Giang mai: Dấu hiệu các giai đoạn, cách điều trị

Giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục đặc trưng bởi tổn thương vùng cơ quan sinh dục. Bệnh không được điều trị đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu về dấu hiệu bệnh giang mai ở các giai đoạn và cách điều trị qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh giang mai là gì?

Giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra. Bệnh phát triển qua nhiều giai đoạn và điều trị được nếu phát hiện sớm. Nếu không, bệnh có thể tồn tại nhiều năm và gây các biến chứng nặng nề ở giai đoạn muộn.

Người bình thường có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với săng giang mai. Con đường lây truyền bệnh giang mai phổ biến nhất là quan hệ tình dục không an toàn.

Ngoài ra, bệnh giang mai có thể lây từ mẹ sang con trong thai kỳ, hoặc do truyền máu (tiêm truyền máu hoặc tiêm chích ma túy mà bơm tiêm không khử khuẩn) và gián tiếp qua các đồ dùng, vật dụng bị nhiễm bẩn (trường hợp này rất hiếm khi xảy ra).[1]

Xoắn khuẩn giang mai gây ra các thương tổn

2Giang mai có nguy hiểm không?

Bệnh giang mai nếu được phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Ngược lại, nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn hoặc điều trị không đúng cách có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng như:

• Tổn thương tim mạch (giang mai tim mạch): cơn đau thắt ngực, suy tim hoặc phình động mạch.
• Ảnh hưởng hệ thần kinh: (giang mai thần kinh): tổn thương hệ thần kinh gây bại liệt, viêm não.
• Suy giảm khả năng miễn dịch: bệnh nhân mắc giang mai sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như lậu, HIV hoặc Chlamydia.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi (giang mai bẩm sinh): vi khuẩn giang mai có thể xâm nhập qua rau thai để vào cơ thể thai nhi gây sảy thai, thai chết lưu. Nếu đứa trẻ có thể được sinh ra thì có thể gặp các bệnh lý về mắt, thần kinh.
• Xuất hiện các tổn thương săng giang mai tại da, cơ và xương.[2]

3Nguyên nhân gây giang mai

Xoắn khuẩn giang mai Treponema pallidum là nguyên nhân gây bệnh giang mai. Bất kỳ ai có hoạt động tình dục không an toàn đều có nguy cơ mắc bệnh giang mai nhưng nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn nếu:

• Quan hệ tình dục không an toàn.
• Có nhiều bạn tình cùng lúc.
• Nhiễm HIV.

Giang mai chia làm 2 thể loại tùy theo thời điểm mắc bệnh gồm: giang mai mắc phải (ở người lớn) và giang mai bẩm sinh (ở trẻ sơ sinh do lây từ mẹ).

Vi khuẩn giang mai khi ra khỏi cơ thể thì hoạt tính rất yếu, chỉ tồn tại được khoảng vài giờ và dễ dàng bị tiêu diệt với xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường.[3]

4Giang mai lây qua đường nào?

Giang mai là bệnh lý truyền nhiễm được lây qua 3 con đường chính liên quan đến sự xâm nhập của vi khuẩn vào máu. Các đường lây truyền bệnh chính gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp với vết loét săng giang mai: thường xảy ra trong quá trình quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng.
• Qua vết thương trên da: vi khuẩn giang mai có thể xâm nhập vào máu cơ thể người bình thường.
• Qua đường mẹ sang con: người mẹ mắc bệnh giang mai sang con trong thai kỳ nếu phụ nữ mang thai không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bệnh giang mai thường rất hiếm khi lây lan qua tiếp xúc thông thường với các vật dụng như:

• Bệ ngồi trong nhà vệ sinh.
• Tay nắm cửa.
• Bể bơi, bồn tắm.
• Dùng chung quần áo hoặc dụng cụ ăn uống.[2]

Nếu người mẹ có thai bị giang mai mà không được điều trị cũng có thể lây truyền cho thai nhi

