Brucella là bệnh truyền nhiễm thường gặp do tiêu thụ các thực phẩm sống hoặc không được nấu chính, tiệt trùng kỹ. Bệnh có thể gây ra sốt kéo dài dai dẳng, mệt mỏi, đau cơ, chán ăn... Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và cách điều trị bệnh brucella qua bài viết dưới đây nhé!
1Bệnh brucella là gì?
Bệnh brucella là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn brucella gây ra. Vi khuẩn này có thể lây từ động vật sang người qua nhiều đường nhưng thường gặp nhất là ăn các sản phẩm sữa sống hoặc không được tiệt trùng. Ngoài ra, vi khuẩn cũng có thể lây qua không khí hoặc tiếp xúc trực tiếp với động vật bị nhiễm.
Bệnh brucella ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn người và động vật trên toàn thế giới. Brucella là một bệnh lý nguy hiểm, nếu không được điều trị tích cực sẽ rất dễ tái phát và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. [1].
Brucella là một loại bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Brucella gây ra, thường lây từ động vật sang người
2Nguyên nhân
Thông qua thực phẩm chưa chín kỹ hoặc sữa chưa tiệt trùng
Cách lây nhiễm phổ biến nhất của brucella là ăn uống các sản phẩm sữa hoặc pho mát chưa được tiệt trùng hoặc sống. Khi cừu, dê, bò hoặc lạc đà bị nhiễm khuẩn, sữa của chúng sẽ bị nhiễm vi khuẩn.
Nếu sữa từ các động vật bị nhiễm khuẩn không được tiệt trùng, vi khuẩn sẽ lây sang người tiêu thụ các sản phẩm từ sữa nhưng chưa được tiệt trùng.
Hít phải vi khuẩn gây bệnh
Hít phải vi khuẩn gây bệnh brucella cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng. Nguy cơ này thường cao hơn đối với những người làm việc trong các phòng thí nghiệm có tiếp xúc với vi khuẩn. Ngoài ra, công nhân nhà máy giết mổ và đóng gói thịt cũng có thể bị tiếp xúc với vi khuẩn và nhiễm bệnh.
Thông qua vết thương hở hoặc niêm mạc
Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương trên da hoặc niêm mạc do tiếp xúc với động vật bị nhiễm.
Điều này gây ra vấn đề cho những người có tiếp xúc gần với động vật hoặc chất thải của động vật. Những đối tượng có nguy cơ cao mắc brucella bao gồm:
- Công nhân nhà máy giết mổ.
- Công nhân nhà máy đóng gói thịt.
- Bác sĩ thú y.
Những người săn bắn động vật cũng có thể gặp nguy cơ. Khi họ tiếp xúc với động vật bị nhiễm, họ có thể bị lây nhiễm vi khuẩn qua:
- Vết thương trên da.
- Ăn phải thịt chưa được nấu chín kỹ.
- Hít phải vi khuẩn khi làm sạch thực phẩm. Các loài động vật thường bị nhiễm bao gồm trâu rừng, nai, tuần lộc, hươu cao cổ và lợn rừng.
Sự lây lan từ người sang người của bệnh brucella rất hiếm gặp. Những người mẹ bị nhiễm đang cho con bú có thể truyền nhiễm cho con của họ[2]. Sự lây truyền qua đường tình dục cũng được báo cáo rất ít. Mặc dù không phổ biến, sự lây nhiễm cũng có thể xảy ra qua ghép mô hoặc truyền máu.
Việc nhiễm trùng bệnh Brucella có thể xảy ra khi vi khuẩn Brucella tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở hoặc niêm mạc
3Dấu hiệu
Bệnh truyền nhiễm brucella có thể gây ra các triệu chứng ban đầu như:[3]
Một số dấu hiệu và triệu chứng có thể kéo dài trong thời gian dài. Một số khác có thể không bao giờ hết hoặc dễ tái phát.
4Biến chứng nguy hiểm
Bệnh truyền nhiễm brucella có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm cho nhiều bộ phận của cơ thể bao gồm hệ sinh dục, gan, tim và hệ thần kinh. Các biến chứng này có thể bao gồm:
- Viêm nội tâm mạc: Đây là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh brucella. Đây là tình trạng viêm nhiễm lớp niêm mạc bên trong các buồng và van tim. Nếu không được điều trị, viêm nội tâm mạc có thể làm hỏng hoặc phá hủy các van tim và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong khi mắc brucella.[4]
- Viêm khớp: Viêm khớp là tình trạng viêm nhiễm các khớp gây ra đau, cứng và sưng ở các khớp, đặc biệt là đầu gối, hông, mắt cá chân, cổ tay và cột sống. Viêm khớp ở cột sống hoặc khớp nối giữa cột sống thắt lưng và xương chậu có thể rất khó điều trị và có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn.
- Viêm mào tinh hoàn: Vi khuẩn gây bệnh brucella có thể lây nhiễm vào mào tinh hoàn, ống xoắn kết nối ống dẫn tinh và tinh hoàn. Từ đó nhiễm trùng có thể lan rộng đến tinh hoàn gây ra sưng và đau rất dữ dội.
