Tiểu đêm nhiều lần là bệnh gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Tiểu đêm nhiều lần không chỉ khiến người bệnh mất ngủ, khó chịu mà có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân cũng như cách điều trị tình trạng tiểu đêm nhiều lần qua bài viết dưới đây nhé!

1Tiểu đêm là gì?

Tiểu đêm là tình trạng người bệnh phải thức dậy thường xuyên để đi tiểu trong đêm làm gián đoạn giấc ngủ. Triệu chứng này có thể gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng thường gặp nhất ở người lớn tuổi do nhiều nguyên nhân khác nhau.[1]

Tiểu đêm nhiều lần là tình trạng người bệnh thức dậy thường xuyên để đi tiểu

2Nguyên nhân và các bệnh lý liên quan

Các yếu tố gây kích thích đường tiết niệu hoặc giảm thể tích chứa của bàng quang đều có thể dẫn đến tiểu đêm nhiều lần. Một số nguyên nhân thường gặp gồm:[2]

Do bệnh lý

• Nhiễm trùng đường tiết niệu: hay gặp nhất là viêm niệu đạo hoặc viêm bàng quang do sự tăng co bóp các cơ trơn khiến người bệnh đi tiểu nhiều lần, tiểu buốt, tiểu rắt hoặc tiểu ra máu.
• Sỏi tiết niệu: nhất là sỏi bàng quang hoặc sỏi niệu đạo gây giảm lượng nước tiểu trong một lần dẫn đến tiểu đêm nhiều lần.
• Khối u bàng quang: các khối u hoặc polyp trong lòng bàng quang làm giảm khả năng lưu trữ nước tiểu khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác buồn tiểu.
• Bàng quang tăng hoạt: đây là bệnh lý của hệ thống thần kinh dẫn đến cơ trơn bàng quang co bóp, vận động liên tục.
• Phì đại tuyến tiền liệt: là bệnh lý phổ biến gây tiểu đêm nhiều lần ở nam giới tuổi trung niên. Khi bệnh ở mức độ nặng có thể khiến người bệnh tiểu dắt (tình trạng đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít hơn bình thường), tiểu nhiều lần nhưng không có cảm giác thoải mái hoặc thậm chí là bí tiểu.
• Đái tháo đường: nồng độ đường huyết tăng cao có thể ảnh hưởng đến hệ thống cầu thận và làm thay đổi áp suất thẩm thấu của nước tiểu và dẫn đến tiểu đêm nhiều lần.
• Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ, ngưng thở khi ngủ và các rối loạn giấc ngủ khác có thể là nguyên nhân gây tiểu đêm.

Phì đại tuyến tiền liệt có thể dẫn đến tiểu đêm nhiều lần

Mang thai

Tiểu đêm nhiều lần cũng là vấn đề thường gặp và làm giảm chất lượng cuộc sống ở phụ nữ có thai. Khi kích thước của bé tăng lên nhanh chóng ở 3 tháng cuối của thai kỳ có thể gây đè ép vào bàng quang khiến thai phụ hay buồn tiểu hơn bình thường.

Tác dụng phụ của thuốc

Tiểu đêm nhiều lần có thể gặp ở người bệnh đang sử dụng một số loại thuốc có khả năng tăng khả năng lọc máu của thận hoặc kích thích thần kinh như:

• Thuốc lợi tiểu.
• Thuốc điều trị tăng huyết áp.
• Thuốc điều trị suy tim.
• Thuốc điều trị bệnh Parkinson.

Lối sống không lành mạnh

Ngoài các nguyên nhân kể trên, một số thói quen sống không lành mạnh có thể gây ảnh hưởng đến số lần tiểu đêm như:

• Uống quá nhiều nước trong ngày.
• Có thói quen uống nước trước khi đi ngủ.
• Sử dụng quá nhiều rượu bia hoặc cafein.

3Dấu hiệu nhận biết

Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết các dấu hiệu của tiểu đêm nhiều lần thông qua một số điểm sau:[3]

• Cảm thấy căng tức vùng bụng dưới, mót tiểu vào ban đêm.
• Phải thức dậy nhiều hơn 2 lần/đêm để đi tiểu.
• Số lượng nước tiểu trong một lần quá ít hoặc quá nhiều so với bình thường.
• Có thể kèm theo tiểu buốt, tiểu ra máu hoặc tiểu rắt.
• Khó ngủ hoặc mất ngủ sau tiểu đêm.
• Mệt mỏi, giảm mức độ tập trung vào ban ngày.

Căng tức vùng bụng dưới là một trong những biểu hiện của bệnh

4Biến chứng nguy hiểm

Tiểu đêm nhiều lần nếu không được điều trị sớm nhằm loại bỏ nguyên nhân gây bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng có hại cho sức khỏe như:

• Ảnh hưởng đến giấc ngủ: người bệnh bị mất ngủ kéo dài có thể khiến cơ thể mệt mỏi và làm giảm hiệu suất làm việc.
• Bí tiểu: nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến giãn cơ trơn bàng quang, thậm chí là vỡ bàng quang gây nguy hiểm cho người bệnh.

