm kiếm tế bào máu trong dịch não tủy để đánh giá chảy máu.

9Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Mặc dù khó phát hiện khi mạch máu chữa vỡ nhưng khi vỡ, bệnh cso thể gây nên các triệu chứng hết sức dữ dội. Vì vậy, nếu xuất hiện những dấu hiệu sau, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám:

• Đau đầu dữ dội.
• Co giật.
• Hôn mê.

Khi xuất hiện co giật người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được cấp cứu

Nơi khám chữa phình mạch máu não

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Thần kinh. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại TP Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhân dân 115, bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Đại học Y dược, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Nguyễn Tri Phương,...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện E Hà Nội, Viện Y học cổ truyền Trung ương,...

10Các cách điều trị phình mạch máu não

Mục tiêu của quá trình điều trị là ngăn cản máu chảy vào vị trí động mạch bị phình. Với tình trạng vỡ phình, người bệnh cần phải được phẫu thuật ngay lập tức. Một số phương pháp điều trị có thể kể đến là:

• Cắt vùng bị phình: bác sĩ tiến hành tiếp cận vùng phình và nhanh chóng kẹp vùng này để cho khối phình không bị to hoặc vỡ ra.
• Đặt dây nội mạch: bác sĩ đưa một ống thông vào mạch máu giúp thay đổi lưu lượng máu và hình thành cục máu đông ở vùng bị phình.
• Stent chuyển hướng: đặt stent để chuyển hướng dòng máu.

Một số phương pháp điều trị hỗ trợ chứng phình mạch máu não là:

• Thuốc chống động kinh: giúp ngăn ngữa những cơn động kinh.
• Thuốc chẹn kênh canxi: giảm co thắt mạch.
• Shunt: ống dẫn lưu dịch não tủy.

11Biện pháp phòng ngừa phình mạch máu não

Mặc dù không thể ngăn ngừa một số yếu tố dẫn đến phình mạch máu não nhưng bạn có thể thực hiện một số hành động sau để ngăn ngừa một số yếu tố nguy cơ:

• Điều trị tốt tình trạng tăng huyết áp.
• Không hút thuốc lá.
• Không sử dụng chất kích thích.
• Không uống rượu.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về phình mạch máu não. Đây là bệnh lý nguy hiểm nhưng ít triệu chứng vì vậy nếu có nhiều yếu tố nguy cơ, bạn nên tiến hành tham khảo ý kiến của bác sĩ về tầm soát bệnh lý này nhé!