Gan to cảnh báo bệnh gì? Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể. Tuy nhiên, khi kích thước gan tăng nhiều hơn so với mức bình thường, cơ thể sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu về triệu chứng này nhé!

1Gan to là gì?

Gan to là tình trạng gan lớn hơn bình thường. Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Ultrasound in Medicine, đường kính gan trung bình ở người trưởng thành từ 18 - 88 tuổi là 13,6 - 14,4 cm. [1]

Gan to không được xem là một căn bệnh bởi gan sẽ thay đổi kích thước khi bạn già đi hoặc là dấu hiệu của một số bệnh lý tiềm ẩn như bệnh gan, suy tim hoặc ung thư.

Gan to có thể là triệu chứng của một số bệnh lý tiềm ẩn

2Yếu tố nguy cơ

Khả năng bị gan to sẽ tăng lên nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như:

• Uống nhiều rượu: gan phải tập trung loại bỏ những chất độc do bia rượu chuyển hóa thành, làm tổn thương tế bào gan.
• Sử dụng quá mức thuốc, vitamin hoặc thực phẩm bổ sung: gây tích tụ do gan không thể chuyển hóa hoàn toàn, khiến độc tố tấn công gan gây viêm gan. Khi gan làm việc quá mức cũng có thể dẫn đến suy gan.
• Bổ sung thảo dược: một số dược liệu như rễ rắn đen, ma hoàng, cây nữ lang có thể gây ra một số tác dụng phụ trên gan, gây tổn thương gan cấp tính.
• Nhiễm trùng: vi khuẩn, kí sinh trùng hoặc virus có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan, gây viêm gan.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: thực phẩm có nhiều chất béo hoặc đường: khoai tây chiên, gà rán, bánh ngọt có thể gây thừa cân, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan.

Khả năng bị gan to sẽ cao hơn nếu bạn có các yếu tố nguy cơ

3Gan to cảnh báo cho bệnh gì?

Các bệnh về gan

• Xơ gan: là tình trạng gan bị tổn thương trong một thời gian dài, hình thành nên các mô sẹo cản trở dòng máu lưu thông đến gan. Xơ gan có triệu chứng gan to thường là xơ gan do rượu, gan nhiễm mỡ.
• Viêm gan: do virus (viêm gan A, B và C) hoặc do bệnh bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng gây ra. Gan to là một trong những triệu chứng của tình trạng viêm gan cấp tính.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu và do rượu: chất béo tích tụ quá nhiều bên trong tế bào gan làm gan to ra, gây cản trở cho các hoạt động của gan, gây đau và khó chịu ở vùng bụng phía trên, bên phải.
• Amyloidosis: là chứng rối loạn khiến protein bất thường tích tụ trong gan.
• Bệnh Wilson: là bệnh rối loạn di truyền khiến đồng tích tụ trong gan.
• Hemachromatosis: là chứng rối loạn khiến sắt tích tụ trong gan.
• Bệnh Gaucher: là rối loạn khiến các chất béo tích tụ trong gan.
• U nang gan: là những túi chứa đầy chất lỏng trong gan.
• Khối u gan.
• Tắc nghẽn túi mật hoặc ống dẫn mật.
• Viêm gan nhiễm độc.

Các bệnh về tim và mạch máu

• Tắc nghẽn tĩnh mạch dẫn lưu gan (hội chứng Budd-Chiari): là tình trạng gây ra bởi tĩnh mạch gan bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp, làm máu chảy ngược vào gan, dẫn đến gan to.
• Suy tim: cung lượng tim thấp làm tăng áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới và các tĩnh mạch gan, khiến gan ứ máu và to ra.
• Viêm màng ngoài tim.

Ung thư

• Ung thư gan: gây gan to thường ở giai đoạn muộn, các tế bào ung thư phát triển gây sưng gan, khiến gan to hơn bình thường. Biểu hiện bên ngoài là phần bụng bên phải sưng to.
• Ung thư hạch.
• Bệnh bạch cầu.

Gan to cảnh báo các bệnh về gan, về tim và mạch máu hoặc ung thư

4Các triệu chứng có thể xuất hiện khi gan to

Gan to do bệnh gan có thể đi kèm các triệu chứng sau:

• Mệt mỏi.
• Buồn nôn hoặc chán ăn.
• Vàng da và mắt.
• Nước tiểu sẫm màu.
• Ngứa da.
• Lách to.

