U cơ tuyến túi mật: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

U cơ tuyến túi mật là một khối lành tính thường không gây triệu chứng. Một số trường hợp cần phẫu thuật cắt bỏ túi mật nếu gây biến chứng hoặc khó phân biệt với ung thư. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị u cơ tuyến túi mật qua bài viết sau!

1U cơ tuyến túi mật là gì?

U cơ tuyến túi mật hay adenomyomatosis là một loại u lành tính của túi mật. Đặc trưng của bệnh là sự dày lên bất thường của thành túi mật, kèm theo sự hình thành các túi nhỏ bên trong mô túi mật, được gọi là xoang Rokitansky-Aschoff.

U cơ tuyến túi mật không phải ung thư và thường không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng. Có nhiều dạng u cơ tuyến túi mật khác nhau, tùy thuộc vào vị trí và mức độ dày lên của thành túi mật:

• Cục bộ: chỉ một vùng của túi mật bị dày lên, thường là ở đáy. Đây là dạng phổ biến nhất.
• Hình khuyên: vùng mô dày lên bao quanh toàn bộ túi mật, tạo thành hình dạng giống đồng hồ cát.
• Phân đoạn: một vùng mô lớn hơn bị dày lên, thường kéo dài qua đáy túi mật.
• Khuếch tán: toàn bộ túi mật bị ảnh hưởng.[1]

U cơ tuyến túi mật là một loại u lành tính của túi mật

2Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của u cơ tuyến túi mật

U cơ tuyến túi mật xảy ra do các tế bào trong niêm mạc túi mật phát triển nhanh hơn bình thường. Tình trạng này được gọi là tăng sản và dẫn đến sự dày lên của thành túi mật và hình thành các xoang Rokitansky-Aschoff.

Nguyên nhân chính xác gây ra u cơ tuyến túi mật vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan đến sự phát triển của bệnh:

• Viêm túi mật mạn tính: viêm túi mật kéo dài có thể là một yếu tố góp phần vào sự phát triển của u cơ tuyến.
• Sỏi mật: Sự hiện diện của sỏi mật cũng được cho là có liên quan đến u cơ tuyến túi mật.
• Tuổi tác: bệnh thường được chẩn đoán ở những người trên 50 tuổi.
• Giới tính: một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ có thể có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới.
• Tiền sử cắt bỏ túi mật: u cơ tuyến túi mật được quan sát thấy ở một tỷ lệ nhỏ (2 - 8%) những người đã cắt bỏ túi mật.[1]

U cơ tuyến túi mật xảy ra do tăng sản tế bào trong niêm mạc túi mật

3Triệu chứng của u cơ tuyến túi mật

Trong nhiều trường hợp, u cơ tuyến túi mật không gây ra bất kỳ triệu chứng nào và thường được phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe. Tuy nhiên, ở một số người, u cơ tuyến túi mật có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau bụng trên bên phải: là triệu chứng phổ biến nhất, thường âm ỉ và có thể tăng lên sau khi ăn các bữa ăn nhiều dầu mỡ.
• Buồn nôn hoặc nôn: cảm giác buồn nôn và nôn có thể xảy ra đồng thời với đau bụng hoặc độc lập.
• Không dung nạp thực phẩm béo: người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa các thực phẩm chứa nhiều chất béo.

Ngoài ra, một số người mắc u cơ tuyến túi mật cũng có thể có sỏi mật. Sỏi mật là những khối rắn được hình thành từ cholesterol hoặc bilirubin, gây ra các triệu chứng như đau quặn bụng dữ dội.[1]

Đau bụng trên bên phải là triệu chứng phổ biến nhất của u cơ tuyến túi mật

4Biến chứng của u cơ tuyến túi mật

U cơ tuyến túi mật thường lành tính nhưng có thể gây biến chứng như viêm túi mật, sỏi mật, tắc nghẽn đường mật, thậm chí hiếm gặp là thủng túi mật. Ngoài ra, bệnh còn gây khó khăn trong chẩn đoán, có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác của túi mật.

U cơ tuyến túi mật có thể gây biến chứng như viêm túi mật

5Cách chẩn đoán u cơ tuyến túi mật

Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng hiện tại và thực hiện khám lâm sàng để đánh giá các dấu hiệu đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên bên phải. Tuy nhiên, khám lâm sàng thường không đủ để chẩn đoán xác định u cơ tuyến túi mật.

