Nang giả tụy là tình trạng thường gặp ở các bệnh về nang ở tuyến tụy. Bình thường bệnh không gây nguy hiểm nhưng khi nang vỡ sẽ gây nên những biến chứng nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân, cách nhận biết và phương pháp điều trị bệnh này thế nào, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
1Nang giả tụy là gì?
Khi xảy ra quá trình viêm tụy hoặc một nguyên nhân nào đó khiến dịch tụy rò rỉ ra ngoài sẽ gây ra tích tụ dịch ở bên cạnh tuyến này tạo thành nang, tình trạng này được gọi là nang giả tụy.
Khác với nang tụy, nang giả tụy chỉ là một lớp mỏng không phải là u và không có lớp tế bào biểu mô ngăn cách với vùng mô lân cận. Chính vì vậy, nang giả tụy có sự liên kết với các mô vùng tụy.[1]
Nang giả tụy là bệnh hay gặp nhất trong những bệnh nang vùng tụy. Bệnh có tỷ lệ nam nhiều hơn nữ với thời gian hình thành từ 4 đến 6 tuần.[2]
Nang giả tụy là một lớp mỏng chứa dịch tụy, dịch rỉ viêm, máu
2Nguyên nhân gây ra nang giả tụy
Khi tụy bị viêm sẽ dẫn tới tình trạng tổn thương mô và mạch máu ở tuyến tụy. Chính điều này làm cho dịch tụy (dùng để tiêu hóa thức ăn), dịch rỉ viêm, mô tổn thương và các tế bào máu khu trú gần tụy tạo thành một nang mỏng.
Một số nguyên nhân gây nên tình trạng viêm tụy như:
- Viêm tụy là biến chứng sau phẫu thuật tụy, gan hoặc các vùng lân cận.
- Viêm tụy xuất hiện sau một thời gian dài dùng rượu.
- Do bệnh tự miễn, các tế bào hệ miễn dịch tấn công các tế bào mô tụy.
- Chấn thương ổ bụng gây tổn thương tụy.
- Sỏi mật chặn đường ra của dịch tụy làm cho dịch này bị ứ đọng gây viêm.[3]
Viêm tụy là nguyên nhân hay gặp nhất gây ra nang giả tụy
3Triệu chứng của nang giả tụy
Trong một số trường hợp, bệnh nang giả tụy thường không có triệu chứng và chỉ được phát hiện nhờ vào cắt lớp vi tính (CT - scanner) hoặc cộng hưởng từ (MRI).
Tuy nhiên, có thể phát hiện tình trạng nang giả tụy đặc biệt là sau khi người bệnh bị viêm tụy hoặc chấn thương vùng ổ bụng một số triệu chứng có thể ghi nhận được là:
Khi nang giả tụy bị vỡ có thể xuất hiện các dấu hiệu như:
- Nôn ra máu.
- Nhịp tim nhanh (trên 100 lần/phút), mạch đập yếu. Trong tình trạng sốc có thể xuất hiện nhịp tim giảm thấp dưới 60 lần/phút.
- Đau bụng dữ dội.
- Giảm ý thức, xuất hiện hôn mê.
Đau bụng là một trong những dấu hiệu của nang giả tụy
4Biến chứng của nang giả tụy
Khi nang giả tụy bị vỡ có thể gây nên các biến chứng như:
- Nhiễm trùng nang: các dịch rỉ viêm, dịch mô lan tràn khắp cơ thể gây nên nhiễm trùng huyết và sốc. Nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
- Tắc nghẽn ống mật chủ: làm cho dịch mật không di chuyển xuống ruột non gây ra tình trạng vàng da.
- Tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
- Dịch rỉ viêm bị vỡ gây nên chặn đường vào của các dịch cũng như đường vào của thức ăn từ dạ dày xuống ruột non, gây ra cảm giác khó tiêu.
Nang giả tụy có thể gây nên biến chứng tắc nghẽn ống mật chủ
5Cách chẩn đoán nang giả tụy
Thăm khám lâm sàng
Mặc dù bệnh lý rất khó phát hiện trên lâm sàng nhưng bác sĩ có thể dựa vào các dấu hiệu hướng tới viêm tụy để nghĩ tới tình trạng này. Bác sĩ có thể tìm hiểu những vấn đề liên quan đến đau bụng, khó tiêu, nôn và tình trạng vàng da.
Xét nghiệm
Khi nghĩ tới bệnh nhân mắc viêm tụy, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp chẩn đoán hình ảnh để cho cái nhìn rõ hơn về tụy như:
- Cắt lớp vi tính (CT - scanner): sử dụng chùm tia năng lượng cao cho cái nhìn về các lớp trong ổ bụng trong đó có tụy.
- Cộng hưởng từ (MRI): hình ảnh cho tương tự cắt lớp vi tính nhưng không ăn tia nên thích hợp sử dụng với trẻ em và phụ nữ mang thai.
- Nội soi: sử dụng một camera nhỏ để quan sát kỹ hơn tụy.
6Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Các triệu chứng nang giả tụy thường dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Chính vì vậy, khi gặp các dấu hiệu sau, bạn nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:
- Đau bụng vùng thượng vị (dưới xương ức).
- Sốt cao trên 38,5 độ C.
- Xuất hiện tình trạng vàng da, vàng mắt.
- Có cảm giác buồn nôn, nôn ra máu.
- Có chấn thương vùng bụng trên.
Khi xuất hiện tình trạng vàng mắt nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị
Nơi khám chữa nang giả tụy
Khi gặp các vấn đề liên quan đến nang giả tụy nên đến các cơ sở chuyên khoa Tiêu hóa - gan mật của các bệnh viện đa khoa tại địa phương để được thăm khám và điều trị. Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện đa khoa uy tín dưới đây để được chẩn đoán và điều trị:
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Gia An 115, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM...
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa Trung Ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn...
7Các liệu pháp điều trị nang giả tụy
Điều trị nội khoa
Do nguyên nhân gây nên tình trạng nang là do viêm tụy nên các bác sĩ sẽ điều trị nội khoa của bệnh giống điều trị viêm tụy bằng cách:
- Nghỉ ngơi tại giường.
- Không ăn uống để hệ tiêu hóa nghỉ ngơi kết hợp truyền dịch.
- Sử dụng các thuốc giảm đau.
Trong trường hợp tình cờ phát hiện nang giả tụy và không đi kèm triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi nếu các nang có kích thích nhỏ.
Điều trị ngoại khoa
Khi nang lớn, bác sĩ sẽ chỉ định dẫn lưu nang để làm giảm kích thước. Đặc biệt là khi nang dọa vỡ, bác sĩ có thể gây mê toàn thân và tiến hành phẫu thuật.
Sau khi xử trí, bác sĩ sẽ gửi dịch thoát ra ngoài hoặc các mẫu mô để đánh giá xem bản chất tế bào là viêm hay ung thư tuyến tụy để có các bước xử trí tiếp theo.
8Biện pháp phòng ngừa nang giả tụy
Để ngăn ngừa tình trạng nang giả tụy, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:
- Hạn chế rượu bia ít nhất có thể.
- Xây dựng chế độ ăn ít mỡ, giảm lượng thịt đỏ, ăn nhiều rau xanh và hoa quả.
- Rèn luyện thể dục thể thao để giảm calo thừa của cơ thể.
- Bỏ hoàn toàn thuốc lá.
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý để phòng tránh viêm tụy
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các kiến thức về nang giả tụy, đặc biệt là các dấu hiệu cũng như phương pháp phòng chống. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
