Nhiễm giun móc: Dấu hiệu, điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả

Bệnh giun móc là nhiễm giun ký sinh trong ruột ở người, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời người bệnh sẽ dễ dẫn đến tình trạng thiếu máu. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về dấu hiệu, điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả nhiễm giun móc qua bài viết dưới đây nhé!

1Nhiễm giun móc là gì?

Giun móc là loại ký sinh trùng sống trong ruột của người nhiễm bệnh. Trứng giun móc (ấu trùng) đi theo phân của người mắc bệnh ra ngoài môi trường.

Trong môi trường ẩm ướt, trứng giun móc nở thành ấu trùng, xâm nhập vào cơ thể người qua da khi đi chân trần hoặc tiếp xúc trực tiếp với đất bị nhiễm khuẩn.

Ấu trùng giun móc đi theo máu đến phổi, xâm nhập vào các phế nang rồi leo lên khí quản và bị nuốt vào dạ dày. Từ đó, chúng di chuyển đến ruột non, nơi chúng phát triển thành ấu trùng trưởng thành.

Giun móc có đầu hình móc câu và bám vào niêm mạc ruột, hút máu lấy chất dinh dưỡng, tạo nên những vết loét, gây chảy máu rỉ rả dẫn đến thiếu máu.

Thời gian sống của giun trong đường ruột là 2 năm. [1]

Giun móc xâm nhập qua da bàn chân bệnh nhân

2Nguyên nhân nhiễm giun móc

Nguồn truyền nhiễm

Đất nhiễm phân người là nguồn truyền nhiễm chính của giun móc. Khi người nhiễm giun móc đi tiêu, trứng giun sẽ được thải ra ngoài theo phân và lây nhiễm vào đất. Sau đó nở thành ấu trùng trong điều kiện ấm ẩm và có thể sống sót từ 3 đến 4 tuần.

Khi người tiếp xúc với đất, ấu trùng giun có thể xâm nhập vào cơ thể qua da hoặc niêm mạc. Bênh cạnh đó, thức ăn nước uống có chứa ấu trùng cũng là một nguồn lan truyền bệnh giun móc.

Phương thức lây truyền

Một số phương thức lây truyền của bệnh giun móc như :

• Qua da: Khi người tiếp xúc trực tiếp với đất nhiễm giun móc, như đi chân trần, làm vườn, nghịch đất, ấu trùng giun có thể xâm nhập vào cơ thể.
• Đường ăn uống: Ngoài da, ấu trùng giun móc có thể xâm nhập qua đường miệng khi ăn các loại rau quả sống không rửa sạch, uống nước có chứa ấu trùng giun hoặc dùng các dụng cụ ăn uống không vệ sinh
• Nhiễm giun móc từ chó, mèo và các động vật khác. Giun móc động vật đôi khi có thể xâm nhập vào da người, nhưng chúng không trưởng thành hoặc đẻ trứng bên trong vật chủ là người.
• Chúng có thể gây phát ban khi di chuyển dưới da, xuất hiện dưới dạng một đường màu đỏ mỏng, nổi lên lan rộng trên da.

Thói quen đi chân trần trên đất có thể dễ bị nhiễm giun móc

3Triệu chứng của nhiễm giun móc

Phần lớn người nhiễm giun móc thường không biểu hiện triệu chứng hoặc chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ ở giai đoạn đầu nhiễm bệnh.

Theo sự tiến triển của bệnh, các triệu chứng sẽ dần rõ ràng hơn bao gồm phát ban da ở bàn chân nơi ấu trùng xâm nhập vào cơ thể, sốt, ho, khò khè, đau bụng, ăn không ngon, tiêu chảy, sụt cân, thiếu máu.

