Tắc tĩnh mạch võng mạc: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Tắc tĩnh mạch võng mạc là tình trạng tắc nghẽn các mạch máu nhỏ dẫn máu ra khỏi võng mạc của người bệnh. Điều này có thể gây ra sự suy giảm hoặc mất thị lực đột ngột một bên mắt. Cùng tìm hiểu về tắc tĩnh mạch võng mạc qua bài viết nhé!

1Tắc tĩnh mạch võng mạc là gì?

Tắc tĩnh mạch võng mạc (RVO) là tình trạng tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ tĩnh mạch võng mạc làm cho máu bị ứ lại và không thể rời khỏi võng mạc. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề như giảm hoặc mất thị lực, tăng nhãn áp...[1]

RVO xảy ra khi tĩnh mạch võng mạc bị tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ

2Nguyên nhân gây tắc tĩnh mạch võng mạc

Nguyên nhân gây tắc tĩnh mạch võng mạc thường gặp là:

• Cục máu đông gây bít tắc lòng mạch.
• Tĩnh mạch võng mạc bị hẹp tại chỗ bắt chéo qua động mạch võng mạc, thường gặp ở người lớn tuổi do động mạch bị tích tụ các mảng bám và xơ cứng chèn ép lên tĩnh mạch.[2]

Cục máu đông là nguyên nhân thường gặp nhất gây RVO

3Yếu tố nguy cơ

Tắc tĩnh mạch võng mạc thường phổ biến hơn ở những đối tượng có các yếu tố nguy cơ như:

• Người từ 50 - 60 tuổi là đối tượng chính bị bệnh tắc tĩnh mạch võng mạc.
• Người đang mắc các bệnh như xơ vữa động mạch, tiểu đường, tăng nhãn áp, tăng huyết áp.
• Người có tiền sử tắc tĩnh mạch võng mạc ở một mắt sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh này ở mắt còn lại.

Người cao tuổi là đối tượng chính mắc RVO

4Dấu hiệu của bệnh tắc tĩnh mạch võng mạc

Các triệu chứng tắc tĩnh mạch võng mạc thường xuất hiện đột ngột tiến triển trong vài giờ hoặc vài ngày và chỉ ảnh hưởng đến một bên mắt, chẳng hạn như:

• Nhìn mờ hoặc mất thị lực.
• Nhìn thấy vệt hoặc đốm đen trong tầm nhìn.
• Cảm giác đau nhức hoặc tăng áp lực trong mắt thường xảy ra trong những trường hợp nghiêm trọng.

Nhưng đôi khi, người bệnh có thể không cảm nhận được bất kỳ dấu hiệu nào cho đến khi bệnh xuất hiện biến chứng.

Nhìn mờ có thể là một dấu hiệu của RVO

5Biến chứng do tắc tĩnh mạch võng mạc

Tắc tĩnh mạch võng mạc nghiêm trọng và đến muộn có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Phù hoàng điểm dạng nang gây mờ mắt hoặc mất thị lực.
• Tân sinh mạch máu bất thường ở mắt (điển hình là mống mắt) có thể xuất hiện ở khoảng 1 trong 4 người mắc RVO.
• Xuất huyết dịch kính là hậu quả của sự hình thành các mạch máu bất thường, dễ bị rò rỉ.
• Tình trạng tăng nhãn áp có thể gây đau hoặc không.
• Bong võng mạc.

Không những vậy, người bệnh mắc tắc tĩnh mạch võng mạc cũng có nguy cơ cao hơn mắc đột quỵ người không mắc bệnh này.

RVO có thể dẫn đến biến chứng phù hoàng điểm

6Chẩn đoán tắc tĩnh mạch võng mạc

Khám lâm sàng

Để chẩn đoán tắc tĩnh mạch võng mạc, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh một số thông tin liên quan đến diễn tiến bệnh và tiền sử các bệnh lý liên quan, sau đó tiến hành khám mắt. Người bệnh có thể được kiểm tra về thị lực và các tổn thương võng mạc thông qua đèn khe khám mắt.

Khám mắt bằng đèn khe giúp quan sát các tổn thương ở võng mạc

Các xét nghiệm cận lâm sàng

Các xét nghiệm cận lâm sàng có thể hỗ trợ chẩn đoán và kiểm tra mức độ nghiêm trọng của biến chứng:

• Chụp hình đáy mắt: giúp tìm kiếm sự hiện diện của các mạch máu mới bất thường và kiểm tra tình trạng xuất huyết dịch kính.
• Chụp cắt lớp võng mạc (OCT): có thể phát hiện được biến chứng phù hoàng điểm.
• Chụp mạch huỳnh quang: giúp khảo sát mức độ tắc nghẽn tĩnh mạch võng mạc.

Chụp mạch huỳnh quang giúp khảo sát mức độ tắc nghẽn võng mạc

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu bất thường về thị giác gợi ý tình trạng tắc nghẽn tĩnh mạch võng mạc như:

• Nhìn mờ hoặc mất thị lực đột ngột một bên mắt.
• Xuất hiện các vệt hoặc đốm đen trong tầm nhìn.
• Cảm giác đau nhức hoặc tăng áp lực trong mắt.

Bạn nên đến khám bác sĩ khi đột ngột nhìn thấy đốm đen ở một bên mắt

Nơi thăm khám bệnh và điều trị

Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu trên, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất hoặc chuyên khoa Nhãn khoa thuộc các bệnh viện uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện uy tín sau:

• Tại TP.HCM: Bệnh viện Mắt TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Mắt Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

8Điều trị tắc tĩnh mạch võng mạc

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào có thể chữa khỏi bệnh tắc tĩnh mạch võng mạc. Do đó, việc điều trị trong RVO thường được sử dụng với mục tiêu cải thiện tầm nhìn, ngăn ngừa tiến triển của bệnh cũng như dự phòng và quản lý biến chứng.

Các phương pháp điều trị thường được áp dụng trong tắc tĩnh mạch võng mạc là:

• Tiêm thuốc kháng VEGF: là lựa chọn đầu tay ở người bệnh đã xuất hiện biến chứng phù hoàng điểm.
• Tiêm steroid: có tác dụng giảm phù và thường được chỉ định khi thuốc kháng VEGF không đạt được mục tiêu điều trị.
• Quang đông võng mạc bằng Laser (PRP): làm giảm VEGF giúp ngăn ngừa hiện tượng tân sinh mạch và xuất huyết.
• Phẫu thuật cắt dịch kính: nhằm loại bỏ và thay thế dịch kính trong trường hợp có chảy máu nghiêm trọng hoặc bong võng mạc.
• Thuốc điều trị, kiểm soát các bệnh lý nền là yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng tắc nghẽn tĩnh mạch võng mạc.

Tiêm thuốc kháng VEGF có hiệu quả cao khi điều trị biến chứng phù hoàng điểm.

9Phòng ngừa

Thay đổi các thói quen có lợi cho sức khỏe tim mạch có thể giúp ích cho việc phòng ngừa tắc tĩnh mạch võng mạc:

• Thực hiện chế độ ăn kiêng hỗ trợ sức khỏe tim và mạch máu của bạn.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Quản lý cân nặng.
• Bỏ hút thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá.
• Kiểm soát tốt huyết áp, đường máu và mỡ máu.

Tập thể dục thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ mắc RVO

Cục máu đông gây tắc nghẽn lòng mạch là nguyên nhân thường gặp nhất gây tắc tĩnh mạch võng mạc. Bạn hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích nhé!