Khàn tiếng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Khàn tiếng là một tình trạng khá phổ biến do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Đây có thể là dấu hiệu chỉ điểm cho nhiều bệnh lý nguy hiểm, do đó cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vậy khàn tiếng là gì? Hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

1Khàn tiếng là gì?

Khàn tiếng là một biểu hiện tương đối thường gặp, được nhận diện qua việc thay đổi âm sắc của giọng nói từ trong trẻo sang thô ráp.

Bất kỳ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể trải qua tình trạng khó chịu này khiến nó trở nên vô cùng phổ biến trong cuộc sống thường ngày. Có rất nhiều nguyên nhân gây khàn tiếng, nhưng may mắn thay hầu hết chúng đều lành tính và có thể dễ dàng điều trị được. [1]

Khàn tiếng được nhận diện qua việc thay đổi âm sắc của giọng nói từ trong trẻo sang thô ráp

2Nguyên nhân gây khàn tiếng

Vì đây là một triệu chứng tương đối phổ biến, nên có rất nhiều nguyên nhân có khả năng gây khàn tiếng từ cả sinh lý đến bệnh lý. Một vài trong số đó có thể kể đến là: [1]

• Nhiễm trùng vùng hầu họng, cảm lạnh hoặc viêm xoang: đây là những nguyên nhân khàn tiếng thường gặp và đều có thể tự khỏi sau một vài ngày.
• Viêm thanh quản: dây thanh bị sưng do phản ứng viêm, làm hai dây thanh không thể khép lại bình thường khiến giọng nói của bạn bị thay đổi.
• Trào ngược dạ dày thực quản: acid dạ dày theo luồng trào ngược đôi khi có thể gây tổn thương đến dây thanh gây ra khàn tiếng.
• Xuất huyết dây thanh: xảy ra khi một mạch máu trong dây thanh bị vỡ và máu tràn vào các mô xung quanh, có thể hình thành u máu dây thanh, khiến bệnh nhân khàn tiếng.
• Các bệnh và rối loạn thần kinh: đột quỵ, bệnh parkinson, các tổn thương dây thần kinh thanh quản quặt ngược đều có khả năng ảnh hưởng đến khả năng phát âm của bệnh nhân.
• Các bệnh lý lành tính ở dây thanh (hạt xơ, u nang và polyp dây thanh): đây là những khối mô tăng sinh lành tính hình thành trên nếp gấp của dây thanh do sự ma sát hoặc áp lực quá lớn tác động liên tục.
• Liệt dây thanh: là một hay thậm chí cả hai dây thanh không thể hoạt động như bình thường. Nguyên nhân của hiện tượng này hiện vẫn chưa được làm rõ, nhưng có nhiều giả thuyết cho rằng liên quan đến chấn thương, ung thư phổi hoặc ung thư tuyến giáp, bệnh đa xơ cứng.
• Ung thư thanh quản: thông thường, nếu một người khỏe mạnh đột ngột xuất hiện triệu chứng khàn tiếng kéo dài trên 3 tuần thì nên được xem xét đến nguyên nhân ung thư thanh quản.
• Rối loạn phát âm do căng cơ: xảy ra khi cơ thanh quản hoạt động bị căng quá mức khiến dây thanh bị ảnh hưởng.

Acid dạ dày theo luồng trào ngược đôi khi có thể gây tổn thương đến dây thanh gây ra khàn tiếng

3Các triệu chứng khàn tiếng

Khàn tiếng là triệu chứng được mô tả bởi sự thay đổi giọng nói trở nên trầm và khàn hơn. Bên cạnh dấu hiệu chủ yếu trên, một bệnh nhân khàn tiếng còn có thể gặp một số biểu hiện kèm theo như: nuốt vướng, nuốt nghẹn, cảm giác có khối u trong cổ họng, khô họng, ho dai dẳng, đau họng, có dịch nhầy trong cổ họng.

Các triệu chứng kèm theo này chủ yếu giúp các bác sĩ định hướng nguyên nhân khàn tiếng ở bệnh nhân. [2]

4Các bệnh liên quan đến khàn tiếng

Khàn tiếng thường là biểu hiện của việc dây thanh âm phải hoạt động quá mức và trong đa số trường hợp đều có thể tự khôi phục sau một thời gian ngắn.

Tuy nhiên, đôi khi khàn tiếng cũng gợi ý một số bệnh lý như nhiễm trùng vùng hầu họng, cảm lạnh, viêm thanh quản, xuất huyết dây thanh, hạt xơ hoặc u nang hoặc polyp dây thanh, các bệnh lý thần kinh như đột quỵ, tổn thương dây thần kinh thanh quản quặt ngược.[3]

5Biến chứng của khàn tiếng

Tuy đa số trường hợp khàn tiếng chỉ là biểu hiện của các bệnh lý thông thường như viêm thanh quản hay thậm chí đơn giản do dây thanh hoạt động quá mức. Nhưng đôi khi khàn tiếng cũng là dấu hiệu chỉ điểm của ung thư thanh quản.

