Sử dụng quá nhiều rượu bia có thể làm tổn thương tế bào gan, dẫn đến viêm gan do rượu. Bệnh lý này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh nếu không điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu về bệnh viêm gan do rượu qua bài viết dưới đây nhé!
1Viêm gan do rượu là gì?
Viêm gan do rượu là bệnh lý được đặc trưng bởi sự tổn thương tế bào gan khi người bệnh sử dụng rượu bia quá mức, vượt quá khả năng chuyển hóa của gan. Ngưỡng bia rượu cho phép đối với mỗi giới là khác nhau:
- Nam giới: 2 đơn vị rượu.
- Nữ giới: 1 đơn vị rượu.
- Tuy nhiên trong một số tình huống nhất định (ung thư, viêm tuỵ, bệnh tim mạch, rối loạn chức năng gan, thận) thì việc ngưng hoàn toàn rượu bia là tốt nhất.
Trong đó, 1 đơn vị rượu là khoảng 14g cồn (tương đương 350ml bia, 147ml rượu 12% và khoảng 40ml rượu 40%. Tùy theo thể tích rượu bia tiêu thụ và thời gian lạm dụng rượu mà người bệnh có thể tình trạng viêm gan do rượu cấp tính hoặc mạn tính.[1]
Viêm gan do rượu là bệnh lý xảy ra khi người bệnh lạm dụng rượu bia
2Nguyên nhân
Lạm dụng rượu bia chính là nguyên nhân chính gây ra bệnh lý viêm gan do rượu. Khi đi vào cơ thể, chất cồn trong rượu cần trải qua quá trình oxy hóa khử tại tế bào gan. Khi đó, rượu sẽ chuyển hóa thành các chất trung gian hóa học có khả năng phá hủy tế bào gan.
Do đó, khi lạm dụng rượu bia, tế bào gan sẽ bị phá hủy quá mức, thay vào đó là các mô mỡ và xơ sẹo. Điều này khiến gan bị suy giảm hàng loạt các chức năng khác như giải độc, chuyển hóa và tổng hợp chất dinh dưỡng.[2]
Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể liên quan đến nguyên nhân của bệnh viêm gan do rượu gồm:
- Các bệnh gan khác: thường làm trầm trọng hơn mức độ của viêm gan do rượu và gây khó khăn trong quá trình điều trị.
- Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng: phần lớn người nghiện rượu thường ăn uống kém khiến tế bào gan suy yếu hơn và dễ mắc bệnh.[3]
Uống quá nhiều rượu bia là nguyên nhân gây viêm gan do rượu
3Các yếu tố nguy cơ
Một số yêu tố khác có thể làm trầm trọng thêm bệnh gan do rượu như:
- Béo phì: người thừa cân béo phì thường dễ mắc đồng thời các bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa, rối loạn mỡ máu khiến chức năng gan suy yếu và dễ mắc bệnh hơn.
- Di truyền: thường liên quan đến một số gen quy định khả năng chuyển hóa rượu. Vì thế, nếu trong gia đình có người mắc viêm gan do rượu thì bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.[3]
- Viêm gan virus: Người mang virus viêm gan siêu vi B, hoặc đồng mắc các bệnh viêm gan siêu vi khác.
Người béo phì sẽ dễ mắc viêm gan do rượu hơn
4Dấu hiệu viêm gan do rượu
Viêm gan do rượu là bệnh lý liên quan đến sự suy giảm của chức năng của tế bào gan. Vì thế, dấu hiệu phổ biến của bệnh thường bao gồm:
Vàng da là triệu chứng hay gặp của viêm gan do rượu
5Biến chứng nguy hiểm
Trong một số trường hợp viêm gan nặng kéo dài (mạn tính), người bệnh có thể xuất hiện một số biến chứng nghiêm trọng như:
- Giãn tĩnh mạch: viêm gan do rượu mạn tính có thể chuyển sang xơ gan khiến áp lực trong hệ thống tĩnh mạch cửa tăng cao. Từ đó dẫn đến giãn tĩnh mạch vùng bụng hoặc thực quản.
- Cổ trướng: là tình trạng bụng chướng to do tích dịch ở trong khoang màng bụng. Nếu thể tích dịch ổ bụng quá lớn có thể khiến người bệnh khó thở, đau tức ngực.
- Bệnh não gan: gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa NH3. Khi tế bào gan bị suy yếu sẽ làm nồng độ NH3 tăng cao khiến người bệnh hôn mê do gan.[3]
6Viêm gan do rượu được chẩn đoán như thế nào?
Viêm gan do rượu có nhiều triệu chứng tương đồng với nhiều bệnh lý khác của gan. Vì thế, khi chẩn đoán bệnh, bác sĩ cần thực hiện một số kỹ thuật như:
Khai thác tiền sử, bệnh sử, khám lâm sàng
Để chẩn đoán bệnh viêm gan do rượu, bác sĩ sẽ khai thác những thói quen sử dụng rượu bia của người bệnh. Ngoài ra, bác sĩ sẽ thăm khám vùng da, niêm mạc và bụng trước gan để phân biệt với bệnh xơ gan, ung thư gan.
Các xét nghiệm cận lâm sàng
Bên cạnh việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định một số biện pháp cận lâm sàng để chẩn đoán bệnh như:
- Xét nghiệm máu: nhằm xác định mức độ bilirubin (tác nhân gây vàng da), đánh giá nồng độ albumin huyết tương và khả năng đông máu của người bệnh.
