Nhịp tim chậm dẫn đến giảm lưu lượng máu cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể. Nếu tình trạng này không được điều chỉnh kịp thời có thể có nhiều nguy cơ tiềm ẩn gây hại cho sức khỏe. Cùng tìm hiểu về bệnh lý nhịp tim chậm qua bài viết dưới đây nhé!
1Nhịp tim chậm là gì?
Nhịp tim của người lớn, khỏe mạnh thường dao động từ 60 - 100 lần/phút tùy theo mức độ vận động của cơ thể. Người ít hoạt động thể lực có nhịp tim bình thường cao hơn một chút so với người luyện tập thể dục thường xuyên. Hoặc khi ở trạng thái nghỉ ngơi, đang ngủ thì nhịp tim có xu hướng chậm hơn vì tùy theo nhu cầu của cơ thể.[1]
Nhịp tim chậm hiện nay được xác định khi tần số co bóp của tim dưới 50 lần/phút ở người trưởng thành. Lượng máu tim bơm đi cho các cơ quan trong cơ thể phụ thuộc vào lượng máu tim bơm được trong mỗi nhát bóp, và số lần tim co bóp trong vòng một phút. Do vậy, tim đập chậm lại làm lượng máu lưu thông trong tuần hoàn giảm đi dẫn đến thiếu máu cơ quan gây ra các triệu chứng như: đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi,...[2]
Nhịp tim chậm là tình trạng tần số tim đập dưới 50 nhịp/phút
2Nguyên nhân gây nhịp tim chậm
Cơ tim co bóp đều đặn bởi sự chỉ huy của nút xoang (ở tâm nhĩ trái) và hệ thống dẫn truyền tín hiệu thần kinh trong tim. Nhịp tim chậm liên quan đến rối loạn quá trình phát nhịp hoặc dẫn truyền hoạt động điện trong tim.
Trong một số tình huống, nhịp tim chậm không phải do bất kì lí do vì bệnh lý nào gây nên. Một nguyên nhân gây nhịp tim chậm nhưng không do bệnh lý có thể là: người cao tuổi có xu hướng nhịp chậm do thoái hoá, vận động viên do mỗi nhát bóp tim bơm được lượng máu nhiều hơn nên xu hướng nhịp tim chậm lại, tim chậm lại khi ngủ…
Các nguyên nhân bệnh lý có thể do:[3]
- Mô dẫn truyền cơ tim: Nguyên nhân phổ biến nhất của nhịp tim chậm là tcó vấn đề ở nút xoang, đây chính là bộ phận để điều khiển nhịp tim. Nút xoang gặp bất kì vấn đề nào đều sẽ dẫn đến các rối loạn về nhịp tim.
- Giảm khả năng dẫn truyền: các tế bào cơ tim có khả năng truyền tín hiệu điện từ nút xoang khiến tim co bóp đồng bộ. Quá trình này bị gián đoạn do rối loạn điện giải (nhất là ion kali và natri), suy tim hoặc phì đại cơ tim có thể dẫn đến nhịp tim chậm.
- Bệnh lý khác: một số bệnh toàn thân như suy giáp, thấp khớp và lupus ban đỏ hệ thống có thể gây tổn thương cơ tim, màng tim hoặc giảm khả năng dẫn truyền cơ tim.
- Thuốc: các thuốc có tác dụng an thần, thuốc ngủ hoặc thuốc gây nghiện có thể ức chế trung tâm tuần hoàn tại não bộ gây giảm nhịp tim. Ngoài ra, một số thuốc điều trị tăng huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim cũng có thể dẫn đến hiện tượng này.
Nhịp tim chậm có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Đặc biệt, bệnh thường gặp ở một số đối tượng có nguy cơ cao như:[2]
3Dấu hiệu của nhịp tim chậm
Đa phần người nhịp tim chậm thường không có hoặc rất ít triệu chứng bệnh mà chỉ phát hiện được thông qua khám sức khỏe định kỳ. Một số dấu hiệu sớm của có thể gặp khi bị nhịp tim chậm gồm:[4]
- Thường xuyên cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi.
- Không thực hiện được hoặc mệt nhiều khi làm các công việc đòi hỏi nhiều thể lực.
- Giảm khả năng tập trung khi làm việc.
- Hơi thở ngắn, hay hụt hơi hoặc khó thở nhẹ.
- Dễ ngất xỉu.
4Biến chứng của nhịp tim chậm
Nhịp tim chậm nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ gây ra thiếu oxy và các chất dinh dưỡng cho các cơ quan khác trong cơ thể dẫn đến nhiều biến chứng:
- Thiếu máu não: người bệnh có thể thấy mệt mỏi, kém tập trung, suy giảm trí nhớ, thậm chí là ngất xỉu hoặc hôn mê.
