Hội chứng Brugada (đột tử về đêm): Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán

Hội chứng Brugada là hiện tượng rối loạn nhịp tim hiếm gặp, xảy ra đột ngột vào ban đêm gây đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân. Hội chứng Brugada là một trong những nguyên nhân gây đột tử ở người trẻ tuổi, đặc biệt ở vùng Đông Nam Á, châu Á. Cùng tìm hiểu về hội chứng Brugada qua bài viết dưới đây nhé!

1Hội chứng Brugada là gì?

Hội chứng Brugada là một tình trạng rối loạn nhịp tim hiếm gặp nhưng có khả năng đe dọa tính mạng, thường do đột biến gen di truyền từ cha hoặc mẹ. Những người mắc hội chứng Brugada có nguy cơ cao bị rối loạn nhịp thất (nhịp nhanh thất và rung thất) dẫn đến ngất và đột tử.[1]

Bệnh thường không có hoặc rất ít dấu hiệu báo trước mà chỉ có thể phát hiện thông qua điện tâm đồ và có thể gây tử vong nếu không được phát hiện kịp thời.

2Nguyên nhân của hội chứng Brugada

Hội chứng Brugada là kết quả của đột biến có giảm dòng natri hoặc dòng canxi đi vào hoặc tăng dòng kali đi ra sớm. Những bất thường này dẫn đến mất điện thế hoạt động cao nguyên sớm, đặc biệt là trong các tế bào thượng tâm mạc của đường ra thất phải tạo ra những thay đổi đặc trưng trên ECG trước tim phải và xu hướng loạn nhịp nhanh thất.[2]

Hội chứng Brugada có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau:

• Do di truyền: chiếm đa số các trường hợp dẫn đến các thành viên có cùng huyết thống có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Bất thường cấu trúc: thường gặp trong bệnh tim bẩm sinh, bệnh van tim như hẹp hoặc hở van tim…
• Mất cân bằng điện giải: các chất điện giải như canxi, kali hoặc natri đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát tín hiệu, co bóp của nút xoang và cơ tim. Khi rối loạn các chất này có thể dẫn đến tim đập bất thường.
• Sử dụng thuốc: một số loại thuốc điều trị trầm cảm, tăng huyết áp hoặc chất kích thích như cocain có thể ảnh hưởng đến quá trình phát nhịp của tim.[1]

Các bất thường về van tim có thể gây ra hội chứng Brugada

3Yếu tố nguy cơ của hội chứng Brugada

Hội chứng Brugada rất nguy hiểm và thường xuất hiện ở một số người có yếu tố nguy cơ như:[1]

• Tiền sử gia đình: nếu bố mẹ hoặc anh chị em có người từng bị ngừng tim đột ngột trước đó thì bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do đây là bệnh lý di truyền.
• Chủng tộc: Hội chứng Brugada xảy ra thường xuyên hơn ở người châu Á so với người thuộc các chủng tộc khác.
• Giới tính: tỷ lệ nam giới bị hội chứng Brugada cao hơn nữ giới.
• Sốt: Sốt không gây ra hội chứng Brugada, nhưng nó có thể kích thích tim và gây ngất hoặc ngừng tim đột ngột ở những người mắc hội chứng Brugada, đặc biệt là trẻ em.

Sốt có thể là yếu tố nguy cơ khởi phát bệnh

4Biểu hiện của hội chứng Brugada

Các biểu hiện của hội chứng Brugada diễn ra rất đột ngột và gần như không có dấu hiệu báo trước dẫn đến chậm trễ trong quá trình điều trị. Một số dấu hiệu của hội chứng Brugada có thể gồm:[1]

• Nhịp tim đập nhanh, loạn nhịp.
• Nghe thấy tiếng đánh trống ngực.
• Khó thở, thở hổn hển vào ban đêm.
• Hoa mắt chóng mặt hoặc ngất xỉu do thiếu oxy não.
• Co giật.

Đau ngực, loạn nhịp tim là triệu chứng của bệnh

5Đối tượng nên tầm soát hội chứng Brugada

Hội chứng Brugada có thể được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh biểu hiện đột ngột thông qua các chương trình tầm soát dành cho các đối tượng:

• Người có thành viên trong gia đình đã mắc hoặc điều trị bệnh.
• Người bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh van tim.
• Sử dụng các thuốc có thể gây rối loạn nhịp tim.

6Biến chứng của hội chứng Brugada

Khi không được xử trí kịp thời và đúng cách, hội chứng Brugada có thể gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho người bệnh:[1]

• Ngừng tim: các rối loạn phát nhịp đột ngột có thể dẫn đến mất hoàn toàn khả năng co bóp của cơ tim khiến người bệnh mất ý thức, thậm chí tử vong. Hiện tượng này thường diễn ra trong lúc ngủ nên rất khó phát hiện.
• Ngất xỉu: do giảm lượng oxy cung cấp cho não một cách đột ngột trong lúc người bệnh còn thức. Từ đó có thể gây ra những chấn thương không đáng có cho bệnh nhân.

