Viêm thị thần kinh là bệnh lý do tổn thương dây thần kinh thị giác khiến người bệnh bị suy giảm, thậm chí là mất thị lực của 1 hoặc cả 2 mắt. Cùng tìm hiểu về bệnh viêm thị thần kinh qua bài viết dưới đây nhé!
1Viêm thị thần kinh là gì?
Dây thần kinh thị giác là một đôi dây thần kinh sọ đảm nhiệm chức năng dẫn truyền tín hiệu hình ảnh từ võng mạc về thùy chẩm não. Mỗi dây đảm nhiệm nhiệm vụ của từng mắt trên thị trường riêng biệt. Hai dây thần kinh có đường đi đối xứng với nhau, đi về hai bên bán cầu não. Viêm dây thần kinh thị giác là tình trạng viêm nhiễm, sưng nề của sợi thần kinh này.
Người bệnh viêm thị thần kinh thường có biểu hiện ở một mắt đau nhức mắt khi cử động, giảm hoặc mất thị lực. Viêm thị thần kinh được chia thành 3 loại chính tùy theo đặc điểm tổn thương:
- Điển hình: bệnh thường xuất hiện ở 1 mắt và có thể tự hồi phục sau vài ngày mà không cần điều trị gì.
- Không điển hình: viêm thị thần kinh xuất hiện ở cả 2 mắt với nhiều tổn thương phức tạp và khó khỏi bệnh trong thời gian ngắn.
- Viêm thị thần kinh trẻ em: là bệnh xuất hiện trong giai đoạn thơ ấu và có tiên lượng tốt.[1][2][3]
Viêm thị thần kinh là bệnh lý gây ra do sự viêm và phù nề dây thần kinh thị giác
2Yếu tố nguy cơ
Viêm thị thần kinh có thể gặp ở mọi đối tượng và tiến triển theo thời gian nếu xuất hiện một số yếu tố nguy cơ như:
- Giới tính và tuổi tác: thể bệnh điển hình thường gặp ở nữ giới, trong nhóm từ 20 - 40 tuổi. Viêm thị thần kinh không điển hình gặp ở người dưới 18 hoặc trên 50 tuổi.
- Nơi ở: những người sống ở vùng xa xích đạo sẽ có nguy cơ mắc viêm thị thần kinh cao hơn do có liên quan đến việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc mức vitamin D.
- Chủng tộc: người Châu Á ít có nguy cơ mắc viêm thị thần kinh hơn so với các chủng tộc khác.
- Một số bệnh tự miễn: người bệnh mắc lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp hoặc bệnh u hạt sẽ có nguy cơ phát triển viêm thị thần kinh cao hơn.[4][1][2][3]
Người bệnh lupus ban đỏ sẽ có nguy cơ mắc viêm thị thần kinh cao hơn
3Nguyên nhân gây viêm thị thần kinh
Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm tủy thần kinh vẫn chưa được phát hiện một cách đầy đủ. Tuy nhiên, bệnh liên quan chặt chẽ đến hệ thống miễn dịch do các kháng thể tự miễn tấn công trực tiếp vào vỏ myelin của sợi thần kinh thị giác.
Một số bệnh lý được xem là nguyên nhân dẫn đến viêm thị thần kinh gồm:
Bệnh đa xơ cứng
Đa xơ cứng là bệnh gây ra tổn thương ở da cơ và phần lớn các cơ quan, bao gồm các tế bào thần kinh từ não bộ. Bệnh có liên quan lớn đến viêm thị thần kinh với khoảng 50% bệnh nhân có ít nhất 1 đợt viêm thị thần kinh sẽ phát triển thành đa xơ cứng trong suốt cuộc đời.
Đa xơ cứng có thể là nguyên nhân gây viêm thị thần kinh
Bệnh tự miễn
Các bệnh tự miễn là bệnh do rối loạn hoạt động của hệ thống miễn dịch. Cơ thể sản xuất các kháng thể tự chống lại các thành phần có sẵn, bao gồm các tế bào cơ và thần kinh.
Nhiễm trùng
Các bệnh lý nhiễm trùng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch cũng có thể làm nguyên nhân dẫn đến viêm thị thần kinh. Một số bệnh nhiễm trùng gồm:
Nhiễm sởi có thể là nguyên nhân của bệnh viêm thị thần kinh
Thuốc
Một số thuốc và độc tố có thể dẫn đến sự phát triển của viêm thần kinh thị giác như:
- Ethambutol: nhằm điều trị bệnh lao.
- Methanol: có trong các chất chống đông, dung môi hóa học hoặc sơn xây dựng.
- Hút thuốc lá hoặc sử dụng rượu bia.
Bệnh khác
Một số bệnh khác có thể dẫn đến viêm thị thần kinh gồm:
Viêm màng não có thể là nguyên nhân của bệnh
4Dấu hiệu của viêm thị thần kinh
Viêm thị thần kinh và bệnh viêm nhiễm có liên quan đến khả năng tiếp nhận và truyền đạt tín hiệu hình ảnh đến não bộ. Vì thế, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:
- Đau mắt: phổ biến, gặp ở hơn 90% bệnh nhân. Cảm giác đau thường nằm phía sau nhãn cầu và tăng lên khi di chuyển mắt.
- Viêm thị thần kinh thể không điển hình có thể không gây đau nhức mắt.
- Giảm thị trường: người bệnh thường khó hoặc không nhìn thấy một phần không gian nào đó mà trước đó vẫn hoàn toàn bình thường.
