Viêm ruột thừa cấp là tình trạng viêm cấp tính của ruột thừa thường biểu hiện với triệu chứng đau bụng từng cơn. Hầu hết trường hợp viêm ruột thừa cấp nếu được phát hiện sớm sẽ được điều trị khỏi hoàn toàn. Hãy cùng đọc bài viết bên dưới để tìm hiểu thêm về bệnh viêm ruột thừa cấp nhé!
1 Viêm ruột thừa cấp là gì?
Ruột thừa là một phần của ống tiêu hóa nhô ra từ phần cuối manh tràng có dạng hình ngón tay. Thông thường ruột thừa sẽ nằm ở vị trí hố chậu phải (vùng bụng dưới bên phải). Tuy nhiên, ruột thừa rất di động nên có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau trong ổ bụng.
Viêm ruột thừa có thể là một tình trạng viêm cấp tính hoặc mạn tính ở ruột thừa. Khi quá trình viêm nhiễm kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm có thể có các đợt xuất hiện hoặc biến mất được gọi là viêm ruột thừa mạn.
Ngược lại, viêm ruột thừa cấp là tình trạng viêm nhiễm cấp tính ở ruột thừa, thường đưa đến tình trạng đau bụng đột ngột và dữ dội theo từng cơn ở vùng tương ứng với vị trí của ruột thừa viêm. Bên cạnh đó viêm ruột thừa cấp còn là một cấp cứu y tế. [1]
Viêm ruột thừa cấp là tình trạng viêm nhiễm cấp tính của ruột thừa
2Nguyên nhân viêm ruột thừa cấp tính
Nguyên nhân viêm ruột thừa được cho là do tắc nghẽn lòng ruột thừa. Sự tăng sản hệ thống bạch huyết là nguyên nhân điển hình nhất nhưng đôi khi sỏi phân, dị vật, khối u hoặc thậm chí là giun cũng có thể gây tắc nghẽn lòng ruột thừa.
Việc tắc nghẽn sẽ gây chướng, tạo cơ hội để vi khuẩn phát triển từ đó dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ và viêm. Nếu không được điều trị, hoại tử, hoại thư và thủng ruột có thể xảy ra. Nếu ruột thủng được mạc nối bọc lại sẽ hình thành ổ áp xe ruột thừa. [2]
Nguyên nhân viêm ruột thừa được cho là do tắc nghẽn lòng ruột thừa
3Triệu chứng viêm ruột thừa cấp
Ở người trưởng thành
Bệnh viêm ruột thừa cấp có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhất là người trong độ tuổi từ 10 - 30 tuổi. Ở người lớn khi mắc bệnh viêm ruột thừa cấp có thể biểu hiện những triệu chứng sau:
- Điển hình nhất là cơn đau bụng bắt đầu ở vùng quanh rốn, đau tăng dần và kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn. Sau vài giờ, cơn đau chuyển sang vùng bụng dưới bên phải, lúc này cơn đau sẽ trở nên dữ dội hơn và quặn từng cơn. Đau tăng lên khi đi lại hoặc ho.
- Các triệu chứng khác cũng có thể xuất hiện như: sốt, chán ăn, chướng bụng, tiêu chảy, táo bón.[3]
Viêm ruột thừa cấp thừa biểu hiện triệu chứng đau bụng vùng bụng dưới bên phải
Ở trẻ em
Viêm ruột thừa cấp hiếm gặp hơn ở trẻ em dưới 10 tuổi và biểu hiện của bệnh thường mơ hồ khó phát hiện hơn. Nếu có, các triệu chứng có thể xuất hiện ở trẻ em khi mắc viêm ruột thừa cấp là:
- Đau bụng có thể lâm râm hoặc dữ dội, chán ăn có thể kèm buồn nôn, nôn.
- Sốt nhẹ.
- Quấy khóc, khó chịu.
- Nhịp tim tăng.[4]
Viêm ruột thừa cấp ở trẻ em thường chỉ có các triệu chứng mơ hồ
4Biến chứng nguy hiểm
Khi bị viêm, ruột thừa sẽ trở trên sưng lớn làm nặng thêm tình trạng tắc nghẽn của ruột thừa. Đồng thời khiến cho áp lực trong lòng ruột thừa tăng lên có thể làm vỡ ruột thừa và gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm phúc mạc: Khi ruột thừa bị vỡ, tình trạng nhiễm trùng có thể lan ra phúc mạc (lớp màng che phủ toàn bộ mặt trong thành bụng) gây viêm phúc mạc đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Lúc này, người bệnh thường có biểu hiện đau dữ dội toàn bụng kèm sốt cao, môi khô, lưỡi bẩn.
- Áp xe ruột thừa: Trong trường hợp ruột thừa bị vỡ nhưng được bao quanh bởi mạc nối và quai ruột thì ổ viêm có thể khu trú lại và không lan ra toàn bụng. Tuy nhiên, ổ áp xe ruột thừa luôn có nguy cơ bị rò rỉ gây viêm phúc mạc.
- Đám quánh ruột thừa: Khi ruột thừa bị viêm nhưng không vỡ, các quai ruột và mạc nối xung quanh đến bao bọc ruột thừa lại tạo thành đám quánh ruột thừa. Người bệnh có biểu hiện đau bụng vùng hố chậu phải.
Viêm ruột thừa cấp biến chứng viêm phúc mạc rất nguy hiểm
5Cách chẩn đoán
Viêm ruột thừa cấp được chẩn đoán dựa trên hỏi bệnh sử, khám lâm sàng phối hợp với các kết quả xét nghiệm:
- Bệnh sử: có biểu hiện điển hình của viêm ruột thừa cấp về triệu chứng đau bụng như khởi phát đau ở vị trí quanh rốn, sau vài giờ thì đau dữ dội ở vùng bụng dưới bên phải. Đau bụng có thể kèm theo buồn nôn, nôn, sốt, táo bón hoặc tiêu chảy...
