Các thành phần quan trọng của hệ thống miễn dịch bao gồm các tế bào bạch cầu và các cơ quan như tuyến ức, gan, amidan, mạch bạch huyết, hạch bạch huyết và tủy xương. Trong đó, ung thư hạch là một bệnh ác tính thường gặp có thể điều trị khỏi. Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
1Ung thư hạch là gì?
Hạch bạch huyết là gì?
Hạch bạch huyết là một phần của hệ bạch huyết có cấu trúc giống như hạt đậu. Hạch bạch huyết phân bố rải rác trong hệ thống bạch huyết và chúng xuất hiện khắp các vùng trên cơ thể, tập trung nhiều nhất ở các vị trí như nách, bẹn và cổ.
Chức năng chính của hạch bạch huyết là sản xuất và phát triển các tế bào lympho B, T giúp chống lại các virus, vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, hạch bạch huyết còn tham gia vào việc xử lý và loại bỏ các tế bào bạch huyết đã lão hóa hoặc bất thường.
Ung thư hạch là gì?
Ung thư hạch (U lympho) hay ung thư hạch bạch huyết, là một loại bệnh lý xuất phát từ sự tăng sinh không kiểm soát của tế bào bạch cầu lympho.
Tế bào bạch cầu lympho tồn tại trong hệ thống bạch huyết, là một thành phần của mạng lưới chống nhiễm trùng trong cơ thể.[1]
Ung thư hạch là sự tăng sinh tế bào bạch cầu lympho
2Phân loại u lympho
U lympho Hodgkin
Ung thư hạch Hodgkin, còn gọi là bệnh Hodgkin, là một nhóm ung thư máu phát triển trong hệ thống bạch huyết, có xu hướng di truyền. Đây là một tình trạng không xuất hiện ngay khi sinh ra, mà là kết quả của sự đột biến hoặc thay đổi gen trong một số tế bào.
Nhiều bệnh nhân vẫn tiếp tục sống bình thường sau khi được điều trị. Tuy nhiên cần chú ý bệnh có thể tái phát.
U lympho không Hodgkin
Ung thư hạch không Hodgkin là một nhóm ung thư máu phát triển trong hệ thống bạch huyết, có liên quan đến các rối loạn di truyền. Có hơn 70 loại ung thư hạch không Hodgkin.
Mới đây, các phương pháp điều trị mới đã giúp nâng cao tuổi thọ và chữa khỏi cho các bệnh nhân mắc u lympho không Hodgkin, đồng thời giảm các triệu chứng.[2]
Có hơn 70 loại ung thư hạch không Hodgkin
3Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư hạch
Hiện nay, nguyên nhân gây ung thư hạch chưa được các nhà khoa học xác định rõ. Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ khiến ung thư hạch hình thành:
Độ tuổi
Đa số các loại ung thư hạch thường được chẩn đoán ở người trẻ. Tuy nhiên, số ít các loại ung thư hạch còn lại được chẩn đoán ở người trên 55 tuổi.[1]
Giới tính
Nam giới có nguy cơ phát triển ung thư hạch cao hơn một chút so với nữ giới. Điều này có thể do cơ thể nam giới sản sinh nhiều testosterone hơn, đây là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư hạch.[1]
Suy giảm hệ miễn dịch
Người bị suy giảm hệ thống miễn dịch hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ mắc ung thư hạch cao hơn. Khi hệ miễn dịch suy giảm, khả năng nhận biết, tiêu diệt các tế bào ung thư cũng giảm dẫn tới nguy cơ mắc ung thư hạch cao.[1]
Nhiễm trùng
Một số tác nhân gây bệnh nhiễm trùng như virus Epstein-Barr và vi khuẩn Helicobacter pylori có liên quan đến tăng nguy cơ mắc ung thư hạch. Các loại vi khuẩn và virus này có khả năng xâm nhập và lây lan trong tế bào của hệ miễn dịch gây ung thư hạch.[1]
4Dấu hiệu u lympho
Dấu hiệu và triệu chứng của ung thư hạch có thể gồm:
Sưng hạch ở cổ là triệu chứng điển hình của ung thư hạch
5Tiên lượng
U lympho Hodgkin
U lympho Hodgkin có tiên lượng sau 5 năm là 92%, 94% và 78% cho giai đoạn khu trú, xâm lấn cơ quan lân cận và di căn xa, tổng tỉ lệ là 87%. Những con số này chỉ áp dụng cho ung thư được chẩn đoán lần đầu.
Độ tuổi, tình trạng sức khoẻ, khả năng đáp ứng với điều trị và nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh.[3]
U lympho không Hodgkin
Tiên lượng có thể khác nhau đối với các loại và giai đoạn khác nhau. U lympho tế bào B lớn lan tỏa có tỉ lệ sống sót sau 5 năm là 73%, 72% và 55% cho giai đoạn khu trú, xâm lấn cơ quan lân cận và di căn xa, tổng tỉ lệ là 63%.