5Triệu chứng giang mai

Các biểu hiện của bệnh giang mai thường tiến triển từ từ theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh rất đa dạng, phong phú và dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý khác. Triệu chứng giang mai qua các giai đoạn cụ thể gồm:

• Giang mai thời kỳ thứ nhất: đặc trưng của giai đoạn này là săng giang mai ở cơ quan sinh dục (dương vật, âm đạo) với tổn thương vết trợt nông, hình tròn hay bầu dục, không có gờ nổi cao, màu đỏ thịt tươi và có nền cứng.
• Giang mai thời kỳ thứ hai: Thời kỳ này bắt đầu khoảng 6-8 tuần từ khi có săng, người bệnh có thể gặp tình trạng phát ban ((đào ban), sốt, mệt, đau cơ giống với cảm cúm.
• Ở giai đoạn sau: bệnh thường không có biểu hiện toàn thân, ngoài da. Phần lớn bệnh nhân có sự tiến triển của săng giang mai ở các cơ quan sâu trong cơ thể (gan, não, cơ) gây biến chứng.[2]

6Các giai đoạn của bệnh giang mai

Giang mai tiến triển qua 3 thời kỳ với các dấu hiệu khác nhau:

Giang mai thời kỳ thứ nhất

• Xảy ra sau 3 - 4 tuần tiếp xúc với người mắc bệnh.
• Người bệnh xuất hiện tổn thương săng giang mai dạng một vết trợt nông, hình tròn hay bầu dục, không có gờ nổi cao, màu đỏ thịt tươi và có nền cứng (vì vậy gọi là “săng cứng").
• Thường gặp nhất là niêm mạc sinh dục. Ở nữ giới hay gặp ở môi lớn, môi bé, mép âm hộ. Ở nam giới hay gặp ở qui đầu, miệng sáo, bìu, dương vật. Ngoài ra, săng có thể gặp ở miệng, môi, lưỡi.
• Vết loét này có thể tự biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng.
• Nếu không điều trị, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn 2.

Ở giai đoạn đầu, bệnh nhân xuất hiện các vết loét tại miệng hoặc cơ quan sinh dục

Giang mai thời kỳ thứ hai

Nếu không được phát hiện và điều trị, bệnh nhân mắc giang mai thường sẽ bước vào giai đoạn tiềm ẩn với đặc điểm:

• Giai đoạn này có thể kéo dài đến 20 năm.
• Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường có các biểu hiện lâm sàng như: các dát đỏ hồng rải rác ở thân mình, sẩn giang mai với nhiều hình thái đa dạng (sẩn màu đỏ hồng, thâm nhiễm và có thể có viền vảy xung quanh, sẩn giang mai dạng vảy nến, dạng trứng cá, sẩn hoạt tử.).
• Nếu không điều trị, nhiễm trùng tiến triển đến các cơ quan một cách âm thầm.

Trong thời kỳ thứ 2, người bệnh có thể xuất hiện các dát đỏ hồng rải rác ở thân mình

Giang mai thời kỳ thứ 3

Khoảng 20% người nhiễm giang mai không được điều trị sẽ tiến triển đến giai đoạn cuối của bệnh sau 10 - 30 năm nhiễm bệnh. Trong giai đoạn này, bệnh gây tổn thương nghiêm trọng đến các hệ cơ quan khác nhau bao gồm tim, não, hệ thần kinh và có thể dẫn đến tử vong.[3],[4][5]

7Biến chứng của bệnh giang mai

Các biến chứng của bệnh giang mai bao gồm:

• Các vết loét, sưng: các tổn thương này thường có thể xuất hiện trên da, niêm.
• Các vấn đề về hệ thần kinh: gây ra các triệu chứng nhức đầu, thay đổi trạng thái tâm thần cấp, giảm thính giác hoặc thị giác, đột quỵ, tê liệt.
• Các vấn đề tim mạch: bệnh có thể gây viêm các mạch máu bao gồm động mạch chủ và làm hỏng van tim.
• Biến chứng khi mang thai và sinh con: phụ nữ mang thai mắc bệnh giang mai tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc lây giang mai bẩm sinh cho con.[6]