Khàn tiếng được xem là một trong những triệu chứng xuất hiện đầu tiên của ung thư thanh quản, đặc biệt là khi khàn tiếng kéo dài trên 3 tuần không đáp ứng với điều trị. Đồng thời, người bệnh cũng có thể gặp phải một số biểu hiện khác như khó nuốt hay khó thở. [3]

Khàn tiếng cũng là dấu hiệu chỉ điểm của ung thư thanh quản

6Cách chẩn đoán bệnh

Khi một bệnh nhân đến khám với triệu chứng khàn tiếng, bác sĩ có thể bắt đầu đánh giá bằng việc thăm khám lâm sàng. Một số câu hỏi sâu hơn về tính chất triệu chứng, hoàn cảnh xuất hiện, thời gian triệu chứng kéo dài và các dấu hiệu kèm theo có thể được đặt ra.

Bên cạnh đó, tiền sử các bệnh lý trên dây thanh và các thao tác thăm khám vùng cổ, hầu họng cũng được thực hiện.

Đôi khi, các bác sĩ cần kết hợp thêm kết quả nội soi thanh quản để cho ra chẩn đoán chính xác nhất. Và một khi phát hiện các bất thường đáng ngại, đặc biệt là khi nghi ngờ có khối u vùng này, một số cận lâm sàng như sinh thiết, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) sẽ được chỉ định.[1]

Thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ đánh giá được tình trạng khàn tiếng

7Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Không phải lúc nào khàn tiếng cũng là triệu chứng lành tính và dễ dàng điều trị, chính vì vậy việc cẩn trọng hơn trong đánh giá tình trạng này là vô cùng cần thiết.

Hãy tìm đến ngay một cơ sở y tế uy tín nếu bạn nhận thấy tình trạng khàn tiếng của mình kéo dài trên 2 tuần, hoặc thậm chí sớm hơn nếu có một trong các dấu hiệu sau: [2]

• Khó thở.
• Đau vùng họng khi nói.
• Nuốt đau.
• Ho ra máu.
• Có khối u bất thường ở cổ.
• Không thể phát âm từ 1 ngày trở lên.

Bạn nên đi gặp bác sĩ khi khàn tiếng kéo dài

Nơi khám chữa khàn tiếng

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tai mũi họng. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện nhân dân Gia Định.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện hữu nghị Việt - Đức.

8Các phương pháp chữa khàn tiếng

Phương pháp điều trị khàn tiếng được quyết định tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh: [2]

• Nhiễm trùng, cảm lạnh hoặc viêm nhiễm vùng hầu họng: sử dụng thuốc kháng viêm, kháng sinh, các thuốc thông thường điều trị cảm lạnh hoặc đôi khi chỉ cần uống đủ nước kết hợp giữ ấm cơ thể và đợi cơn cảm tự khỏi.
• Viêm thanh quản: trong trường hợp này bác sĩ có thể kê đơn các thuốc kháng sinh, thuốc kháng viêm, đôi khi có cả corticoid.
• Trào ngược dạ dày thực quản: kết hợp giữa điều trị bằng thuốc (ức chế tiết acid, ức chế bơm proton) với thay đổi thói quen như không nằm ngay sau ăn, hạn chế ăn thức ăn cay, nóng.
• Hạt xơ, u nang và polyp dây thanh: thay đổi chế độ ăn uống, sử dụng liệu pháp giọng nói hoặc có thể phẫu thuật khi cần thiết.
• Ung thư thanh quản: hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch, phẫu thuật hoặc kết hợp các phương pháp trên với nhau.

Uống nước cũng là cách chữa trị khàn tiếng mức độ nhẹ

9Biện pháp phòng ngừa

Không quá khó để phòng ngừa tình trạng khàn tiếng xảy ra, chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà bằng những biện pháp hết sức đơn giản như: [2]

• Bỏ hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc.
• Hạn chế uống rượu, cà phê và thức uống có gas.
• Uống nhiều nước.
• Đảm bảo độ ẩm trong không khí bằng máy tạo độ ẩm.
• Tránh ăn thức ăn quá cay.
• Hạn chế sử dụng giọng nói trong thời gian quá dài hoặc nói quá lớn.

Bỏ hút thuốc lá giúp phòng tránh khàn tiếng

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích xoay quanh tình trạng khàn tiếng. Nếu bạn cảm thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho bạn bè và gia đình cùng tham khảo nhé!