Rối loạn nhịp tim: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Rối loạn nhịp tim là tình trạng tim đập nhanh hoặc chậm bất thường. Bệnh tiềm ẩn nguy cơ gây ra biến chứng nặng nếu không kịp thời phát hiện và điều trị. Hãy cùng bài viết dưới đây giải đáp những thắc mắc về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị rối loạn nhịp tim nhé!

1Rối loạn nhịp tim là gì

Nhịp tim được đo bằng số nhịp đập trong một phút được kiểm soát bởi sự điều chỉnh của hệ dẫn truyền nhịp của cơ tim. Ở người lớn khỏe mạnh, nhịp tim bình thường từ 60 đến 90 nhịp/phút nhưng vẫn có thể tăng lên khi hồi hộp, lo lắng hoặc vận động mạnh.

Rối loạn nhịp tim là tình trạng các tín hiệu điện điều phối nhịp đập của tim không hoạt động bình thường và có các biểu hiện như: nhịp đập quá nhanh, quá chậm, nhịp đập không đều...

2Nguyên nhân

Một số nguyên nhân gây rối loạn nhịp tim bao gồm: [1]

• Sẹo của mô tim.
• Mất cân bằng điện giải trong máu.
• Tổn thương do nhồi máu cơ tim.
• Quá trình phục hồi sau phẫu thuật.
• Sử dụng chất kích thích thường xuyên: thuốc lá, rượu, bia, cà phê.
• Căng thẳng.
• Béo phì

3Phân loại rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim được chia thành 2 loại dựa trên tốc độ đập của nhịp tim:

• Nhịp tim nhanh là nhịp tim lúc nghỉ lớn hơn 100 nhịp/phút. Các trường hợp được phân chia vào nhóm nhịp tim nhanh là rung tâm nhĩ, cuồng nhĩ, nhịp nhanh trên thất, rung thất,...
• Nhịp tim chậm là nhịp tim khi nghỉ ngơi, dưới 60 nhịp/phút. Hội chứng suy nút xoang và có sự tắc nghẽn trong đường dẫn nhĩ thất của tim có thể dẫn đến tình trạng nhịp tim chậm,...

4Triệu chứng rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim có thể không gây ra các triệu chứng đáng chú ý. Tuy nhiên, bạn không được chủ quan và cần nắm rõ các dấu hiệu dưới đây để có thể thăm khám và được điều trị sớm.

• Đánh trống ngực, cảm giác tim đập quá mạnh hoặc quá nhanh, bỏ qua nhịp, hoặc nhịp đập không đều, tức ngực.
• Có cảm giác khó thở.
• Đổ mồ hôi bất thường.
• Lo lắng, bồn chồn, hồi hộp không rõ nguyên nhân.
• Thường xuyên mệt mỏi, chóng mặt hay choáng váng.
• Ngất xỉu đột ngột.

5Các bệnh liên quan đến rối loạn nhịp tim

Một số bệnh liên quan đến rối loạn nhịp tim bao gồm

• Bệnh động mạch vành.
• Cao huyết áp.
• Bệnh tiểu đường.
• Cường giáp.
• Bệnh về cơ tim.
• Bệnh về van tim.

Đối tượng có nguy cơ cao

• Tuổi tác: Theo thời gian, những thay đổi trong mô tim xuất hiện và chức năng của tim yếu dần đi. Vì vậy, người lớn tuổi dễ bị rối loạn nhịp tim.
• Di truyền: Tỷ lệ bị rối loạn nhịp tim có thể cao hơn nếu người thân trong gia đình bị rối loạn nhịp tim hoặc mắc một số loại bệnh tim mạch.
• Lối sống kém lành mạnh: Sử dụng rượu, thuốc lá và chất kích thích có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Bệnh lý nền: Các vấn đề về nhịp tim thường dễ xuất hiện ở những người mắc các bệnh như huyết áp cao, tiểu đường, lượng đường trong máu thấp, béo phì, ngưng thở khi ngủ và rối loạn tự miễn dịch.
• Môi trường sống: Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh rối loạn nhịp tim trong thời gian ngắn. [2]

6Biến chứng nguy hiểm

Rối loạn nhịp tim khiến tim bơm máu kém hiệu quả hơn so với người bình thường. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây nên các biến chứng nghiêm trọng:

• Suy tim: Khi hiệu suất bơm giảm, tim phải cố gắng làm việc nhiều hơn bình thường để cung cấp đủ máu tuần hoàn đi nuôi cơ thể. Việc gắng sức kéo dài có thể làm suy yếu tim và cuối cùng dẫn đến suy tim.
• Đột quỵ: Máu tích tụ lại trong các buồng tim không được bơm đi, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Nếu cục máu đông vỡ ra, nó có thể đi từ tim đến não làm tắc nghẽn mạch máu và gây đột quỵ.

Ngoài ra, người bị rối loạn nhịp tim có thể bị ngừng tim đột ngột, nhồi máu cơ tim,...

7Cách chẩn đoán bệnh

Cách hiệu quả nhất để chẩn đoán rối loạn nhịp tim là ghi lại nhịp tim bằng điện tâm đồ (ECG). Tuy nhiên, khó khăn là không phải lúc nào chúng ta cũng có thể nhận biết được cơn rối loạn nhịp.

