Sưng chân: Nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng và cách điều trị

Sưng chân là tình trạng chân tăng kích thước. Hiện tượng này do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra và đôi khi là dấu hiệu này cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm. Vậy có những nguyên nhân và cách điều trị nào cho từng trường hợp bị sưng chân, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1Sưng chân là gì?

Sưng chân hay phù chân là tình trạng chân tăng kích thước do một số nguyên nhân như tích tụ chất lỏng trong khoảng gian bào hoặc viêm các mô vùng bàn chân.

Dấu hiệu này có thể xuất hiện bất cứ vị trí nào ở chân như bàn chân, mắt cá chân, bắp chân và đùi. Sưng chân có thể chỉ xuất hiện ở một chân nhưng cũng có trường hợp bị cả hai bên.

Trong nhiều trường hợp đây là dấu hiệu gợi ý những bệnh lý nguy hiểm như xơ gan, hội chứng thận hư, suy tim...

Sưng chân là tình trạng tăng kích thước vùng chân

2Nguyên nhân

Sự tích tụ chất lỏng

• Suy tim phải: tim phải có chức năng nhận máu từ các cơ quan về tim. Khi tim phải bị suy sẽ dẫn tới trường hợp máu từ các cơ quan đặc biệt là chi dưới không thể trở về gây nên tích tụ dịch ở đây.
• Viêm tắc tĩnh mạch: xuất hiện những cục máu đông cản trở sự di chuyển của máu về tim. Cần lưu ý rằng viêm tắc tĩnh mạch chỉ xuất hiện ở một bên chân nên sẽ nhận ra sự khác biệt giữa hai bên.
• Bệnh thận: khi thận bị suy giảm chức năng sẽ dẫn tới tình trạng không thể lọc được các chất độc và ảnh hưởng đến khả năng cân bằng dịch trong cơ thể. Điều này sẽ khiến dịch tích tụ ở trong cơ thể gây sưng phù chân.
• Xơ gan: giảm albumin máu gây tăng thoát dịch vào khoảng kẽ gây phù.
• Sử dụng thuốc: một số thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là phù chân như chẹn kênh canxi (amlordipin, nifedipin,...), thuốc chống viêm không steroid, thuốc nội tiết chứa estrogen hoặc progesterone.
• Thiếu vitamin B1: gây ra tình trạng phù dẫn đến tích tụ dịch ở chân.
• Thai kỳ: vào ba tháng cuối của thai kỳ khi thai nhi lớn lên sẽ chèn ép vào các mạch máu ở chân làm chậm quá trình lưu thông máu gây nên tình trạng tích tụ dịch nhẹ ở chân.
• Suy dinh dưỡng: chế độ ăn không cung cấp đủ protein sẽ làm giảm áp lực keo của thành mạch khiến cho thành mạch không giữ được nước dẫn đến dịch tích tụ lại tại khoảng kẽ gây nên phù chân.

Suy tim phải sẽ gây nên tình trạng sưng phù chân do tích nước

Viêm

• Gout: tình trạng viêm khớp do gout có thể làm sưng tấy cổ bàn ngón chân kèm theo.
• Viêm bao hoạt dịch ở gối, tràn dịch khớp gối: khi bao hoạt dịch khớp gối bị viêm sẽ dẫn tới tình trạng dịch khớp gối sản sinh ra nhiều gây nên tình trạng sưng đau đầu gối.
• Viêm mô tế bào vùng chân: khi xảy ra tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở vùng chân sẽ làm cho chân sưng tấy. Bệnh có thể gặp ở bất cứ vị trí nào của chân.[1]

Tinh thể axit uric gây nên viêm sưng tấy vùng chân

3Dấu hiệu

Các đặc điểm để nhận biết sưng chân rất đa dạng. Với mỗi người khác nhau có thể được nhận biết bởi những điểm khác nhau:

• Khó đi giày hoặc khó cởi tất.
• Ấn vào thấy vết lõm ở vùng chân.
• Xuất hiện vết lõm ở chân khi cởi tất.
• Chân hoặc bàn chân nặng nề, tê ngứa.
• Da bàn chân sáng bóng, căng hoặc có tình trạng sưng, nóng, đỏ.
• Khi di chuyển cảm thấy nặng nề vùng chân.[2]

Ấn vào chân sẽ xuất hiện vết lõm

4Cảnh báo nguy hiểm

Sưng chân khi mang thai

Khi mang thai có thể xuất hiện tình trạng sưng nhẹ khiến cho thai phụ cảm thấy di chuyển khó khăn. Tuy nhiên, trong trường hợp sưng chân diễn ra nhanh và đột ngột có thể là cảnh báo bệnh lý nguy hiểm như tiền sản giật.

