Hội chứng Eisenmenger: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Hội chứng Eisenmenger là bệnh lý nghiêm trọng do bất thường các vách ngăn tim không được điều trị dẫn đến tăng áp lực động mạch phổi kéo dài. Cùng tìm hiểu rõ hơn về hội chứng Eisenmenger thông qua bài viết dưới đây.

1Hội chứng Eisenmenger là gì?

Hội chứng Eisenmenger là bệnh lý liên quan đến tăng áp lực động mạch phổi kéo dài do dị tật tim bẩm sinh không được điều trị.[1]

Hội chứng Eisenmenger thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên có thông liên thất chưa được điều trị. Ngoài ra, bệnh lý này cũng có thể gặp ở một số dị tật tim bẩm sinh khác bao gồm:[1]

• Thông liên nhĩ.
• Còn ống động mạch.
• Tứ chứng Fallot.
• Khiếm khuyết kênh nhĩ thất.

Hội chứng Eisenmenger thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên có thông liên thất chưa được điều trị.

2Nguyên nhân của hội chứng Eisenmenger

Để hiểu được nguyên nhân của hội chứng Eisenmenger, chúng ta cần hiểu được chức năng bơm máu của các buồng tim như sau:[1]

• Tâm nhĩ phải: Nhận máu nghèo oxy từ cơ thể trước khi bơm vào tâm thất phải.
• Tâm thất phải: Bơm máu nghèo oxy đến phổi để máu nhận thêm oxy.
• Tâm nhĩ trái: Nhận máu giàu oxy từ phổi trước khi bơm vào tâm thất trái.
• Tâm thất trái: Bơm máu giàu oxy đi khắp cơ thể.

Hội chứng Eisenmenger xảy ra khi có khiếm khuyết trên vách liên thất hoặc bất kỳ khiếm khuyết cấu trúc nào khác trong tim khiến máu giàu oxy và máu nghèo oxy trộn lẫn với nhau. Kết quả là lượng máu chảy đến phổi quá nhiều làm tăng áp lực động mạch phổi.

Theo thời gian, áp lực động mạch phổi cao sẽ làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong phổi khiến việc bơm máu đến phổi trở nên khó khăn hơn.[1]

Hội chứng Eisenmenger xảy ra khi người bệnh có khiếm khuyết trong cấu trúc tim không được điều trị.

3Triệu chứng của hội chứng Eisenmenger

Triệu chứng của hội chứng Eisenmenger sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại khuyết tật tim và cơ quan bị ảnh hưởng. Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh lý này bao gồm:[1]

• Rối loạn nhịp tim.
• Ngón tay dùi trống.
• Giảm khả năng gắng sức.
• Da màu xanh tím.
• Ho ra máu.
• Chóng mặt.
• Phù chân.
• Mệt mỏi.
• Khó thở.
• Nghe tim có âm thổi bất thường.

Ngón tay dùi trống là một triệu chứng của hội chứng Eisenmenger

4Biến chứng của hội chứng Eisenmenger

Hội chứng Eisenmenger nếu không được chẩn đoán và điều trị có thể đe dọa tính mạng người bệnh với những biến chứng nguy hiểm bao gồm:[2]

• Loạn nhịp tim: Hội chứng Eisenmenger có thể khiến thành tim ngày càng to và dày hơn, dẫn đến nhịp tim không đều.
• Suy tim: Áp lực trong tim tăng lên có thể khiến cơ tim trở nên suy yếu. Kết quả là tim giảm khả năng bơm máu đến các cơ quan trong cơ thể.
• Tổn thương phổi: Hội chứng Eisenmenger có thể gây tổn thương mạch máu phổi và đường thở khiến người bệnh ho ra máu và giảm nồng độ oxy trong máu nghiêm trọng.
• Nhiễm trùng tim: Bệnh nhân mắc hội chứng Eisenmenger có nguy cơ cao bị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.

Hội chứng Eisenmenger có thể gây loạn nhịp tim

5Cách chẩn đoán hội chứng Eisenmenger

Thăm khám lâm sàng

Khi thăm khám sàng bác sĩ chuyên khoa sẽ đánh giá một số vấn đề sau:

• Triệu chứng bất thường và diễn tiến.
• Tiền sử bệnh lý trước đây.
• Tiền sử gia đình.
• Thăm khám phát hiện những bất thường như da xanh tím, ngón tay dùi trống, nhịp tim bất thường hoặc tiếng thổi ở tim.

Xét nghiệm

Để chẩn đoán hội chứng Eisenmenger bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm như sau:[1]

• Xét nghiệm máu: Đánh giá tổng quát sức khỏe người bệnh.
• Chụp X-quang ngực: Đánh giá những bất thường tại phổi và lồng ngực.
• Siêu âm tim: Đánh giá những bất thường trong cấu trúc và chức năng tim.
• Điện tâm đồ: Đánh giá khả năng dẫn truyền của tim.

Chụp MRI tim giúp đánh giá những bất thường cấu trúc tim

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Việc tồn tại dai dẳng các bất thường tim mạch bẩm sinh dẫn đến tăng áp động mạch phổi cố định (Hội chứng Eisenmenger) hiện nay rất hiếm, sự phát triển mạnh mẽ của những phương tiện cận lâm sàng tầm soát sớm, giúp phát hiện và can thiệp kịp thời.

• Da xanh tím.
• Ngón tay dùi trống.
• Giảm khả năng gắng sức.
• Nhịp tim bất thường.
• Khó thở khi nghỉ ngơi.

Nơi khám chữa hội chứng Eisenmenger

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tim mạch. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, bệnh viện Nhi đồng.
• Tại Hà Nội: bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Đại học Y Hà Nội, bệnh viện Nhi Trung Ương.

Người bệnh cần được thăm khám kịp thời khi xuất hiện những triệu chứng bất thường

7Phương pháp điều trị hội chứng Eisenmenger

Mục đích của việc điều trị hội chứng Eisenmenger là làm giảm các triệu chứng của bệnh và ngăn ngừa tổn thương tim phổi. Các phương pháp điều trị hội chứng Eisenmenger bao gồm:[1]

• Thuốc kháng sinh: Thuốc giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn ở tim và phổi.
• Thuốc chống đông máu: Thuốc ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông.
• Thuốc lợi tiểu: Thuốc làm giảm sự tích tụ dịch trong cơ thể.
• Thuốc đối kháng thụ thể endothelin: Thuốc làm giảm áp lực động mạch phổi.
• Bổ sung sắt: Điều trị tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.
• Liệu pháp oxy: Giúp cải thiện nồng độ oxy trong máu.

Thuốc kháng sinh được chỉ định để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng ở tim và phổi

8Biện pháp phòng ngừa hội chứng Eisenmenger

Biện pháp duy nhất để phòng ngừa hội chứng Eisenmenger là sửa chữa những khuyết tật tim bẩm sinh càng sớm càng tốt.

Vì vậy, khi cha mẹ phát hiện trẻ có những triệu chứng bất thường thì cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.[1]

Biện pháp phòng ngừa hội chứng Eisenmenger tốt nhất là sửa chữa những khuyết tật tim bẩm sinh

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức liên quan đến hội chứng Eisenmenger. Nếu thấy bài viết hay và hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!