8Cách chẩn đoán bệnh giang mai

Bệnh giang mai có thể được chẩn đoán thông qua:

• Khai thác tiền sử bệnh, các yếu tố nguy cơ
• Triệu chứng lâm sàng: Tìm kiếm dấu hiệu của bệnh ở các giai đoạn khác nhau như vết loét (săng), phát ban.
• Soi kính hiển vi hoặc nhuộm đặc hiệu để tìm xoắn khuẩn đặc hiệu từ dịch tiết của vết loét (săng), niêm mạc.
• Xét nghiệm máu thử phản ứng huyết thanh để xác định bệnh và phân biệt với các bệnh khác.

Xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh giang mai

9Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nếu cơ thể xuất hiện các vết loét tại bộ phận sinh dục, phát ban, sưng hạch bạch huyết hoặc nghi ngờ mắc bệnh giang mai thì bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Khi nghi ngờ nửa kia của bạn có các dấu hiệu của giang mai như các vết loét xuất hiện ở bộ phận sinh dục, miệng thì bạn nên đưa nửa kia và chính mình đến các cơ sở ý tế để được chẩn đoán.

Nơi khám chữa bệnh giang mai

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Da liễu. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Da liễu TP.HCM, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Da liễu Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

10Các phương pháp chữa bệnh giang mai

Sử dụng thuốc

Bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ điều trị dựa vào giai đoạn của bệnh nhân. .Chủ yếu người bệnh sẽ được điều trị ngoại trú, chỉ nhập viện với những trường hợp giang mai thời kỳ thứ ba (có biểu hiện tim mạch và thần kinh) và giang mai bẩm sinh.

Phác đồ điều trị được ưu tiên ở tất cả các giai đoạn bệnh giang mai là sử dụng penicillin – một loại kháng sinh có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

Bệnh nhân trong giai đoạn nguyên phát, thứ phát hoặc giai đoạn sớm của tiềm ẩn, nghĩa là nhiễm trùng trong vòng một năm, thường có liều điều trị thấp hơn bệnh nhân mắc giang mai lâu hơn một năm. Nếu không có penicillin hoặc bệnh nhân có tiền sử dị ứng với penicillin, có thể lựa chọn kháng sinh khác như Doxycyclin, Azithromycin, Erythromycin.[5]

Theo dõi và điều trị

Trong quá trình điều trị bệnh giang mai, bạn cần:

• Xét nghiệm và kiểm tra máu định kỳ để đảm bảo hiệu quả điều trị với liều lượng thuốc đang sử dụng. Các vấn đề theo dõi cụ thể hơn sẽ phụ thuộc vào từng giai đoạn bệnh.
• Tránh quan hệ tình dục cho đến khi xét nghiệm máu cho kết quả điều trị thành công.
• Thông báo cho nửa kia của bạn về tình trạng bệnh.
• Bệnh giang mai có miễn dịch yếu nên dù đã bị bệnh và điều trị hết, nhưng nếu tiếp tục quan hệ tình dục không an toàn có thể mắc bệnh lại.[5]

11Biện pháp phòng ngừa

Giang mai là bệnh chủ yếu lây truyền qua đường tình dục nên bạn có thể thực hiện một số các biện pháp sau để hạn chế mắc bệnh:

• Sử dụng bao cao su đúng cách: Sử dụng bao cao su là biện pháp rất tốt để có thể phòng tránh lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục.
• Tuy nhiên, dùng bao cao su không đúng kích cỡ hay bao cao su không được che phủ đúng cách cũng có thể dẫn đến lây nhiễm bệnh.
• Không quan hệ với người bị nhiễm bệnh.
• Quan hệ lành mạnh, chung thủy, chỉ quan hệ với nửa kia của bạn và cùng nhau khám sức khỏe định kỳ để phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn, từ đó có phương pháp chữa trị kịp thời.[6]

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn những kiến thức bổ ích về bệnh giang mai. Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm nên bạn hãy quan hệ an toàn và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phòng ngừa bệnh nhé!