- Rối loạn màu sắc: bệnh nhân không nhìn được chính xác màu sắc của sự vật mà thường nhìn thấy mọi thứ có màu đỏ.
- Giảm hoặc mất thị lực: khiến tầm nhìn trở nên kém rõ ràng và sắc nét như nhìn mờ hoặc không nhìn thấy gì cả.[1][2][3]
Giảm thị lực có thể là biểu hiện của bệnh viêm thị thần kinh
5Biến chứng
Viêm thị thần kinh nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như:
- Tổn thương thần kinh thị giác: tùy theo mức độ mà bệnh nhân có thể gặp tổn thương vĩnh viễn hoặc 1 phần và có thể hồi phục.
- Giảm thị lực: hầu hết bệnh nhân có thể lấy lại thị lực đến mức gần bình thường trong vài tháng sau điều trị. Tuy nhiên, một số bệnh nhân vẫn gặp phải sự suy giảm về màu sắc và thị lực một phần về sau.
- Tác dụng phụ của thuốc: điều trị viêm thị thần kinh chủ yếu là nhờ thuốc corticoid. Vì thế, nếu người bệnh không tuân thủ điều trị có gây ra thay đổi tâm lý, tâm trạng, dễ tăng cân hoặc suy tuyến thượng thận.[2][3]
6Chẩn đoán viêm thị thần kinh
Khám lâm sàng
Với bệnh nhân có biểu hiện về mắt nghi ngờ viêm thị thần kinh, các bác sĩ cần thực hiện một số thăm khám sau:
- Khai thác tiền sử bệnh lý nhiễm trùng, bệnh tự miễn và một số loại thuốc người bệnh đang sử dụng.
- Khám thị lực, thị trường thông qua bảng đo và thang thị trường.
- Kiểm tra phản xạ đồng tử.
- Khám mắt bằng kính sinh hiển vi và thiết bị soi đáy mắt.
Khám mắt trên lâm sàng có thể giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh viêm thị thần kinh
Các xét nghiệm cận lâm sàng
Để đưa ra chẩn đoán xác định bệnh viêm thị thần kinh, bác sĩ có thể sử dụng một số kỹ thuật cận lâm sàng như:
- Chụp cắt lớp võng mạc OCT: giúp bác sĩ xác định độ dày của sợi thần kinh võng mạc mắt gợi ý bệnh.
- MRI, CT, X-quang: có thể giúp bác sĩ quan sát được mức độ phù nề sợi thần kinh hoặc các tổn thương kèm theo trong tổ chức não bộ.[4][5]
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Viêm thị thần kinh cần được chẩn đoán và điều trị sớm. Vì vậy, bạn nên đến gặp bác sĩ khi xuất hiện một số triệu chứng sau:
- Đau nhức tại 1 hoặc 2 mắt.
- Đau tăng khi cử động mắt.
- Nhìn thấy màu sắc sự vật có biến đổi màu sắc, nhất là màu đỏ.
- Rối loạn thị trường.
- Giảm hoặc mất thị lực.[2]
Nơi thăm khám bệnh và điều trị
Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu trên, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất hoặc chuyên khoa nhãn khoa thuộc các bệnh viện uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện uy tín sau:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Mắt Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh…
- Hà Nội: Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Mắt Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai…
8Điều trị viêm thị thần kinh
Viêm thị thần kinh là bệnh liên quan đến các bệnh lý tự miễn. Vì thế phương pháp điều trị bệnh chủ yếu là sử dụng thuốc có khả năng chống viêm, ức chế miễn dịch. Một số thuốc thường dùng như:
Thuốc tiêm tĩnh mạch cortisone
Phương pháp này thường được dùng cho bệnh nhân ở giai đoạn cấp tính, mức độ nặng nhằm hạn chế phù nề dây thần kinh thị giác và cải thiện thị lực. Thuốc cortisone có liều dùng cao ở thời điểm ban đầu và giảm liều trong những ngày sau theo chỉ định của bác sĩ.
Dùng thuốc steroid đường tĩnh mạch giúp điều trị viêm thị thần kinh giai đoạn đầu
Thuốc uống cortisone
Sau khi quá trình điều trị cortisone đường tĩnh mạch, bệnh nhân có thể chuyển sang dùng thuốc đường uống trong vài tháng để duy trì sự ổn định của bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định một số phương pháp khác như:
- Thuốc kháng sinh.
- Thuốc ức chế miễn dịch.
- Thuốc sinh học.
- Phương pháp trao đổi huyết tương.[2][5][4]
9Phòng ngừa
Hiện nay, chưa có biện pháp phòng ngừa hoàn toàn cho bệnh viêm thị thần kinh. Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ gây bệnh nếu áp dụng một số biện pháp đơn giản dưới đây:
- Không sử dụng thuốc lá bao gồm cả thuốc lá điện tử.
- Điều trị các bệnh nhiễm trùng có sẵn để hạn chế lây nhiễm đến thần kinh thị giác.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nhất là vitamin A.
- Hạn chế uống bia, rượu và các chất kích thích.
- Quản lý và điều trị các bệnh lý tự miễn theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.[2]
Kiêng sử dụng rượu bia có thể giúp hạn chế bệnh viêm thị thần kinh
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về bệnh viêm thị thần kinh. Bạn hãy đến gặp bác sĩ sớm ngay khi có biểu hiện bất thường về thị lực để được điều trị sớm nhất nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