- Siêu âm ổ bụng: giúp bác sĩ quan sát được các bất thường trong gan như tổn thương thoái hóa mỡ, xơ sẹo hoặc khối u.
- Chụp cắt lớp vi tính ổ bụng: hỗ trợ bác sĩ quan sát được lượng dịch trong ổ bụng, mức độ xơ hóa của gan và áp lực của hệ tĩnh mạch cửa.
- Sinh thiết gan: thường được chỉ định đối với bệnh nhân viêm gan do rượu nghi ngờ có kèm theo các nốt hoặc khối u nghi ngờ ung thư gan.[4]
Siêu âm ổ bụng có thể giúp bác sĩ quan sát hình thái gan để chẩn đoán bệnh
7Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Viêm gan do rượu là bệnh lý cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong cho bệnh nhân. Vì thế, người bệnh nên đến gặp bác sĩ nếu có những dấu hiệu sau:
- Vàng da, vàng mắt.
- Thói quen sử dụng rượu không kiểm soát.
- Chán ăn, mệt mỏi.[3]
Nơi khám chữa viêm gan do rượu
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Tiêu hoá - Gan mật. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Thống Nhất, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh…
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Xanh Pôn, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108…
8Các phương pháp chữa bệnh viêm gan do rượu
Các biện pháp điều trị bệnh viêm gan do rượu thường nhằm hạn chế gia tăng tổn thương tế bào gan và hỗ trợ hồi phục các tế bào. Do đó, một số biện pháp điều trị phổ biến hiện nay gồm:[5]
Bỏ rượu bia
Nguyên tắc chính trong điều trị viêm gan do rượu là kiêng hoàn toàn rượu bia để bảo vệ tế bào. Người bệnh có thể áp dụng một số cách bỏ rượu bia sau:
- Tham gia tư vấn tâm lý.
- Sử dụng thuốc để hạn chế cơn thèm rượu.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đồng.
Thực tế hiệu quả can thiệp nhằm loại bỏ hành vi lạm dụng rượu của bệnh nhân đạt hiệu quả rất kém, cần có sự kết hợp can thiệp từ nhiều phương diện. Bệnh nhân lạm dụng rượu thời gian dài khi ngưng đột ngột, cần phải chú ý phòng ngừa và điều trị hội chứng cai.
Điều trị suy dinh dưỡng
Do thường xuyên sử dụng rượu bia, người bệnh viêm gan do rượu rất dễ bị suy dinh dưỡng khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn. Vì thế, bệnh nhân cần thực hiện chế độ ăn uống điều độ với đầy đủ các chất như:
- Tinh bột: cơm, bún, miến, phở, bánh mì, khoai lang hoặc các ngũ cốc khác.
- Protein: có nguồn gốc từ các loại thịt, trứng sữa, hải sản hoặc đậu đỗ, cần chú ý lượng protein ăn vào khi suy gan mức độ nặng.
- Lipid: ưu tiên sử dụng dầu thực vật và các loại hạt.
- Nên chú ý bổ sung các loại vitamin và khoáng chất.
Với người bệnh viêm gan nặng, không thể ăn uống được, bác sĩ có thể sử dụng ống thông dạ dày hoặc đường truyền tĩnh mạch để bù đắp lượng dinh dưỡng cần thiết.
Chế độ ăn uống lành mạnh có thể cải thiện bệnh lý viêm gan do rượu
Sử dụng thuốc
Trong quá trình điều trị viêm gan do rượu, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc nhằm giảm quá trình viêm như:
- Corticoid: là thuốc phổ biến nhất, có tác dụng chống viêm. Tuy nhiên, vì có nhiều tác dụng phụ nên người bệnh phải tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.
- Pentoxifylline: dùng cho bệnh nhân có chống chỉ định với corticoid.
- N-acetylcystein: có vai trò giải độc và bảo vệ tế bào gan.
Ghép gan
Ghép gan là phương pháp điều trị khá phức tạp và đòi hỏi chi phí tương đối cao. Vì thế, biện pháp này chỉ được áp dụng với những trường hợp viêm gan do rượu nặng khiến gan không thể thực hiện được chức năng.
9Biện pháp phòng ngừa viêm gan do rượu
Viêm gan do rượu là bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể phòng ngừa nếu có một chế độ sống lành mạnh. Một số biện pháp bạn có thể áp dụng để phòng ngừa bệnh lý này gồm:
- Hạn chế uống rượu bia: giúp giảm áp lực cho tế bào gan, tạo điều kiện để tế bào được tái tạo và thực hiện chức năng cho cơ thể.
- Bảo vệ khỏi viêm gan virus: các bệnh lý viêm gan do virus có thể làm trầm trọng hơn triệu chứng của viêm gan do rượu. Do đó, bạn nên tiêm phòng vacxin viêm gan B cũng như ăn uống lành mạnh.
- Tập thể thao đều đặn: giúp cơ thể khỏe khoắn, duy trì vóc dáng cân đối và hạn chế cảm giác thèm bia rượu.[6][3]
Kiêng bia rượu là biện pháp ngăn ngừa viêm gan do rượu hiệu quả
Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh lý viêm gan do rượu. Bạn hãy hạn chế sử dụng rượu bia, xây dựng thói quen sống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