Gan to có các triệu chứng dễ nhận biết trên da, mắt hay nước tiểu

5Biến chứng nguy hiểm

Gan to nếu không được phát hiện kịp thời có thể gây ra các biến chứng như:

• Bệnh tim mạch.
• Đái tháo đường tuýp 2.
• Hội chứng chuyển hóa.
• Huyết áp cao.
• Rối loạn mỡ máu.

Gan to có thể gây các biến chứng về tim mạch và chuyển hoá

6Cách chẩn đoán

Bác sĩ có thể kết hợp cả phương pháp lâm sàng và cận lâm sàng để đưa ra chẩn đoán chính xác:

• Khám lâm sàng và tiền sử bệnh: bác sĩ có thể quan sát và khám bụng của bạn để ước lượng kích thước của gan, kiểm tra màu sắc da, mắt. Thăm hỏi các triệu chứng khác nếu có và những bệnh đã mắc có liên quan.
• Xét nghiệm máu: giúp xác định nồng độ một số chất trong máu như men gan, bilirubin,... để đánh giá chức năng gan và virus gây ra gan to.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT, siêu âm, MRI để thấy được các tổn thương của gan, kích thước gan và định hướng nguyên nhân gây tổn thương gan.
• Sinh thiết: được thực hiện khi các phương pháp như khám lâm sàng, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh không thể giúp chẩn đoán chính xác. Một mẫu mô gan được lấy bằng cách đâm một cây kim mỏng qua da và vào gan của bạn để xét nghiệm.

Bác sĩ có thể kết hợp thăm khám triệu chứng và các phương pháp xét nghiệm

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng liên quan đến bệnh gan như buồn nôn, chán ăn, vàng da và mắt, ngứa da hoặc có thêm các triệu chứng khác như:

• Sốt dai dẳng
• Mệt mỏi
• Chán ăn
• Sụt cân

Đến ngay bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng như vàng da, mắt, ngứa da hay buồn nôn

Nơi khám chữa bệnh

Gan to tuy không phải là bệnh, nhưng lại là triệu chứng cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn. Do đó, bạn hãy đến các cơ sở y tế gần nhất hoặc bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Ngoài ta, có thế tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín để được chẩn đoán và điều trị an toàn:

• TP. HCM: Bệnh viện Nhiệt Đới TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM,...
• Hà Nội: Bệnh viện Nhiệt Đới Trung ương, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai,...

8Phương pháp điều trị

Gan có khả năng tự sửa chữa và tái tạo do đó việc điều trị chủ yếu là điều trị nguyên nhân. Bên cạnh đó, các phương pháp thay đổi lối sống cũng góp phần tăng khả năng hồi phục cho gan của bạn, chẳng hạn:

• Bỏ rượu.
• Giảm cân.
• Theo dõi và kiểm soát huyết áp, mỡ máu và lượng đường trong máu.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh.
• Tập thể dục khoảng 30 phút mỗi ngày.

Điều trị gan to phụ thuộc chủ yếu vào phương pháp thay đổi lối sống

9Biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh gan to, bạn nên chăm sóc sức khỏe toàn diện và lưu ý hơn đến các vấn đề ở gan bằng cách:

• Sử dụng thuốc một cách hợp lý, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kì loại thuốc nào.
• Hạn chế sử dụng rượu.
• Tránh dùng chung các dụng cụ cá nhân như dao cạo râu, nhíp.
• Tránh dùng chung kim tiêm.
• Sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn khi quan hệ tình dục như dùng bao cao su.
• Tạo thói quen lành mạnh: tập thể dục thường xuyên, xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, duy trì trọng lượng cân đối.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng.

Chăm sóc sức khoẻ toàn diện giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả

Một vài triệu chứng của bệnh gan đôi khi bị bỏ qua dẫn đến việc điều trị muộn dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Gan có vai trò rất quan trọng, do đó bạn cần quan tâm đến sức khoẻ gan để tránh xuất hiện các bệnh lý nghiêm trọng. Hãy chia sẻ cho người thân để nâng cao hiểu biết về triệu chứng này nhé!