U lympho nang có tỉ lệ sống sót sau 5 năm là 96%, 89% và 85% cho giai đoạn khu trú, xâm lấn cơ quan lân cận và di căn xa, tổng tỉ lệ là 88%.[4]
6Cách chẩn đoán ung thư hạch
- Khám lâm sàng, bệnh sử: Bác sĩ sẽ chẩn đoán ung thư hạch bằng cách khám và đánh giá các triệu chứng có thể là dấu hiệu của bệnh. Sau đó thực hiện sinh thiết để lấy mẫu mô để phân tích.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm này giúp đánh giá tình trạng viêm, phân tích từng loại tế bào bạch cầu khác nhau hoặc đánh giá những protein bất thường liên quan đến khả năng phát triển thành ung thư hạch.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT, PET hoặc MRI có thể góp phần chẩn đoán bệnh ung thư hạch.
- Sinh thiết: Sinh thiết hạch được thực hiện bằng cách lấy mẫu hạch và tiến hành quan sát hình thái tế bào. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể chỉ định các xét nghiệm nhuộm mô miễn dịch để xác định loại tế bào bị ảnh hưởng bởi bệnh.[2]
Chụp cộng hưởng từ MRI giúp bác sĩ phát hiện dấu hiệu ung thư hạch
7Khi nào cần gặp bác sĩ
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Hãy đến các cơ sở y tế để thăm khám nếu bạn có những dấu hiệu dưới đây:
Sốt cao là triệu chứng cho thấy bạn có thể đã mắc ung thư hạch
Nơi điều trị ung thư hạch
Khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu mắc bệnh ung thư hạch, hãy đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc khoa Ung bướu của các bệnh viện đa khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín và nổi tiếng dưới đây:
- TP. HCM: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM,...
- Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 108, Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội,...
8Điều trị ung thư hạch
Hoá trị
Bác sĩ sẽ sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn sự phát triển của khối u. Hóa trị có thể kết hợp đồng thời với các phương pháp điều trị ung thư hạch khác như xạ trị.[2]
Xạ trị
Với phương pháp xạ trị, bác sĩ sẽ sử dụng chùm tia phóng xạ ion hóa để tiêu diệt tế bào ung thư hạch, từ đó điều trị khối u và làm thu nhỏ khối u. Bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp xạ trị phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn và loại ung thư hạch bạn mắc phải.[2]
Liệu pháp miễn dịch
Liệu pháp này được ứng dụng vào điều trị ung thư hạch theo cơ chế sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt tế bào ung thư. Các liệu pháp miễn dịch thực hiện chức năng "đào tạo" hệ thống miễn dịch để chống lại ung thư và kéo dài sự sống cho người bệnh.[2]
Liệu pháp miễn dịch giúp tiêu diệt tế bào ung thư và kéo dài sự sống
Liệu pháp trúng đích
Ung thư hạch có thể được điều trị bằng liệu pháp trúng đích - sử dụng các thuốc tấn công chuyên biệt vào tế bào ung thư giúp hạn chế sự tăng sinh và di căn của khối u. Liệu pháp này thường được chỉ định kết hợp cùng hoá trị, khi khối u đã phát triển quá mức và di căn đến nhiều cơ quan khác nhau.[2]
Ghép tế bào gốc (ghép tủy xương)
Cấy ghép tế bào gốc (HSCT) là một phương pháp điều trị ung thư và bệnh về máu. HSCT thay thế các tế bào gốc để tạo ra các tế bào máu mới và giúp chữa khỏi hoặc kiểm soát bệnh.[2]
8Biện pháp phòng ngừa
Tuy ung thư hạch không có biện pháp phòng ngừa đặc hiệu, nhưng bạn có thể thực hiện một số gợi ý sau để nâng cao sức khoẻ và giảm khả năng mắc các bệnh ung thư:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Hãy thường xuyên ăn ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, đồng thời giảm tiêu thụ chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và mỡ động vật.
- Thư giãn: Hãy tìm hiểu các phương pháp như thiền, bài tập thư giãn hoặc thở sâu để giảm căng thẳng do ung thư gây ra.
- Tập thể dục: Thực hiện các bài tập để cải thiện chất lượng cuộc sống bằng cách giảm mệt mỏi và căng thẳng. Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh lợi ích của việc tập thể dục đối với người mắc ung thư hạch.
Chế độ ăn uống lành mạnh giúp phòng ngừa ung thư hạch hiệu quả
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh ung thư hạch. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh lý hiếm gặp này. Hãy chia bài viết tới người thân, bạn bè nếu thấy hữu ích nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