Tiền sản giật xảy ra là do một số yếu tố gây nên tăng huyết áp ở thai kỳ. Bệnh có thể gây nên các biến chứng khiến cho cả mẹ và thai nhi tử vong. Một số dấu hiệu của tiền sản giật có thể bao gồm:

• Sưng phù toàn thân, phù với mức độ nặng (nhìn rõ bằng mắt thường).
• Đau đầu dữ dội.
• Buồn nôn và nôn, xuất hiện đau bụng.
• Có thể gặp phải tình trạng rối loạn ý thức như hôn mê.

Một trong ba triệu chứng cổ điển của tiền sản giật là sưng chân

Sưng chân ở người lớn tuổi

Với người cao tuổi, chức năng của các cơ quan dần suy yếu. Vì vậy, bất cứ thay đổi nào của cơ thể cũng có thể là một điểm để lưu ý chăm sóc.

Một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng phù chân là suy thận mạn tính và suy tĩnh mạch mạn tính. Ngoài ra, trong một số trường hợp việc ngồi lâu một chỗ ở người cao tuổi cũng có thể dẫn đến tích tụ dịch vùng thấp gây sưng phù.[3]

5Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Sưng chân không phải lúc nào cũng chỉ báo tình trạng bệnh lý. Tuy nhiên, khi sưng chân đi kèm với những dấu hiệu sau, người bệnh cần đến bệnh viện để thăm khám và điều trị:

• Xuất hiện tình trạng đau ngực và khó thở, đặc biệt là khi không làm gì vẫn xuất hiện khó thở.
• Gặp tình trạng ho ra máu.
• Xuất hiện ngất xỉu hoặc chóng mặt.
• Đau chân dữ dội kèm sưng, nóng, đỏ.
• Xuất hiện rối loạn ý thức như ngủ gà, hôn mê.
• Xuất hiện phù ở các cơ quan khác như bụng to ra, sáng ngủ dậy thấy mi mắt nặng.
• Sốt cao trên 38,5 độ C.[4]

Sưng chân kèm khó thở nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám

Nơi khám chữa sưng chân

Khi gặp các dấu hiệu sưng chân cần đi khám, bạn có thể đến chuyên khoa Nội ở các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa để được thăm khám và điều trị. Tham khảo một số địa chỉ uy tín:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện Gai An 115, Bệnh viện Nhân Dân 115...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Quân đội 108, Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Đống Đa...

6Các phương pháp chữa sưng chân

Tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng sưng chân mà sẽ có những phương pháp điều trị khác nhau. Dưới đây là những liệt kê các phương pháp cơ bản.

• Sử dụng thuốc: dựa vào nguyên nhân để lựa chọn thuốc. Nếu là những nguyên nhân gây sưng đau có thể lựa chọn thuốc giảm đau không steroid như aspirin, ibuprofen, celecoxib hoặc paracetamol.
• Nghỉ ngơi: để giảm tình trạng đau, tránh tăng tình trạng tổn thương.
• Chườm lạnh: nếu chân sưng, nóng, đỏ thực hiện chườm lạnh 20 phút trong 2 - 3 ngày đầu tiên. Lưu ý, phải sử dụng túi chườm hoặc khăn khô có đá để tránh tăng tổn thương.
• Mang vớ nén: sử dụng áp lực để giảm tình trạng sưng ở chân.
• Phẫu thuật: có thể sử dụng phẫu thuật giải quyết nguyên nhân gây sưng phù nếu không thể đáp ứng với điều trị nội khoa.

Sử dụng tất áp lực để giảm tình trạng sưng phù chân

7Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa tình trạng sưng chân, bạn nên làm theo những gợi ý sau:

• Kiểm tra bàn chân thường xuyên xem có xuất hiện vết cắt hay vết thương nào không. Đặc biệt quan tâm chú ý ở người bệnh đái tháo đường.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: cung cấp đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng giúp cho các hệ cơ quan trọng cơ thể hoạt động hiệu quả. Lưu ý, khi mắc các bệnh lý mạn tính nên tuân thủ chế độ ăn của từng bệnh.
• Tập thể dục thể thao thường xuyên để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Lưu ý nên duy trì tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm những bệnh lý tiềm ẩn.[5]

Thường xuyên kiểm tra xem có những vết thương ở chân không

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các nguyên nhân cũng như các dấu hiệu để có thể phát hiện tình trạng sưng chân cần phải đi khám. Nếu thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!