Bệnh Hysteria là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Hysteria (rối loạn phân ly) là một bệnh lý tâm thần hay gặp thường do những cảm xúc bị kìm nén trong người quá lâu dẫn đến rơi vào trạng thái mất kiểm soát cả về hành động lẫn cảm xúc. Hãy cùng tìm hiểu về bệnh hysteria qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh hysteria là gì?

Hysteria (rối loạn phân ly) là một rối loạn tâm thần xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính. Tuy nhiên, phụ nữ trong độ tuổi 14 - 25 là chiếm phần lớn trên tổng số bệnh nhân. Ngược lại, tỷ lệ người ngoài 45 tuổi mắc chứng rối loạn phân ly tương đối thấp. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do tâm lý lo âu, căng thẳng dữ dội kìm nén trong người.[1]

Bệnh nhân sẽ phải đối mặt với tình trạng rối loạn tâm thần, dần dần họ rơi vào trạng thái mất kiểm soát cả về hành động lẫn cảm xúc và thường đi kèm với cơn co giật đột ngột bất tỉnh với những cơn xúc động cảm xúc.

Hysteria thường được chia làm 2 loại

• Hysteria nguyên phát: do rối loạn nhân cách (xuất phát từ bên trong).
• Hysteria thứ phát: do các rối loạn sức khỏe tâm thần tiềm ẩn như lo lắng, trầm cảm, rối loạn lo âu.

2Nguyên nhân

• Người bệnh bị ngược đãi hoặc gặp sang chấn tâm lý khi còn nhỏ.
• Mắc một số rối loạn tâm thần khác như trầm cảm, rối loạn lo âu...
• Người bệnh gặp những sự kiện mang tính đả kích lớn, chấn thương tâm lý gần đây.
• Sức khỏe tinh thần kém: cảm xúc dễ bị chi phối, cảm thấy dễ tổn thương và suy sụp khi gặp stress.

3Triệu chứng của bệnh hysteria

Tùy vào các bệnh nhân khác nhau sẽ có các triệu chứng bệnh khác nhau. Các triệu chứng đặc trưng của bệnh bao gồm:[2]

• Bùng nổ cảm xúc: cảm xúc xuất hiện mạnh mẽ và dữ dội.
• Các hành vi quá mức bình thường, có dấu hiệu kịch tính hoá như đập đầu, khóc thét, kêu la...
• Xuất hiện ảo giác: tưởng tượng những địa điểm, hành vi không có thật.
• Có thể xuất hiện mù nhưng không kiểm tra thấy các bệnh lý về mắt.
• Xuất hiện những ký ức sai lệch để phù hợp với cảm xúc hiện tại.
• Rối loạn cảm giác: bệnh nhân thường bị mất hoặc giảm cảm giác đau. Chứng mất cảm giác do bệnh hysteria khác với tình trạng mất cảm giác thực thể, vùng mất cảm giác không theo đúng khu vực phân phối của rễ và dây thần kinh cảm giác.

Một số triệu chứng khác bao gồm:

• Không ý thức được bản thân đang làm gì, không kiểm soát được hành động của chính mình.
• Có thể xuất hiện mất trí nhớ tạm thời.
• Có thể xuất hiện yếu liệt các chi.
• Xuất hiện cơn co giật hysteria: Bệnh nhân thường làm nhiều động tác không tự ý và lộn xộn như đập chân tay xuống sàn hay giường, vùng vẫy chân tay, uốn cong người, gào thét.
• Một số người bệnh còn giật xé quần áo, bứt tóc hoặc tự cào cấu bản thân. Cơn hysteria thường kéo dài khoảng 15 - 20 phút, đôi khi hàng giờ và các hành động này sẽ càng gia tăng khi được người khác quan tâm hoặc chú ý.
• Người bệnh có thể ngất đi trong cơn.
• Nhịp thở và tim đập nhanh hơn.
• Co cứng các cơ tứ chi khiến người bệnh không thể di chuyển được.

Các dấu hiệu về cơ thể biểu hiện rất rõ ràng nhưng lại không tìm được các tổn thương thực thể. Các dấu hiệu có thể tăng lên nếu được nhiều người quan tâm.

4Biến chứng nguy hiểm

Tình trạng bệnh kéo dài có thể gây ra những biến chứng như:

Ảnh hưởng đến cơ thể: bệnh nhân trong cơn có thể làm hại bản thân, gây những tổn thương cho cơ thể.

Rơi vào trạng thái ảo giác: bệnh diễn ra lâu có thể làm cho các cơn hysteria gần nhau hơn, thay đổi ký ức, suy nghĩ bệnh nhân gây ảo giác.

Có thể mắc những bệnh liên quan đến ám thị: gặp một sự vật, sự kiện sẽ phản ứng rất mạnh do những sự lo âu, căng thẳng.

Bệnh tâm thần khác: với nền tảng nhân cách yếu dễ mắc các bệnh tâm thần khác như rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn cảm xúc,...

