Bệnh sốt vàng: Nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và cách điều trị

Sốt vàng da là bệnh sốt vi-rút do muỗi là trung gian truyền bệnh. Đây là tình trạng xuất huyết có thể dẫn đến sốt cao, chảy máu dưới da và chết tế bào ở gan và thận. Cùng tìm hiểu về căn bệnh này nhé!

1Bệnh Sốt vàng là gì?

Sốt vàng (Febris flavus) là dạng bệnh sốt gây vàng da do siêu vi trùng thuộc họ Flaviviridae gây ra. Đây cũng là một dạng bệnh sốt xuất huyết thường xuất hiện ở những khu vực có khí hậu nóng như Châu Phi và Nam Mỹ.

Sốt vàng là một căn bệnh khá nguy hiểm vì tỉ lệ tử vong lên tới 50% người nhiễm bệnh nặng. Theo thống kê năm 2013, có 127.000 trường hợp nhiễm nặng và 45.000 trường hợp tử vong với tỉ lệ là 90% xảy ra ở Châu Phi. Tuy nhiên bệnh nay đã có vắc xin để phòng tránh.

Sốt vàng là dạng bệnh sốt nhưng gây vàng da do siêu vi thuộc họ Flaviviridae gây ra

2Dấu hiệu của bệnh Sốt vàng

Giai đoạn 1: Sau khi nhiễm bệnh từ 3-6 ngày, bệnh nhân bắt đầu xuất hiện triệu chứng nhẹ bao gồm:

• Sốt, ớn lạnh
• Nhức đầu
• Đau lưng, đau cơ
• Mệt mỏi, chán ăn
• Buồn nôn, và nôn
• Nhiễm trùng kéo dài từ ba đến bốn ngày

Giai đoạn 2: Khoảng 15% trường hợp mắc sẽ tiến vào giai đoạn 2, với một số triệu chứng nghiêm trọng hơn:

• Sốt tái phát
• Vàng da do tổn thương gan
• Đau bụng
• Chảy máu trong miệng, mắt, và đường tiêu hóa gây ra chất mỡ có máu.
• Có thể suy thận, nấc cục, và mê sảng.

Giai đoạn độc hại: Giai đoạn này có thể gây tử vong trong khoảng 20 - 50% trường hợp. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của những người có giai đoạn độc hại của bệnh có thể vượt quá 50%.

Sống sót sau nhiễm trùng cung cấp miễn dịch suốt đời và thường không gây tổn thương cơ vĩnh viễn.

Một số dấu hiệu của bệnh sốt vàng

3Nguyên nhân mắc bệnh Sốt vàng

• Muỗi đốt trực tiếp đưa siêu vi khuẩn sốt vàng (Yellow fever virus) - virut RNA vào trong máu người và gây ra bệnh.
• Dùng chung vật dụng y tế như kim tiêm bị nhiễm.

Bệnh không lây truyền qua tiếp xúc không khí hoặc đồ ăn.

Loại vi khuẩn này có khả năng tồn tại ở môi trường khá kém nếu không được nằm trong cơ thể người.

Virus có khả năng sinh tồn cao khi trong tế bào của nhiều loại muỗi. Khi ở môi trường ngoài chúng có thể dễ dàng bị tiêu diệt bởi các hóa chất khử khuẩn, chất tẩy rửa hoặc nhiệt độ xung quanh lên trên 56 độ trong thời gian ngắn.

Có một số loài muỗi khác cũng có thể truyền vi-rút gây ra bệnh, có ở trong rừng và cả thành thị. Động vật thuộc bộ linh trưởng cũng có thể gặp phải căn bệnh này.

Muỗi đốt trực tiếp đưa siêu vi khuẩn sốt vàng vào trong máu người và gây ra bệnh

4Biến chứng nguy hiểm

• Vàng da và mắt: Virus sốt vàng khi vào trong cơ thể sẽ tấn công vào gan gây viêm gan, tổn thương tế bào gan. Viêm gan có thể gây vàng da, mắt dẫn đến cái tên "sốt vàng da".
• Chảy máu từ miệng, mũi, mắt hoặc tai: Tổn thương gan cũng có thể dẫn đến gián đoạn quá trình đông máu bình thường của cơ thể, dẫn đến chảy máu.
• Nôn ra máu hoặc có máu trong phân: Chảy máu trong đường tiêu hóa sẽ dẫn tới trong chất nôn hoặc trong phân có máu.

Vàng da và chảy máu là những biến chứng thường gặp

5Cách chẩn đoán bệnh

Bệnh sốt vàng rất khó chẩn đoán, đặc biệt là trong giai đoạn đầu.