- Suy tim: do các tế bào cơ tim không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết dẫn đến hoại tử và giảm khả năng co bóp.
- Ngừng tim: nhịp tim chậm kéo dài có thể gây ra ngừng tim đột ngột gây tử vong cho người bệnh.
Biến chứng nguy hiểm của nhịp tim chậm là ngừng tim đột ngột
5Cách chẩn đoán nhịp tim chậm
Để chẩn đoán nhịp tim chậm cũng như phát hiện được nguyên nhân gây ra bệnh, bác sĩ sẽ kết hợp cả thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết:[5]
Thăm khám lâm sàng
Nhịp tim chậm có thể được chẩn đoán dựa vào việc khai thác bệnh sử và khám tim trên lâm sàng:
- Hỏi tiền sử, bệnh sử: người bệnh cần cung cấp cho bác sĩ những thông tin về bệnh mạn tính và các thuốc đang điều trị và các biểu hiện khó chịu hiện nay.
- Khám tim: bác sĩ có thể phát hiện nhịp tim chậm, rối loạn nhịp tim thông qua việc nghe tần số tim đập và bắt mạch.
Xét nghiệm
Một số xét nghiệm có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây nhịp tim chậm như:
- Điện tâm đồ: nhằm đánh giá khả năng phát nhịp của nút xoang cũng như khả năng dẫn truyền tín hiệu điện của hệ thống cơ tim.
- Siêu âm tim: giúp bác sĩ phát hiện được những bất thường trong cấu trúc tim và áp lực các buồng tim.
- Xét nghiệm máu: giúp bác sĩ chẩn đoán các bệnh lý nhiễm trùng hoặc tình trạng rối loạn điện giải gây ảnh hưởng đến chức năng tim.
- Định lượng hormone: thường chỉ định với các trường hợp nghi ngờ nguyên nhân gây chậm nhịp tim như bệnh tuyến giáp, suy giáp hoặc nhiễm độc tuyến giáp,...
Siêu âm tìm có thể giúp bác sĩ chẩn đoán được nguyên nhân gây nhịp tim chậm
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Nhịp tim chậm kéo dài, không được điều trị có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Do đó, bạn nên đến khám bác sĩ sớm nếu có những biểu hiện sau:
- Khó thở, đau tức ngực.
- Chân tay lạnh, da xanh xao.
- Đau đầu, chóng mặt hoặc nhìn mờ.
- Mệt khi gắng sức.
- Giảm tập trung kéo dài.
- Lơ mơ hoặc hôn mê.
Nơi khám chữa nhịp tim chậm
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ nhịp tim chậm, người bệnh nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám chuyên khoa Tim mạch hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:
- Tp. Hồ Chí Minh: Viện Tim mạch Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Thống Nhất…
- Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện E Trung ương…
7Các liệu pháp điều trị nhịp tim chậm
Tùy theo mức độ, biến chứng và nguyên nhân dẫn đến nhịp tim chậm khác nhau mà bác sĩ sẽ phối hợp các phương pháp điều trị riêng biệt đối với từng bệnh nhân:
- Thuốc: người bệnh có thể được chỉ định các thuốc trị bệnh tim giúp nâng nhịp tim.
- Điều trị nguyên nhân: việc kiểm soát tốt các bệnh lý tăng huyết áp, suy giáp, đái tháo đường hoặc lupus ban đỏ hệ thống có thể cải thiện nhịp tim hiệu quả.
- Phẫu thuật: giúp bác sĩ sửa chữa các cấu trúc bất thường của tim ở bệnh nhân tim bẩm sinh.
- Cấy máy phát nhịp: thường chỉ định cho người bệnh nhịp tim chậm mà không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường.
Cấy máy tạo nhịp tim là một trong những phương pháp điều trị bệnh hiệu quả
8Biện pháp phòng ngừa nhịp tim chậm
Để ngăn ngừa tình trạng nhịp tim chậm cũng như nâng cao sức khỏe tim mạch, bạn nên áp dụng một số biện pháp đơn giản sau:
- Hạn chế các loại thực phẩm giàu cholesterol, chiên rán.
- Ăn giảm muối, tích cực sử dụng đa dạng trái cây và hoa quả tươi.
- Không sử dụng quá nhiều thuốc lá, rượu bia.
- Tập thể dục hàng ngày để duy trì cân nặng phù hợp và nâng cao khả năng co bóp của tim.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
Bạn nên sử dụng trái cây, rau quả thường xuyên để ngăn ngừa nhịp tim chậm
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về nguyên nhân và cách phòng ngừa nhịp tim chậm. Hãy chia sẻ bài viết này đến với tất cả bạn bè và người thân xung quanh bạn nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