- Nhiễm trùng hệ thần kinh: Bao gồm các bệnh nguy hiểm như viêm màng não hoặc viêm não. [5]
- Viêm nhiễm gan và lá lách: Bệnh brucella cũng có thể ảnh hưởng đến gan và lá lách, khiến chúng sưng to hơn bình thường.
5Cách chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh truyền nhiễm brucella, bác sĩ thường dùng các cách sau:[6].
- Xét nghiệm: Bác sĩ có thể lấy mẫu máu hoặc tủy xương để phát hiện vi khuẩn brucella hoặc kháng thể chống lại vi khuẩn này. Xét nghiệm máu hoặc tủy xương có thể cho biết bạn có bị nhiễm bệnh hay không và loại vi khuẩn nào gây bệnh.
- Chụp X-quang: Bác sĩ có thể dùng chụp X-quang để nhìn thấy các thay đổi ở xương và khớp do bệnh brucella gây ra. Chụp X-quang có thể giúp phát hiện các biến chứng như viêm xương (đặc biệt là xương chậu hoặc xương sống) hay viêm khớp.
- Chụp CT hoặc cộng hưởng từ MRI: Bác sĩ có thể dùng các phương pháp chụp ảnh này để nhận biết sự viêm nhiễm hoặc áp xe ở não hoặc các mô khác. Chụp CT hoặc MRI có thể giúp phát hiện các biến chứng như viêm màng não, viêm não, hay viêm dây thần kinh.
- Cấy dịch não tủy: Bác sĩ có thể lấy một lượng nhỏ dịch bao quanh não và tủy sống để kiểm tra xem có nhiễm trùng như viêm màng não hay viêm não không. Cấy dịch tủy não có thể giúp xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng và chọn thuốc kháng sinh phù hợp.
- Siêu âm tim: Bác sĩ có thể dùng siêu âm tim để kiểm tra xem có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc tổn thương ở tim không. Siêu âm tim có thể giúp phát hiện các biến chứng như viêm nội tâm mạc, hở van tim, hay suy tim.
Chẩn đoán bệnh Brucella bao gồm xét nghiệm máu hoặc tủy xương để phát hiện trực khuẩn
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Bệnh truyền nhiễm brucella có thể khó phát hiện đặc biệt là ở giai đoạn đầu khi nó thường giống với các bệnh khác như cúm. Bạn nên gặp bác sĩ nếu bạn có các dấu hiệu cần gặp bác sĩ như:
- Sốt cao nhanh chóng.
- Đau cơ hoặc yếu ớt bất thường.
- Sốt kéo dài.
- Có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh như tiếp xúc với động vật nghi ngờ nhiễm brucella, tiêu thụ các sản phẩm sữa sống hoặc không được tiệt trùng, làm việc trong phòng thí nghiệm có vi khuẩn brucella.
Nơi khám chữa bệnh brucella
Để được khám và chữa trị kịp thời bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhiệt Đới, Bệnh viện Đại học Y Dược.
- Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
7Các phương pháp chữa bệnh brucella
Bệnh truyền nhiễm brucella có thể khó điều trị. Nếu bạn bị bệnh brucella bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh. Các loại kháng sinh thường được dùng để chữa bệnh brucella bao gồm:
Bạn phải uống kháng sinh trong nhiều tuần để ngăn ngừa bệnh tái phát. Tỉ lệ tái phát sau điều trị là khoảng 5-15% và thường xảy ra trong sáu tháng đầu tiên sau điều trị.[7].
Hồi phục có thể mất nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng. Những người được điều trị trong vòng một tháng kể từ khi xuất hiện triệu chứng có thể khỏi bệnh hoàn toàn.
8Biện pháp phòng ngừa
Để phòng ngừa bệnh truyền nhiễm brucella, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:[8]
- Uống sữa đã tiệt trùng: Sữa sống hoặc không tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn gây bệnh. Bạn nên tránh ăn pho mát từ sữa sống hoặc ủ ít hơn 3 tháng.
- Bảo vệ bản thân khi gần động vật: Nếu bạn tiếp xúc với động vật hoặc xác động vật có thể bị nhiễm, bạn nên đeo kính và găng tay cao su che chắn các vết thương. Bạn cũng nên rửa tay và dụng cụ sạch sẽ sau khi làm việc.
- Không dùng vaccine cho động vật cho người: Hiện tại không có vaccine cho người để phòng ngừa bệnh brucella. Vaccine cho động vật có thể gây nhiễm trùng cho người. Miễn dịch sau khi mắc bệnh chỉ kéo dài khoảng 2 năm.
- Dùng thuốc kháng sinh sau khi tiếp xúc: Nếu bạn có nguy cơ cao mắc bệnh, bạn nên dùng thuốc kháng sinh để phòng ngừa. Các loại thuốc kháng sinh có thể dùng gồm doxycycline, rifampin, streptomycin, ciprofloxacin, sulfamethoxazole/trimethoprim hoặc tetracycline. Bạn nên theo chỉ dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc.
Biện pháp phòng ngừa bệnh Brucella như tiêm phòng cho động vật, sử dụng thực phẩm an toàn và hạn chế tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh
Hãy lan tỏa thông tin về nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh truyền nhiễm Brucella này đến bạn bè và gia đình. Chia sẻ ngay để cùng nhau xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