Trường hợp triệu chứng giai đoạn đầu nghiêm trọng, sốt vàng có thể bị nhầm lẫn với sốt rét nặng, bệnh leptospirosis, viêm gan siêu vi (đặc biệt là các dạng tối cấp), các dạng sốt xuất huyết khác, nhiễm các flavivirus khác (như sốt xuất huyết Dengue) và ngộ độc.

Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) trong máu và nước tiểu đôi khi có thể phát hiện vi-rút trong giai đoạn đầu của bệnh.

Ở giai đoạn sau, cần xét nghiệm xác định kháng thể (ELISA và PRNT).

6Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng của bệnh sốt vàng da khi đi du lịch ở khu vực có bệnh truyền nhiễm.

Một số triệu chứng gồm

• Sốt cao
• Đau đầu
• Cảm thấy ốm yếu, nôn mửa
• Đau cơ và đau lưng
• Mắt nhạy cảm với ánh sáng
• Chán ăn, mệt mỏi

Nơi khám bệnh sốt vàng uy tín

Nếu gặp phải cái dấu hiệu nêu trên bạn nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất hoặc cái bệnh viện đa khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tham khảo một số bệnh viện uy tín và nổi tiếng.

• Tp. Hồ Chí Minh: Khoa Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Nhân Dân 115, Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới,...
• Hà Nội: Bệnh Viện Bệnh Nhiệt Đới Trung Ương, Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Pháp,...

7Cách điều trị bệnh sốt vàng

Sau khi gặp những dấu hiệu trên, người bệnh cần nên đi khám ngay tránh tình trạng diễn biến tồi tệ hơn. Dưới đây là một vài hình thức điều trị bệnh sốt vàng:

• Cung cấp đủ nước và oxy: thường khi sốt cơ thể sẽ mất đi lượng nước lớn, khiến cơ thể mệt mỏi, khó thở. Ngoài ra, cung cấp đủ nước cũng có thể giúp bệnh nhân giảm nhẹ cơn sốt.
• Duy trì huyết áp vừa phải: Khi cơ thể bị sốt quá cao và liên tục sẽ ảnh hưởng xấu đến huyết áp khiến cho huyết áp bị tăng lên. Đây cũng là một biến chứng thường bắt gặp đối với người lớn tuổi nếu sốt quá cao.
• Một số trường hợp sẽ được bác sĩ tư vấn cho dùng huyết tương thay thế protein trong máu để cải thiện tình trạng đông máu của bệnh nhân.
• Đối với bệnh nhân đang có tình trạng bị suy thận mà bị nhiễm bệnh thì thường sẽ được lọc thận do nếu để bệnh tình tiến vào giai đoạn thứ hai, thì độc của vi-rút sẽ gây ra những tổn thương về thận, gan.
• Sốt vàng còn khiến cho bệnh nhân bị chảy máu trong miệng và mắt, khiến bệnh nhân cần được truyền máu thường xuyên.

Cung cấp đủ nước giúp bệnh nhân bù nước và giảm nhẹ cơn sốt

8Biện pháp phòng ngừa

Để phòng tránh bệnh sốt vàng thì chúng ta cần tránh để muỗi đốt, giảm tình trạng sinh nở của muỗi và hạn chế đi vào những nơi bệnh đang lây lan.

• Ngủ mùng, xịt thuốc muỗi, sử dụng kem chống muỗi: Để tránh tình trạng muỗi đốt và lan truyền bệnh.
• Không để đọng nước ở những thùng, xô, lu nước để giảm tình trạng sinh sôi của muỗi.
• Sốt vàng là căn bệnh lây nhiễm qua đường muỗi đốt, vì thế cần hạn chế đi vào những khu vực đang có bệnh sẽ khiến cơ thể có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Ngoài ra, còn cần thu gom và khử khuẩn các vật dụng có chứa các chất dịch của cơ thể bệnh nhân (máu, dịch não tủy, ...). Và cần phải phun hóa chất diệt muỗi ở những khu vực có người nhiễm bệnh.
• Tiêm vắc xin cũng là biện pháp phòng ngừa bệnh sốt rét, vắc xin 17D là loại vắc xin hiệu nghiệm phòng tránh bệnh này, thường sẽ được tiêm khẩn cấp cho những người sống trong ổ dịch, để tránh bệnh lây lan.

Hy vọng bài viết đã cung cấp kiến thức về bệnh và cách phòng tránh bệnh sốt vàng để bạn bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Nếu thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho người thân, bạn bè ngay nhé!

Nguồn: NHS, WHO, CDC, Medicalnewstoday