4Biến chứng nguy hiểm

Bệnh giun móc nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng như:

• Giun móc bám vào niêm mạc đường ruột, hút máu trong ruột, dẫn đến thiếu máu và protein. Thiếu máu trầm trọng làm da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, chóng mặt, mệt mỏi, chuột rút, khó thở và đau ngực.
• Bệnh nhân có thể đau bụng vùng thượng vị, đau tăng lên khi đói kèm theo ăn không ngon và khó tiêu.
• Ấu trùng xuyên qua da có thể gây viêm da tại chỗ với các triệu chứng ngứa và xuất hiện nhiều nốt đỏ
• Trẻ nhiễm giun móc trong thời gian dài có thể làm chậm sự phát triển cả về thể chất và tinh thần do thiếu chất sắt và protein.

Nhiễm giun móc có thể dẫn đến thiếu máu

5Cách chẩn đoán

Bác sĩ sẽ hỏi bệnh sử và các dấu hiệu lâm sàng của bệnh nhân. Sau khi hỏi bệnh sử, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử, thói quen sinh hoạt của bệnh nhân để tìm ra các yếu tố nguy cơ như tiếp xúc trực tiếp với đất ô nhiễm, uống nước lã. Điều này sẽ cung cấp dự đoán sơ lược về nguyên nhân gây bệnh.

Để hỗ trợ cho việc chẩn đoán, bác sĩ có thể đề nghị thêm các cận lâm sàng như:

• Soi phân dưới kính hiển vi: Tìm trứng giun móc trong phân bệnh nhân. Trứng giun móc hình trái xoan, kích thước từ 40 - 60 mm, ngoài là lớp vỏ không màu, nhẵn.
• Xét nghiệm công thức máu: Bạch cầu ái toan có thể tăng 5 - 12%. Ngoài ra, định lượng sắt huyết thanh thường sẽ có thiếu máu thiếu sắt, giảm protein máu toàn phần.

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ ngay nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

• Phát ban ở bàn chân
• Sút cân không rõ nguyên nhân
• Chán án
• Thường xuyên mệt mỏi và chóng mặt

Nơi khám chữa bệnh giun móc

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tiêu hoá, Nội. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Dược Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Hùng Vương.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

7Các phương pháp chữa bệnh giun móc

Nhiễm giun móc đường ruột

Bệnh nhân nhiễm giun móc đường ruột có thể được điều trị bằng các thuốc tẩy giun sau:

• Albendazole 400 mg uống dưới dạng một liều duy nhất.
• Mebendazole 100 mg uống trong 3 ngày hoặc 500 mg dưới dạng liều đơn.
• Pyrantel pamoate 11 mg/kg (dùng tối đa 1 g) uống một lần/ngày trong 3 ngày.

Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ về sử dụng thuốc nếu đang trong thời kì mang thai.

Trong trường hợp bệnh nhân có nhiễm trùng nặng gây thiếu máu thiếu sắt cần được điều trị hỗ trợ bằng bù sắt để phòng ngừa thiếu máu.

Albendazole 400 mg được dùng điều trị nhiễm giun móc đường ruột

Ấu trùng di chuyển qua da

Triệu chứng của nhiễm ấu trùng ở da có thể kéo dài 5 đến 6 tuần. Thuốc được sử dụng trong điều trị ấu trùng di chuyển qua da như albendazole 400 mg hoặc ivermectin 200 mcg/kg.

8Biện pháp phòng ngừa nhiễm giun móc

Để phòng ngừa nhiễm giun móc, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:

• Tránh đi chân trần ở những nơi đất, cát có thể bị nhiễm bệnh. Sử dụng các phương tiện bảo vệ như đi ủng, đeo găng tay cao su.
• Không phóng uế bừa bãi, xử lý phân hợp vệ sinh.
• Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Ăn chín uống sôi.
• Vệ sinh môi trường sống xung quang và diệt ấu trùng bằng vôi bột.
• Thường xuyên xổ giun cho chó mèo
• Tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn.

Đi vệ sinh đúng nơi quy định, không phóng uế bừa bãi

Bài viết đã thông tin đến bạn về bệnh lý nhiễm giun móc, nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và phòng ngừa. Nếu thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ đến mọi người xung quanh để cập nhật những thông tin sức khỏe!