- Khám lâm sàng: khám lâm sàng phát hiện: dấu Mc.Burney, dấu Blumberg... dương tính.
- Xét nghiệm máu: phát hiện chỉ số bạch cầu, CRP (chỉ điểm viêm)... tăng.
- Siêu âm bụng: phát hiện hình ảnh ruột thừa tăng kích thước hoặc hình ảnh thâm nhiễm mỡ - dịch quanh ruột thừa.
- Chụp X - quang bụng: xét nghiệm này ít có giá trị trong chẩn đoán xác định viêm ruột thừa cấp.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT): thường được áp dụng trong các trường hợp khó chẩn đoán xác định và có thể tìm được các nguyên nhân khác gây đau bụng cấp.
- Nội soi ổ bụng: có khả năng hỗ trợ chẩn đoán và điều trị viêm ruột thừa cấp.
Siêu âm bụng được sử dụng để chẩn đoán viêm ruột thừa cấp
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Viêm ruột thừa cấp là một trường hợp cấp cứu y tế và có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Vì vậy, khi phát hiện bản thân có các dấu hiệu nghi ngờ viêm ruột thừa cấp như đau bụng vùng hố chậu phải tăng dần, bạn cần nhanh chóng tới gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời tránh các biến chứng nguy hiểm.
Nơi khám chữa viêm ruột thừa cấp
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Nội hoặc các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định.
- Hà Nội: Bệnh viện Trung Ương Quân Đội 108, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Dược Hà Nội.
7Các phương pháp chữa bệnh viêm ruột thừa cấp
Phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa
Hiện nay, hầu hết các trường hợp mắc viêm ruột thừa cấp đến bệnh viện đều được bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa. Vì ruột thừa viêm có thể bị vỡ sau 72 giờ hoặc ít hơn kể từ khi có triệu chứng. Các phương pháp cắt bỏ ruột thừa gồm:
- Phẫu thuật nội soi cắt bỏ ruột thừa: Là phương pháp xâm lấn tối thiểu để loại bỏ ruột thừa viêm. Người bệnh được phẫu thuật nội soi cắt bỏ ruột thừa có khả năng hồi phục nhanh, ít đau và ít để lại sẹo. Đây là lựa chọn được ưu tiên trong điều trị viêm ruột thừa cấp ngày nay.
- Phẫu thuật mổ hở (mở bụng): Thường được chỉ định khi người bệnh mắc bệnh tim hoặc bệnh phổi nặng, có khối thoát vị thành bụng lớn,... Lúc này, mổ hở giúp loại bỏ ruột thừa.
Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa để điều trị viêm ruột thừa cấp
Không phẫu thuật
Trong vài năm trở lại đây, các trường hợp viêm ruột thừa cấp đã tạo đám quánh ruột thừa hoặc ruột thừa viêm với biểu hiện nhẹ các bác sĩ có xu hướng điều trị thuốc giảm đau phối hợp với kháng sinh đường tĩnh mạch và theo dõi sát người bệnh tại khoa.
Việc điều trị thuốc có thể giúp người bệnh tránh được một cuộc phẫu thuật can thiệp không cần thiết tuy nhiên phương pháp này có tỷ lệ tái phát và cần phải cắt ruột thừa.
Kháng sinh đường truyền dùng để theo dõi và điều trị viêm ruột thừa cấp
Cách chăm sóc người bị viêm ruột thừa cấp sau mổ
Đối với người bệnh bị viêm ruột thừa cấp sau mổ, họ cần có chế độ chăm sóc đặc biệt tới từ nhân viên y tế và cả người nhà để phòng ngừa các biến chứng và phục hồi tốt sau mổ:
- Người bệnh có thể tập ăn từ thức ăn lỏng, mềm như súp, cháo trong vài ngày trước khi ăn uống bình thường trở lại.
- Vận động, đi lại nhẹ nhàng giúp phục hồi nhu động ruột sau phẫu thuật.
- Trong thời gian nằm viện theo dõi chăm sóc sau mổ, người bệnh được theo dõi sát để phát hiện kịp thời các biến chứng sau mổ như tắc ruột, thủng ruột, nhiễm trùng...
- Vết mổ sẽ được thay băng, sát khuẩn 2 ngày/lần để phòng ngừa nhiễm trùng vết mổ.
- Khi về nhà, người bệnh cần tiếp tục nghỉ ngơi, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng.
- Nếu xuất hiện các dấu hiệu như đau bụng dữ dội, sốt, có máu hoặc mủ chảy ra từ vết mổ, bí trung đại tiện người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
Người bệnh sau mổ ruột thừa cần được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng
8Viêm ruột thừa cấp có phòng ngừa được không?
Viêm ruột thừa cấp có thể xuất hiện đột ngột do sự xuất hiện ngẫu nhiên một mẫu phân, dị vật hoặc một tình trạng tăng sinh của hệ bạch huyết ở ruột làm tắc nghẽn ruột thừa gây viêm. Vì vậy, bệnh viêm ruột thừa cấp không có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu.
Viêm ruột thừa cấp không thể phòng ngừa được
Bệnh viêm ruột thừa cấp không có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu. Vì vậy, quan trọng nhất là việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh để được điều trị kịp thời phòng ngừa xảy ra các biến chứng. Bạn hãy chia sẻ bài viết này nếu thấy hữu ích nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
