Bệnh ghẻ cóc: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Bệnh ghẻ cóc là bệnh dễ lây nhiễm khi tiếp xúc với người bệnh, hay gặp ở những nơi vệ sinh kém. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa bệnh ghẻ cóc qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh ghẻ cóc là gì?

Bệnh ghẻ cóc là tình trạng nhiễm trùng da mạn tính do Treponema pallidum subspecies pertenue gây nên. Bệnh rất dễ lây lan, hay gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi ở châu Phi. Bệnh thường gặp ở vùng nông thôn, xa các dịch vụ y tế, nghèo đói, điều kiện kinh tế thấp, môi trường xung quanh bị ô nhiễm.

Ghẻ cóc chỉ lây từ người sang người nên việc điều trị cũng dễ dàng hơn. Hiện nay, các quốc gia đều có thuốc để điều trị tình trạng này.[1]

Bệnh ghẻ cóc thường gặp ở trẻ dưới 15 tuổi

2Các giai đoạn của bệnh

Bệnh ghẻ cóc có 4 giai đoạn chính là:

• Giai đoạn tiên phát: đây là thời kỳ đầu xuất hiện những thay đổi trên da. Bệnh thường kéo dài từ 3-6 tháng.
• Giai đoạn thứ phát: thời kỳ này bệnh phát triển mạnh mẽ trên da và có thể lan vào xương.
• Giai đoạn không có triệu chứng: là giai đoạn mà trong người chứa vi khuẩn nhưng không có biểu hiện trên lâm sàng.
• Giai đoạn muộn: đây là giai đoạn bệnh tiến triển gây nên nhiều biến chứng nếu không được điều trị ở giai đoạn trước.[1]

3Nguyên nhân gây bệnh ghẻ cóc

Nguyên nhân chủ yếu gây ra ghẻ cóc là do người lành tiếp xúc với vùng da của người bệnh tạo điều kiện cho vi khuẩn Treponema pallidum xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh. Bệnh ghẻ cóc có thể lây lan ở hai giai đoạn đầu tiên nhưng không lây ở giai đoạn thứ ba.[1]

4Ai có nguy cơ mắc bệnh ghẻ cóc?

Mặc dù, ai cũng có thể mắc bệnh ghẻ cóc nhưng có một số đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh này như:

• Trẻ em dưới 15 tuổi ở vùng lưu hành dịch này.
• Người từ vùng khác đến vùng dịch chưa có miễn dịch với bệnh này.

5Dấu hiệu của bệnh ghẻ cóc

Giai đoạn tiên phát

Ở giai đoạn này, bệnh phát triển chủ yếu trên da ở chân hoặc bàn chân. Giai đoạn này có thể xuất hiện vết loét lớn chứa đầy mủ, gây nên tình trạng ngứa. Khi mụn mủ vỡ sẽ lành trong vài tháng kèm theo sẹo.

Giai đoạn thứ phát

Giai đoạn này thường xuất hiện sau khi xuất hiện vết loét đầu tiên từ 1-2 tháng. Bệnh gây nên nhiều biến chứng trên da như:

• Mụn cóc.
• Xuất hiện nhiều vết loét.
• Vết loét có vảy cứng.
• Vết loét có màu vàng hoặc đỏ.

Bệnh có thể lan đến xương gây nên đau các khớp bàn chân, ngón chân.

Giai đoạn thứ phát, bệnh có thể hình thành mụn cóc

Giai đoạn muộn

Bệnh nếu không được điều trị thì sau 5-10 năm, các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện những đặc điểm như:

• Vết thương ăn sâu vào da và xương.
• Xuất hiện mảng cứng ở tay và chân.
• Mụn xuất hiện gần khớp.[1]

Ở giai đoạn muộn, bệnh có thể xuất hiện mụn gần các khớp

6Biến chứng do mắc bệnh ghẻ cóc

Bệnh ghẻ cóc nếu không được điều trị có thể dẫn tới một số biến chứng sau:

• Viêm mạn tính đầu ngón chân.
• Viêm các màng trong cơ thể như viêm màng xương, viêm màng ngoài tim.
• Hoại tử.
• Biến dạng chi.
• Giảm vận động.
• Dễ mắc nhiễm khuẩn thứ phát.

Ghẻ cóc có thể gây biến chứng viêm màng ngoài tim

7Chẩn đoán bệnh ghẻ cóc

Khám lâm sàng

Để chẩn đoán bệnh ghẻ cóc, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác các đặc điểm lâm sàng cũng như tiền sử tiếp xúc của người bệnh để chẩn đoán nguyên nhân cũng như đánh giá các biến chứng mà người bệnh đang gặp phải.

Các xét nghiệm cận lâm sàng

Ngoài chẩn đoán lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm như:

• Xét nghiệm tìm kháng thể không đặc hiệu: xét nghiệm cho phép đánh giá các xoắn khuẩn họ Trepanema nhưng lại không chỉ chính xác loại nào.
• Xét nghiệm huyết thanh: thường khó phân biệt với giang mai.
• X-quang, cắt lớp vi tính (CT-scanner): đánh giá những tổn thương khớp mà ghẻ cóc gây ra.[2]

8Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Ghẻ cóc là một bệnh nguy hiểm nên nếu xuất hiện những dấu hiệu sau, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:

• Sống hoặc du lịch ở vùng mắc ghẻ cóc.
• Tiếp xúc với người mắc ghẻ cóc.
• Tái phát liên tục mụn mủ.

Ngoài ra, nếu xuất hiện những dấu hiệu sau, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý:

• Sốt cao.
• Da xung quanh vết thương đỏ, nóng hoặc đau.
• Chóng mặt.
• Nhịp tim nhanh.
• Hạ huyết áp.

Khi xuất hiện sốt cao, người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế để được xử lý

Nơi khám chữa

Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu trên, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất hoặc chuyên khoa da liễu thuộc các bệnh viện uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện uy tín sau:

• TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Da liễu TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.
• Hà Nội: Bệnh viện Da Liễu Trung ương, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai.

9Điều trị ghẻ cóc

Bệnh ghẻ cóc hoàn toàn có thể điều trị khỏi bằng một liều kháng sinh duy nhất. Theo khuyến cáo, bác sĩ sẽ kê một liều azithromycin. Trong trường hợp thất bại trong điều trị, người bệnh sẽ được tiêm Benzathine penicillin để điều trị. Trong trường hợp xuất hiện biến chứng, bác sĩ sẽ điều trị bằng các biện pháp tương ứng. Ở những vùng không có Benzathine penicillin thì penicillin V có thể sử dụng từ 7-10 ngày để điều trị.[3]

10Phòng ngừa

Để phòng ngừa bệnh ghẻ cóc, bạn có thể tham khảo một vài gợi ý sau:

• Tránh tiếp xúc da kề da với người bệnh.
• Sử dụng kháng sinh dự phòng với những đối tượng nguy cơ cao.
• Vệ sinh sạch sẽ khu vực dân cư đang sống.
• Nâng cao ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh.
• Nắm được các triệu chứng của bệnh ghẻ cóc để có những phương án xử lý thích hợp.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về bệnh ghẻ cóc. Đây là bệnh không gặp ở Việt Nam nhưng nếu bạn vừa từ các nước châu Phi về thì vẫn nên theo dõi tại nhà để tránh gặp những biến chứng nguy hiểm nhé!