Thoát vị rốn là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Thoát vị rốn là tình trạng một phần ruột hay các tạng khác trong khoang bụng chui vào khe hở giữa các cơ thành bụng ở rốn và nằm sát bên dưới da. Thoát vị rốn thường xảy ra phổ biến ở trẻ nhỏ hơn là người trưởng thành. Vậy thoát vị rốn là gì? Nguyên nhân do đâu? Và cách điều trị hiệu quả như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1Thoát vị rốn là gì?

Thoát vị rốn là tình trạng một phần ruột hay các tạng khác trong khoang bụng chui vào khe hở giữa các cơ thành bụng ở rốn và nằm sát bên dưới da. Bệnh xảy ra phổ biến ở trẻ nhỏ, tuy nhiên người lớn cũng có nguy cơ mắc phải.

Thông thường, thoát vị rốn không nghiêm trọng có thể điều trị dễ dàng, nhưng trong một vài trường hợp bệnh có thể trở nên trầm trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Biến chứng nặng gây mất nước, rối loạn điện giải, nhiễm khuẩn ổ bụng, hoại tử phần ruột ở ngoài ổ bụng. [1]

Thoát vị rốn thường xảy ra phổ biến ở trẻ nhỏ.

2Nguyên nhân gây thoát vị rốn

Thoát vị rốn là do các cơ bụng tại vị trí dây rốn đi qua không đóng kín hoặc do sự tăng áp lực trong ổ bụng. Cụ thể hơn ở:

• Trẻ nhỏ: Quá trình thai nhi phát triển trong bụng mẹ, dây rốn đi qua cơ bụng hình thành một lỗ nhỏ. Vào khoảng thời gian trẻ chào đời hoặc ngay sau đó, lỗ mở sẽ đóng lại. Nếu lỗ mở không đóng lại hoàn toàn thì có thể sẽ xảy ra thoát vị rốn. Tỉ lệ 1/6.000 trẻ sinh sống.

Nếu lỗ mở không đóng lại hoàn toàn thì có thể sẽ xảy ra thoát vị rốn

• Người lớn: Khi cơ thành bụng phải chịu một áp lực lớn như béo phì, mang thai nhiều lần, nhiều dịch trong ổ bụng, phẫu thuật ổ bụng.

Khi cơ thành bụng phải chịu một áp lực lớn ví dụ như béo phì

3Triệu chứng của thoát vị rốn

Thoát vị rốn ở cả người lớn và trẻ nhỏ đều có khối u mềm, phình gần rốn. Trong khối u có thể sẽ chứa một phần nội tạng, ruột. Các triệu chứng thoát vị rốn ở từng đối tượng:

Người lớn

Những trạng thái khiến vùng bụng bị tăng áp lực như cười hoặc khóc, ho, đi đại tiện, cúi người thì khối u có thể sẽ phình to hơn. Bên cạnh đó, còn có các triệu chứng khác như đau đớn, nôn ói, khối u mềm sưng lên và đổi màu, không xẹp xuống khi nằm ngửa hoặc thư giãn.

Thoát vị rốn có thể có triệu chứng đau đớn, nôn ói

Trẻ nhỏ

Thoát vị rốn trông như một khối u mềm ở rốn. Nó có thể sẽ phình ra khi trẻ cười, khóc, đi vệ sinh, ho. Khi trẻ nằm hoặc thư giãn thì khối u có thể sẽ co lại hoặc biến mất hoàn toàn. Ngoài ra, trẻ có thể sẽ có các triệu chứng khác như đau quấy khóc, nôn mửa, khó đi đại tiện hoặc đi phân ra máu, bụng chướng, khối phồng sưng lên và đổi màu. [2]

Triệu chứng nôn ói ở trẻ nhỏ

4Biến chứng của thoát vị rốn

Bệnh thoát vị rốn không gây nguy hiểm nhưng nếu kéo dài và tình trạng bệnh không giảm thì cần phải được thăm khám ngay để tránh các biến chứng khó lường của bệnh:

• Biến chứng sẽ xảy ra nếu phần ruột đó bị kẹt, không thể đẩy trở lại khoang bụng, làm giảm lượng máu cung cấp cho phần ruột gây tổn thương ruột.
• Nếu phần ruột bị cắt đứt nguồn cung cấp máu dần dần tế bào mô của ruột sẽ chết gây nguy cơ hoại tử phần ruột đó, nhiễm trùng sẽ lan rộng ra toàn khoang bụng đe dọa đến tính mạng của người bệnh.
• Người lớn bị thoát vị rốn có nhiều nguy cơ bị tắc ruột hơn là trẻ nhỏ. Cần phải tiến hành cấp cứu ngay để phẫu thuật điều trị biến chứng này.