Các xét nghiệm khác được sử dụng để chẩn đoán rối loạn nhịp tim bao gồm:

• Máy ghi điện tim kéo dài (Holter 24 giờ, 48 giờ) - một thiết bị để ghi lại các triệu chứng không thường xuyên trong một khoảng thời gian dài của cơ thể bằng máy ghi liên tục gắn dưới da.
• Nghiên cứu điện sinh lý (EP) - một bài kiểm tra để xác định các vấn đề với tín hiệu điện trong tim.
• Siêu âm tim.

8Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Để phát hiện sớm nhất các vấn đề của tim cũng như nhận được sự tư vấn của bác sĩ giúp phòng tránh những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe thì chúng ta cần đi khám nếu có các dấu hiệu sau:

• Khó thở, đổ mồ hôi, ngất xỉu.
• Nhịp tim nhanh hoặc chậm thường xuyên, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt.
• Chóng mặt.
• Thở nhanh, mệt mỏi.

Nơi khám chữa

Hãy đến các trung tâm y tế gần nhất hoặc các khoa tim mạch của các bệnh viện uy tín để được thăm khám và chữa trị:

• Tại TP Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhân dân 115, bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Đại học Y dược, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Nguyễn Tri Phương,...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện E Hà Nội, Viện Y học cổ truyền Trung ương,...

9Các phương pháp chữa bệnh

Sử dụng thuốc

Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định một trong số các loại thuốc sau

• Thuốc chống loạn nhịp: beta-blocker, thuốc kháng cholinergic, chẹn kênh Calci... giúp ổn định nhịp tim, giảm áp lực máu trong thành mạch.
• Thuốc kiểm soát nhịp tim được sử dụng để duy trì nhịp tim bình thường và phòng ngừa các cơn loạn nhịp tim.
• Thuốc điều trị đông máu: warfarin, dabigatran, rivaroxaban và apixaban... giúp ngăn chặn hình thành và giảm kích thước của các cục máu đông.

Trị liệu

• Sốc điện chuyển nhịp đồng bộ (Cardioversion): Quá trình này sẽ sử dụng xung điện để đồng bộ hoá nhịp tim của bạn trở về nhịp tim bình thường.
• Cắt bỏ qua ống thông: Bác sĩ sẽ sử dụng một hoặc nhiều ống thông qua các mạch máu đến tim. Các điện cực ở đầu ống thông sử dụng nhiệt hoặc năng lượng để tạo ra những vết sẹo nhỏ trong tim, chặn các tín hiệu điện bất thường giúp khôi phục nhịp tim trở lại bình thường.
• Cô lập tĩnh mạch phổi: Phương pháp này sử dụng các thiết bị y tế chuyên dụng để cô lập các khu vực gây rung tâm nhĩ, giúp tránh được rối loạn nhịp tim và ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ.

Thiết bị can thiệp

• Máy tạo nhịp tim vĩnh viễn: Nếu không có bất kỳ loại thuốc nào giúp ổn định nhịp tim một cách hiệu quả thì bác sĩ thường điều trị bằng máy tạo nhịp tim.
• Máy khử rung tim cấy ghép (ICD): Thiết bị này thường được gắn cho những bệnh nhân có nhịp tim nhanh hoặc không đều ở các buồng tim phía dưới (nhịp nhanh thất hoặc rung thất).
• Ngoài ra, nếu bị ngừng tim đột ngột hoặc có nguy cơ ngừng tim đột ngột, bác sĩ cũng có thể đề nghị gắn ICD.
• Liệu pháp tái đồng bộ hóa tim hoặc CRT: Sử dụng các thiết bị điện tử siêu nhỏ để cấy vào bên trong tim và giúp tăng cường hoạt động của tim.

Phẫu thuật

Những người bị rối loạn nhịp tim thì bác sĩ có thể chỉ định phương pháp phẫu thuật tim sau:

• Phẫu thuật van.
• Phẫu thuật đặt dây dẫn máy tạo nhịp tim vào tim của bạn.
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành giúp phục hồi lưu lượng máu đến tim và có thể giúp cải thiện chức năng tim.
• Phẫu thuật Maze: bác sĩ tạo một loạt các vết rạch trong mô tim để tạo ra một mê cung gồm các mô sẹo. Bởi vì mô sẹo không dẫn điện nên nó cản trở các xung điện lạc hướng, từ đó giúp điều trị loại rối loạn nhịp tim.

10Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa rối loạn nhịp tim, bạn nên thực hiện một số phương pháp sau:

• Ăn uống lành mạnh, hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, quá nhiều gia vị.
• Tập thể dục 30 phút mỗi ngày.
• Duy trì cân nặng thích hợp, tránh thừa cân, béo phì.
• Tránh sử dụng chất kích thích: hút thuốc, cà phê, rượu, bia,...
• Hạn chế căng thẳng, tức giận.
• Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ. [3]

Bệnh rối loạn nhịp tim có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp đến cho bạn những thông tin bổ ích về bệnh rối loạn nhịp tim và hãy chia sẻ đến người thân và bạn bè nhé!