Bác sĩ khám lâm sàng để đánh giá các dấu hiệu đau túi mật

Xét nghiệm

• Siêu âm: là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đầu tiên được sử dụng để phát hiện u cơ tuyến túi mật. Siêu âm có thể cho thấy các dấu hiệu đặc trưng như dày thành túi mật, xoang Rokitansky-Aschoff, "hiệu ứng sao chổi" - hình ảnh phản xạ của siêu âm trên các tinh thể cholesterol trong vùng bị ảnh hưởng.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp vi tính (CT scan): hai phương pháp này có thể được sử dụng để bổ sung cho siêu âm vì cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về túi mật.
• Sinh thiết: trong một số trường hợp không rõ ràng, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết túi mật để loại trừ ung thư túi mật. Tuy nhiên, sinh thiết không phải là xét nghiệm thường quy trong chẩn đoán u cơ tuyến túi mật.
• Xét nghiệm máu: các xét nghiệm máu thường không có giá trị chẩn đoán đặc hiệu cho u cơ tuyến túi mật, nhưng có thể được sử dụng để đánh giá chức năng gan và túi mật.[1]

Siêu âm là chẩn đoán hình ảnh đầu tiên để phát hiện u cơ tuyến túi mật

6Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Mặc dù u cơ tuyến túi mật thường không gây ra triệu chứng, nhưng nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức:

• Đau bụng dữ dội.
• Sốt cao.
• Vàng da.
• Buồn nôn và nôn kéo dài.
• Các triệu chứng bất thường khác như sụt cân không rõ nguyên nhân, chán ăn hoặc mệt mỏi.

Vàng da là dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Nơi khám chữa u cơ tuyến túi mật

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tiêu hoá - Gan mật. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương...
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Thanh Nhàn...

7Phương pháp điều trị u cơ tuyến túi mật

Phương pháp điều trị u cơ tuyến túi mật phụ thuộc vào việc có triệu chứng hay không và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng đó.

• Không có triệu chứng: nếu bạn được chẩn đoán mắc u cơ tuyến túi mật nhưng không có triệu chứng, thường không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi định kỳ bằng siêu âm để kiểm tra xem tình trạng có tiến triển hay không.
• Có triệu chứng hoặc nghi ngờ ung thư: khi u cơ tuyến túi mật gây ra triệu chứng hoặc khi không thể phân biệt được với ung thư túi mật, phương pháp điều trị chính là phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Đây là một phẫu thuật thường quy, được thực hiện bằng phương pháp mổ mở hoặc nội soi.

Sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật, hầu hết mọi người có thể trở lại các hoạt động bình thường trong vòng vài tuần. Chế độ ăn uống có thể cần điều chỉnh trong thời gian đầu sau phẫu thuật để tránh các vấn đề tiêu hóa.[2]

Phẫu thuật cắt bỏ túi mật nếu u cơ tuyến túi mật có triệu chứng

8Biện pháp phòng ngừa u cơ tuyến túi mật

Mặc dù chưa có phương pháp phòng ngừa đặc hiệu cho u cơ tuyến túi mật, nhưng một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và kiểm soát các triệu chứng nếu đã mắc bệnh.

Thực phẩm nên ăn

• Uống nhiều nước: giúp đào thải độc tố và hỗ trợ chức năng túi mật.
• Rau xanh và trái cây tươi: cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất, giúp giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa.
• Các loại hạt: hạnh nhân, óc chó, hạt điều giàu chất dinh dưỡng và chất xơ tốt cho sức khỏe.
• Lòng trắng trứng: nguồn protein tốt, ít chất béo và cholesterol.
• Thịt nạc: chọn thịt gà, cá bỏ da, thịt bò hoặc lợn nạc, bỏ mỡ và bì.
• Sữa ít béo hoặc không béo: cung cấp canxi và vitamin D mà không làm tăng cholesterol.
• Gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch: giàu chất xơ, giúp kiểm soát lượng đường trong máu và cholesterol.

Thực phẩm nên tránh

• Chất béo không tốt: hạn chế đồ ăn chiên xào, thức ăn nhanh, thịt mỡ và nội tạng động vật.
• Đồ ngọt: hạn chế bánh kẹo, socola, kem và các loại đồ uống có đường.
• Rượu và đồ uống kích thích: hạn chế hoặc tránh hoàn toàn rượu, bia, cà phê và các loại đồ uống có chứa caffein.

Chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc u cơ tuyến túi mật

U cơ tuyến túi mật tuy không nguy hiểm nhưng cần được hiểu rõ để phát hiện và xử lý kịp thời. Hãy chia sẻ thông tin này đến người thân và bạn bè để bảo vệ sức khỏe của mọi người!