Biến chứng của thoát vị rốn

5Cách chẩn đoán thoát vị rốn

Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ chẩn đoán thoát vị rốn dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết cho quá trình chẩn đoán bệnh.

Xác định loại thoát vị mà bệnh nhân mắc phải. Ví dụ, nếu thoát vị rốn liên quan đến ruột thì ruột có nguy cơ bị tắc nghẽn hay không? Bác sĩ sẽ kiểm tra xem dây rốn có mắc kẹt trong các cơ bụng hay không, vì nếu mắc kẹt có thể sẽ bị hoại tử do thiếu máu.

Xét nghiệm

Bác sĩ sẽ yêu cầu làm xét nghiệm cận lâm sàng hỗ trợ cho quá trình chẩn đoán như:

• Siêu âm bụng: đánh giá kích thước và vị trí của các cơ quan, cấu trúc trong khoang bụng và khối thoát vị.
• Chụp X-quang: cho thấy các hình ảnh tắc ruột nếu có.
• Xét nghiệm máu: kiểm tra, phân tích, đo lường số lượng các tế bào máu và đánh giá chất lượng tế bào máu cần thiết trước phẫu thuật.

Bác sĩ sẽ yêu cầu làm xét nghiệm cận lâm sàng hỗ trợ cho quá trình chẩn đoán

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu trẻ nhỏ hay người lớn bị thoát vị rốn và có các dấu hiệu

• Đau đớn, sưng tấy, đổi màu tại vị trí thoát vị rốn.
• Bụng to tròn và đầy đặn hơn bình thường.
• Thường xuyên nôn ói hoặc đi phân có máu.

Hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nơi khám chữa thoát vị rốn

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Nhi, Nội. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại TP Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhi Đồng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Chợ Rẫy.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Dược Hà Nội, Bệnh viện Trung Ương Quân đội 108.

7Phương pháp điều trị thoát vị rốn

Ở trẻ sơ sinh, thoát vị rốn thường sẽ khỏi trong vòng 2 năm và không cần phải điều trị. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật nếu:

• Thoát vị rốn có đường kính lớn hơn 1,5 cm ở trẻ trên 2 tuổi.
• Ruột bị mắc kẹt, làm giảm nhu động ruột gây đau.
• Thoát vị rốn có hiện tượng đổi màu.

Khả năng tự khỏi ở người lớn thấp hơn trẻ nhỏ, dễ bị biến chứng hơn. Người bệnh bị thoát vị rốn, nếu ruột bị mắc kẹt cần phải cấp cứu ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị hiệu quả, tránh các biến chứng nguy hiểm. [3]

Người bệnh bị thoát vị rốn, nếu ruột bị mắc kẹt cần phải cấp cứu ngay lập tức

8Biện pháp hạn chế diễn tiến thoát vị rốn

• Tránh béo phì, duy trì cân nặng phù hợp với bản thân.
• Không để thành bụng phải chịu áp lực lớn thường xuyên.
• Điều chỉnh chế độ ăn để phòng tránh táo bón bằng cách ăn thực phẩm chứa nhiều chất xơ, rau củ quả.
• Kiểm soát bệnh ho mạn tính.
• Tập thể dục, thể thao giúp cơ thành bụng săn chắc hơn.

Tập thể dục, thể thao giúp cơ thành bụng săn chắc hơn

Thoát vị rốn có thể không quá nguy hiểm nhưng biến chứng của bệnh có thể gây hoại tử mô ruột, nhiễm trùng toàn khoang bụng ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của người bệnh. Vì vậy, sau khi đọc xong bài viết này bạn cần chú ý đến những triệu chứng của bệnh, sớm gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị hiệu quả. Hãy chia sẻ kiến thức hữu ích này đến mọi người xung quanh bạn nhé!