U đại tràng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

U đại tràng là tình trạng các tế bào phát triển không kiểm soát ở vùng đại tràng. Vậy khối u xuất hiện ở vùng này có gây nguy hiểm không? Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, biến chứng, cách điều trị và phòng ngừa u đại tràng qua bài viết dưới đây nhé!

1U đại tràng là gì?

U đại tràng là những tế bào tăng sinh bất thường ở đại tràng tạo thành khối u. Tuy nhiên, nếu các khối u này không tăng sinh quá mức gây chèn ép hoặc di căn đến các cơ quan khác thì thường không gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Các khối u lành tính đa số là những polyp gắn vào niêm mạc đại tràng và thường được phát hiện khi nội soi. Các khối u ác tính (ung thư) là những tế bào phân chia mất kiểm soát, có khả năng di căn đến các cơ quan, gây suy kiệt nhanh và rất dễ ảnh hưởng đến tính mạng.[1]

U đại tràng là tình trạng các tế bào niêm mạc đại tràng tăng sinh phát triển thành u

2Các loại u đại tràng

U đại tràng lành tính

Đây là những khối u phát triển chủ yếu ở niêm mạc tế bào tạo thành polyp và không gây ảnh hưởng đến chức năng của hệ tiêu hóa. Một số loại khối u thường gặp là:

• Adenomatous: u kích thước lớn, tăng trưởng lành tính. Với những khối u kích thước lớn hơn 1cm có nguy cơ chuyển thành ác tính.
• Hyperplastics: khối u kích thước nhỏ hơn 5mm, tỷ lệ phát triển thành ung thư rất nhỏ.
• U dạng viêm: hay gặp ở những bệnh nhân viêm ruột mạn tính như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.

U đại tràng ác tính

U đại tràng ác tính là những khối u phát triển thành ung thư đại tràng và gây tổn thương đến các cơ quan lân cận.

Các tế bào thuộc khối u này có thể di căn sang các cơ quan như phổi, gan, não và gây nguy hiểm đến tính mạng.

3Các yếu tố nguy cơ

Mặc dù chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh nhưng có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc u đại tràng như:

• Tuổi lớn hơn 40.
• Mắc các bệnh liên quan đến đường ruột như bệnh Crohn hoặc bệnh viêm loét đại tràng.
• Gia đình có người mắc ung thư đại tràng.
• Người bệnh có tình trạng thừa cân, béo phì.
• Hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích.
• Người ít vận động, chỉ ngồi yên một chỗ.

Người mắc viêm loét đại tràng có nguy cơ hình thành u đại tràng cao hơn

4Dấu hiệu u đại tràng

Tùy vào vị trí và kích thước của u tại đại tràng, các triệu chứng sẽ khác nhau:

• Tiêu chảy hay gặp nếu khối u nằm ở đại tràng bên phải.
• Táo bón hay gặp nếu khối u nằm ở phía đại tràng bên trái. Trong trường hợp này có thể xuất hiện tình trạng tiêu chảy kèm theo những đợt táo bón.
• Phân có kèm máu đỏ tươi và nhầy.
• Bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng đau đầu, nôn, buồn nôn.

Táo bón là triệu chứng thường gặp của u đại tràng trái

5Biến chứng nguy hiểm

Các khối u lành tính thường ít khi gây biến chứng nhưng các khối u ác tính có thể gây những biến chứng nguy hiểm như:

• Thiếu máu: khối u có thể làm xuất huyết tiêu hóa vi thể, về lâu dài sẽ dẫn đến thiếu máu thiếu sắt.
• Vàng da: khi khối u di căn đến gan có thể làm suy giảm chức năng của gan gây nên hiện tượng vàng da.
• Tắc ruột: khối u lớn có thể chặn đường di chuyển của thức ăn gây tắc ruột.[2]

Biến chứng có thể gặp của u đại tràng là tình trạng vàng da

6Cách chẩn đoán

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chỉ định những xét nghiệm sau để chẩn đoán chính xác tình trạng u đại tràng:

• Hỏi tiền sử bệnh, triệu chứng: bác sĩ sẽ khai thác các dấu hiệu như đau bụng, tính chất máu trong phân, có dấu hiệu thiếu máu hay không. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hỏi thêm về tiền sử các bệnh mà bản thân hoặc gia đình từng mắc để đưa ra hướng chẩn đoán tiếp theo.
• Nội soi đại tràng: sử dụng một ống có đầu chứa camera để đánh giá niêm mạc của đại tràng - trực tràng.
• Sinh thiết - giải phẫu bệnh: đánh giá tính chất của u là ác tính hay lành tính. Đây là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán tính chất khối u.
• Chẩn đoán hình ảnh: cắt lớp vi tính (CT - scanner), cộng hưởng từ (MRI) giúp đánh giá mức độ di căn đến các cơ quan khác.[3]

Nội soi đại tràng là phương pháp để chẩn đoán u đại tràng

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

U đại tràng hiếm khi xuất hiện những triệu chứng đặc trưng nhưng khi xuất hiện những dấu hiệu sau, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:

• Đau bụng kéo dài.
• Rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy hoặc táo bón trong thời gian dài.
• Xuất hiện máu trong phân.
• Cảm thấy mệt mỏi, da khô, chán ăn trong thời gian dài.

Khi bị đau bụng kéo dài nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị

Nơi khám chữa u đại tràng

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các phòng khám hay bệnh viện chuyên khoa Nội, Tiêu hóa. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

8Các phương pháp chữa bệnh u đại tràng

U đại tràng lành tính

Khi xác định được khối u lành tính, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để cắt bỏ khối u, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Dựa vào vị trí và số lượng khối u, bác sĩ sẽ lựa chọn các loại phẫu thuật như:

• Phẫu thuật nội soi: khi khối u nhỏ và khu trú.
• Mổ hở: khi khối u lớn.

U đại tràng ác tính

Với u đại tràng ác tính, có nhiều phương pháp can thiệp để tiêu diệt các tế bào ung thư như:

• Phẫu thuật: để loại bỏ khối u ra khỏi đại tràng.
• Hóa trị: sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào tại khối u. Tuy nhiên, phương pháp này có thể tiêu diệt cả các tế bào khỏe mạnh.
• Xạ trị: sử dụng bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ác tính.

Lưu ý: Các phương pháp này có thể kết hợp với nhau để đạt được hiệu quả cao nhất.

9Biện pháp phòng ngừa u đại tràng

Để làm giảm khả năng xuất hiện u đại tràng, bạn có thể thực hiện những gợi ý sau:

• Xây dựng chế độ ăn hợp lý, ăn nhiều rau xanh và hoa quả, sử dụng các loại chất béo chưa bão hòa.
• Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
• Không hút thuốc lá, liên hệ sớm với bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ bỏ thuốc lá.
• Duy trì cân nặng ở mức độ phù hợp với BMI từ 18 đến 22 kg/m².
• Tầm soát định kỳ nếu gia đình có người mắc ung thư đại tràng.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện các bất thường về sức khỏe.

Bổ sung rau xanh và hoa quả để giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn kiến thức về u đại tràng, đặc biệt là những dấu hiệu nhận biết và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!