Tiểu đêm nhiều lần có thể khiến người bệnh mất ngủ

5Cách chẩn đoán

Điều quan trọng nhất trong chẩn đoán tiểu đêm nhiều lần là cần xác định được nguyên nhân gây bệnh. Do đó, bác sĩ sẽ phối hợp việc khám bệnh và một số phương pháp cận lâm sàng bổ trợ:

Hỏi triệu chứng và tiền căn bệnh lý

Bác sĩ có thể hỏi người bệnh về những triệu chứng gây khó chịu cũng như các tiền sử bệnh lý đang được điều trị như:

• Triệu chứng tiểu đêm nhiều lần bắt đầu từ bao giờ?
• Số lần đi tiểu trong một đêm?
• Cảm giác của người bệnh sau khi đi tiểu?
• Thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày?
• Các thuốc điều trị các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc tim mạch đang sử dụng?

Xét nghiệm

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm nhằm tìm khiến căn nguyên dẫn đến tiểu đêm nhiều lần như:

• Xét nghiệm nước tiểu: giúp chẩn đoán các bệnh lý viêm nhiễm đường tiết niệu hoặc đánh giá ban đầu về chức năng của cầu thận.
• Xét nghiệm máu: đánh giá các chỉ số sinh hóa tìm hoặc nguyên nhân tiểu đêm.
• Siêu âm tuyến tiền liệt: nếu nghi ngờ tiểu đêm do tăng kích thước tuyến gây chèn ép cổ bàng quang như bệnh phì đại tuyến tiền liệt hoặc ung thư tuyến tiền liệt.
• Chụp X-quang hoặc cắt lớp vi tính hệ tiết niệu: có thể giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý sỏi đường tiết niệu.

Chụp cắt lớp vi tính hệ tiết niệu có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây tiểu đêm

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Tiểu đêm nhiều lần cần được điều trị sớm để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như các biến chứng nguy hiểm. Người bệnh cần đến khám bác sĩ sớm nếu có những biểu hiện sau:

• Tiểu đêm kéo dài gây mất ngủ.
• Căng tức vùng bụng dưới.
• Không có cảm giác thoải mái sau khi đi tiểu.
• Kèm theo có biểu hiện khác như sút cân, sốt, tiểu buốt hoặc tiểu ra máu.

Nơi khám chữa tiểu đêm

Khi có các dấu hiệu tiểu đêm nhiều lần gây ảnh hưởng cho sức khỏe, người bệnh nên đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Tiết niệu để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra.

• Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bình Dân, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Thận Hà Nội, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108.

7Các phương pháp điều trị tiểu đêm

Tùy theo các nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiểu đêm khác nhau mà bác sĩ sẽ cân nhắc phối hợp các phương pháp điều trị riêng cho từng bệnh nhân:

Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc thường được chỉ định giúp điều trị tiểu đêm nhiều lần gồm:

• Thuốc giảm co bóp cơ trơn bàng quang: thường dùng cho bệnh nhân bàng quang tăng hoạt do ức chế các thụ thể thần kinh.
• Thuốc chống lợi niệu: giúp tăng tái hấp thu nước tại hệ thống ống thận và giảm lượng nước tiểu được tạo ra vào ban đêm.

Điều trị nguyên nhân

Để điều trị dứt điểm tình trạng tiểu đêm nhiều lần thì việc loại bỏ hoặc kiểm soát nguyên nhân gây bệnh là rất cần thiết:

• Thuốc điều trị đái tháo đường: giúp duy trì đường huyết ổn định giúp cải thiện khả năng lọc máu của cầu thận.
• Thuốc kháng sinh: thường được chỉ định với bệnh nhân viêm nhiễm đường tiết niệu.
• Phẫu thuật: giúp loại bỏ khối u bàng quang hoặc tuyến tiền liệt bị phì đại gây tiểu đêm nhiều lần.

8Biện pháp phòng ngừa

Bạn có thể ngăn ngừa tình trạng tiểu đêm nhiều lần gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và công việc thông qua một số biện pháp đơn giản sau:

• Uống ít nước trước khi ngủ nhằm hạn chế lượng nước tiểu được tạo ra vào ban đêm.
• Hạn chế rượu bia và đồ uống có cồn, đặc biệt trong vòng 6 tiếng trước khi đi ngủ.
• Tập các bài tập sàn chậu (Kegel) giúp kiểm soát cơ thắt bàng quang hiệu quả hơn.
• Tuân thủ hướng dẫn ăn uống và sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý tiết niệu, huyết áp và tiểu đường theo chỉ định của bác sĩ.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về các nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu đêm nhiều lần. Hãy chia sẻ bài viết này đến với tất cả bạn bè và người thân xung quanh bạn nhé!