Rối loạn giác quan: có thể xuất hiện tình trạng mù đột ngột. Ngoài ra, tình trạng bị điếc không rõ nguyên nhân, mất khứu giác hoặc vị giác cũng là những biến chứng khiến người bệnh lo lắng và ảnh hưởng lớn đến tâm lý người bệnh.

5Cách chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán bên ngoài

Hiện nay bệnh đang được chẩn đoán theo tiêu chuẩn của Hội Tâm thần học Mỹ (1994).

Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi tiền sử bệnh, các triệu chứng gần đây cũng như những hành động thái quá của bạn để tiến hành chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Bác sĩ sẽ chú ý đến các căn bệnh mà bạn mắc phải gần đây như mất khứu giác, vị giác, bị điếc đột ngột... mà không rõ nguyên nhân để chẩn đoán chính xác hơn.[2]

Các xét nghiệm

• Xét nghiệm máu: đánh giá hệ thống miễn dịch, cơ thể có nhiễm chất độc hoặc bệnh nhân có sử dụng chất kích thích hay không.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner), chụp cộng hưởng từ (MRI): đánh giá có tổn thương nào gây ra bệnh hay không, đặc biệt những khối u ở não.
• Điện não đồ: đánh giá xem có dấu hiệu động kinh ẩn hay không.
• Điện cơ: đánh giá tình trạng co cứng cơ.
• Các xét nghiệm khác ứng với từng cơ quan biểu hiện.

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Khi gặp những tình trạng bệnh như xuất hiện các cơn động kinh, mất thị giác, mất thính giác, co cứng cơ, tim đập nhanh, khó thở nhưng đã đi khám chuyên khoa liên quan đến các bệnh thực thể không tìm được nguyên nhân.

Sức khỏe tâm thần của bạn gần đây đi xuống, thường phải vật lộn với các cơn stress hoặc trầm cảm thường xuyên. Nghiêm trọng hơn là ý nghĩ tự tử hoặc hành động có ý định tự tử thì bạn nên đến các phòng khám tâm lý hoặc bệnh viện uy tín để nhận được sự thăm khám và điều trị từ bác sĩ.

Nơi khám chữa bệnh uy tín

Bạn có thể đến các phòng khám tâm lý uy tín hoặc đến khoa thần kinh của các bệnh viện để kịp thời được chẩn đoán và nhận sự điều trị từ bác sĩ chuyên môn:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Tâm thần TP.HCM, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cơ sở 1, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương,...
• Tại Hà Nội: Viện sức khỏe tâm thần quốc gia - Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội,...

7Các cách chữa bệnh hysteria

Sử dụng các liệu pháp tâm lý nhằm giúp bệnh nhân cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, các liệu pháp này thường phải diễn ra trong thời gian dài nên có thể hỗ trợ bằng các thuốc khác bao gồm:[2]

• Liệu pháp ám thị giúp bệnh nhân nắm được tình hình tâm lý của bản thân và kiểm soát hành vi của họ.
• Thôi miên: giúp người bệnh nghỉ ngơi, giảm căng thẳng, không còn chú ý đến tình trạng của bệnh nhân.
• Xoa bóp, bấm huyệt: kích thích các huyệt, làm mềm cơ để tạo cảm giác thoải mái, ngăn ngừa các suy nghĩ xấu, các lo âu không đáng có.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: giảm các cảm giác lo âu xuất hiện, tránh những bùng nổ quá mức về cảm xúc.
• Cung cấp vitamin và khoáng chất cũng như thuốc bổ não: làm tăng tuần hoàn não, giúp cơ thể thoải mái, khỏe mạnh.
• Trong trường hợp các triệu chứng vẫn không kiểm soát được có thể dùng các thuốc chống trầm cảm như sertraline, benzodiazepin...

Lưu ý, khi điều trị cần phải quan tâm bệnh nhân nhưng không được chăm sóc, quan tâm quá mức, khiến cho bệnh nhân tăng nặng các triệu chứng của bệnh.

Dùng thôi miên để giảm căng thẳng cho bệnh nhân

8Biện pháp phòng ngừa

Thiền: thực hiện các bài tập thiền để giải tỏa cảm xúc, tránh những lo lắng, stress quá mức ảnh hưởng đến tâm trạng.

Tập hít thở đúng cách: các bài tập hít vào và thở ra sâu hơn có thể giúp tâm trạng thoải mái, tăng cường tuần hoàn máu nâng cao sức khỏe.

Viết nhật ký: viết những gì suy nghĩ hoặc gặp phải để tìm ra những vấn đề xấu ảnh hưởng đến cảm xúc. Từ đó, điều chỉnh trạng thái tâm lý.

Tập thể dục: giúp cơ thể thoải mái, cải thiện sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Có giấc ngủ phù hợp và chất lượng: một giấc ngủ chất lượng sẽ giúp cơ thể hồi phục sau một ngày dài học tập và làm việc mệt mỏi, giúp cơ thể thoải mái và thư giãn. Từ đó giảm căng thẳng, stress và hạn chế nguy cơ mắc hysteria.

Rối loạn lo âu là một bệnh lý nguy hiểm nhưng không được nhận định đúng mức. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn các kiến thức về bệnh hysteria. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!