7Chẩn đoán hội chứng Brugada

Để chẩn đoán hội chứng Brugada, bác sĩ sẽ kết hợp giữa thăm khám lâm sàng, hỏi bệnh và các kỹ thuật cận lâm sàng phù hợp:[3]

• Điện tâm đồ (ECG): bác sĩ sẽ sử dụng máy đo các sóng điện lan truyền trong cấu trúc tim qua các điện cực được lắp trên ngực và tay chân. Nhờ đó, bác sĩ có thể xác định được các nhịp đập hoặc cấu trúc tim bất thường.
• Điện tâm đồ với thuốc: Một số trường hợp đo ECG không rõ các dấu hiệu bất thường, bác sĩ đo điện tâm đồ với thuốc (procainamide, flecainide hoặc pilsicainide đường tĩnh mạch) hoặc làm các nghiệm pháp giúp tăng khả năng bộc lộ bệnh để làm rõ chẩn đoán.
• Holter 24 giờ: thường được sử dụng cho người bệnh có yếu tố nguy cơ cao để phát hiện được dấu hiệu Brugada trong 24 giờ.
• Siêu âm tim: giúp bác sĩ đánh giá được các bất thường trong cấu trúc, khả năng co bóp tống máu cũng như thể tích buồng tim của bệnh nhân.
• Kiểm tra và lập bản đồ điện sinh lý (EP): có thể được thực hiện ở một số người nghi ngờ mắc hội chứng Brugada.
• Các xét nghiệm về di truyền: để phục phụ chẩn đoán và tiên lượng bệnh một phần. Xét nghiệm di truyền này cũng nên được chỉ định cho các thành viên khác trong gia đình của bệnh nhân.

Siêu âm tim giúp phát hiện các bất thường cấu trúc tim gây bệnh

8Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Những người có nguy cơ cao mắc hội chứng Brugada nên đến gặp bác sĩ sớm để được điều trị kịp thời nếu phát hiện những triệu chứng sau:

• Đau tức ngực, khó thở.
• Tim đập nhanh trên 100 lần/phút.
• Nhịp tim không đều, loạn nhịp.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Trong gia đình có người được chẩn đoán mắc hội chứng Brugada, hoặc bị đột tử không rõ nguyên nhân.

Nơi khám chữa bệnh tim mạch uy tín

Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ của hội chứng Brugada, người bệnh nên đến khám tại khoa Tim mạch của các bệnh viện địa phương càng sớm càng tốt hoặc tham khảo các địa chỉ uy tín sau:

• Tp. Hồ Chí Minh: viện Tim Tp. Hồ Chí Minh, bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Thống Nhất…
• Hà Nội: bệnh viện E, bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Tim Hà Nội…

9Điều trị hội chứng Brugada

Hiện nay, chưa có cách điều trị căn nguyên gây ra hội chứng Brugada. Các phương pháp điều trị đều giúp người bệnh giảm bớt các biến chứng nguy hiểm.

Cấy ghép máy khử rung tim

Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật cấy máy khử rung tim với kích thước nhỏ vào lồng ngực của người bệnh. Thiết bị này có thể đo được nhịp tim liên tục, kịp thời cảnh báo các bất thường cũng như phát ra các sóng điện để điều chỉnh nhịp đập.

Cắt đốt qua ống thông

Nếu người bệnh không đáp ứng với phương pháp cấy ghép máy khử rung tim, bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ các mô tim phát ra nhịp bất thường thông qua sóng cao tần.

Phương pháp này thường sử dụng thiết bị dài, chuyên dụng, tiếp cận tim từ động mạch quay (cánh tay) hoặc động mạch vùng bẹn.

Dùng thuốc

Một số người mắc hội chứng Brugada được kê đơn thuốc, chẳng hạn như quinidine, để ngăn ngừa nhịp tim nguy hiểm tiềm ẩn. Những loại thuốc này có thể được kê đơn riêng lẻ hoặc cùng với máy khử rung tim cấy ghép (ICD) để kiểm soát nhịp tim.

Sống chung với bệnh

Ngoài các phương pháp điều trị ở trên, người bệnh có thể chung sống với hội chứng Brugada bằng:[4]

• Thăm khám sức khỏe định kỳ mỗi 3 - 6 tháng/lần.
• Tích cực tập luyện sức khỏe hàng ngày để tăng cường thể chất, nhưng tránh các môn thể thao cường độ cao, các môn thể thao đối kháng.
• Không nên ăn quá mặn (dưới 5g muối/ngày), hạn chế hút thuốc lá để phòng ngừa tăng huyết áp kèm theo, hạn chế rượu bia.
• Giảm ăn những thực phẩm chứa nhiều cholesterol có hại gây xơ vữa động mạch làm cho hội chứng Brugada trở nên trầm trọng.
• Tránh các loại thuốc có thể gây ra nhịp tim không đều, bao gồm một số loại thuốc điều trị bệnh tim mạch và thuốc chống trầm cảm.
• Điều trị sốt tích cực. Sốt là nguyên nhân được biết đến của nhịp tim không đều ở những người mắc hội chứng Brugada. Dùng thuốc hạ sốt khi có dấu hiệu đầu tiên của sốt.[3]

Chế độ ăn giảm muối giúp người bệnh sống chung với hội chứng Brugada

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích về hội chứng Brugada (đột tử về đêm). Hãy chia sẻ bài viết này đến với những người thân và bạn bè xung quanh bạn nhé!