Áp xe sau hầu là tình trạng cấp cứu thuộc chuyên khoa tai mũi họng. Bệnh được đặc trưng bởi tình trạng viêm nhiễm, hóa mủ ở vùng sau hầu. Cùng tìm hiểu bài viết sau đây để biết nguyên nhân, biến chứng và cách điều trị của bệnh nhé!
1Áp xe sau hầu là gì?
Áp xe sau hầu là hậu quả của tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn gây viêm nhiễm, hóa mủ ở vùng khoảng trống giữa thành sau hầu và cân trước sống. Đây là một tình trạng cấp cứu thuộc chuyên khoa Tai mũi họng. Tuy bệnh tương đối ít gặp nhưng có nguy cơ gây tử vong cao nếu không điều trị kịp thời.
Áp xe sau hầu thường gặp ở trẻ từ 2 đến 4 tuổi do các hạch bạch huyết ở độ tuổi này hoạt động mạnh hơn nên dễ bị nhiễm trùng hơn.
Các hạch bạch huyết vùng hầu họng teo dần khi lớn tuổi, nên làm giảm nguy cơ bị áp xe ở người trưởng thành. Mặc dù đây là một tình trạng bệnh nặng, có thể đe dọa tính mạng nhưng nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh sẽ được kiểm soát tốt. [1]
Tình trạng viêm nhiễm trong áp xe sau hầu
2Nguyên nhân gây áp xe sau hầu
Áp xe sau hầu hình thành khi các hạch bạch huyết bị nhiễm trùng, sưng lên và cuối cùng vỡ ra tạo thành mủ tích tụ dưới dạng áp xe ở phía sau vùng hầu họng. Nguyên nhân của áp xe sau hầu là khác nhau đối với trẻ em và người lớn.
Đối với trẻ em
Ở trẻ em, áp xe thường hình thành sau nhiễm trùng đường hô hấp trên. Ổ nhiễm trùng ban đầu lan rộng đến các hạch bạch huyết ở phía sau hầu họng của trẻ, dẫn đến nhiễm trùng hạch bạch huyết.
Nếu những ổ nhiễm trùng này không được điều trị tốt có thể sưng lên, hóa mủ hình thành áp xe sau hầu và sẽ tự vỡ mủ vào đường thở khi không được điều trị triệt để.
Đối với người lớn
Ở người lớn, áp xe thường liên quan đến những chấn thương ở phía sau vùng hầu họng. Những chấn thương đó có thể là do vật nhọn đâm thủng họng của bệnh nhân (như xương gà hay xương cá) hoặc liên quan đến các thủ thuật vùng hầu họng, nha khoa, nội soi hay đặt nội khí quản.
3Dấu hiệu của bệnh áp xe sau hầu
Khó nuốt hay đau khi nuốt là triệu chứng phổ biến nhất của áp xe sau hầu. Các triệu chứng khác của bệnh có thể xuất hiện như: đau họng, hạch bạch huyết sưng to, khó thở, khó nói, thở khò khè, đau đầu, ho, sốt.
Trẻ bị áp xe sau hầu có thể tỏ ra khó chịu, chúng thường gặp khó khăn khi nuốt dẫn đến tăng tiết nước bọt. Ở trẻ nhỏ, cấu trúc đường thở hẹp hơn và có nguy cơ tắc nghẽn cao hơn người lớn, nếu tình trạng áp xe nghiêm trọng sẽ khiến trẻ cảm thấy khó chịu.
Áp xe sau hầu có thể gây đau họng và khó nuốt
4Biến chứng của áp xe sau hầu
Áp xe sau hầu nguy hiểm phần lớn là do vị trí của nó. Nếu không điều trị, áp xe sau họng có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở gây khó thở. Nhiễm trùng có thể lan đến các cơ quan lân cận và đi vào máu, gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng. Những biến chứng có thể gặp của áp xe sau hầu là:
- Tắc nghẽn đường thở.
- Viêm phổi hít.
- Huyết khối trong các tĩnh mạch ở cổ.
- Nhiễm trùng lan rộng đến các mô và cơ quan lân cận như phổi.
- Vi khuẩn đi vào máu gây nhiễm trùng huyết, nặng hơn có thể gây sốc nhiễm trùng.
Biến chứng của áp xe sau hầu có thể gây tắc nghẽn đường thở
5Cách chẩn đoán bệnh
Bác sĩ cần đánh giá những triệu chứng gây khó chịu cho bệnh nhân và thăm khám lâm sàng để đưa ra chẩn đoán và điều trị chính xác. Để hỗ trợ chẩn đoán, một số xét nghiệm cận lâm sàng mà bác sĩ có thể đề nghị như:
- Chụp X-quang hoặc CT: cho hình ảnh gợi ý ổ áp xe.
- Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC): sự tăng lên số lượng bạch cầu và sự thay đổi tỷ lệ các dòng bạch cầu giúp xác định một tình trạng nhiễm trùng.
- Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn: giúp xác định loại vi khuẩn gây ra áp xe để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Áp xe sau hầu có khả năng gây tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện các triệu chứng của bệnh như: khó nuốt, đau khi nuốt, đau họng, hạch bạch huyết sưng to, khó thở, khó nói, thở khò khè, đau đầu, ho, sốt.
Đặc biệt, trẻ em cần được phát hiện sớm và điều trị tốt nhiễm trùng đường hô hấp để tránh gây ra áp xe sau hầu.
Nơi khám chữa áp xe sau hầu
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Tai mũi họng. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y Tp. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhân Dân Gia Định.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức.
7Các phương pháp chữa bệnh áp xe sau hầu
Áp xe sau hầu là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng cần nhập viện để điều trị. Phương pháp điều trị chủ yếu là giải quyết tình trạng nhiễm trùng và dẫn lưu ổ áp xe trong một số trường hợp cần thiết. Phương pháp điều trị bao gồm:
Dùng thuốc kháng sinh
Kháng sinh theo đường tĩnh mạch được ưu tiên sử dụng trong điều trị áp xe sau hầu. Nếu chưa có kết quả kháng sinh đồ, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh phổ rộng. Khi đã có kết quả kháng sinh đồ, kháng sinh được lựa chọn sẽ dựa trên tác nhân vi khuẩn gây bệnh.
Những loại thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để điều trị áp xe sau hầu bao gồm: Ampicillin sulbactam, Clindamycin, Vancomycin, Linezolid, Amoxicillin-clavulanate.
Kháng sinh tĩnh mạch được ưu tiên lựa chọn trong áp xe sau hầu
Phẫu thuật
Dựa trên những triệu chứng của bệnh nhân mà bác sĩ có thể cân nhắc dẫn lưu ổ áp xe cho bệnh nhân hay không. Nếu bệnh nhân cảm thấy khó thở, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân thở oxy và mổ mở rạch dẫn lưu áp xe ra ngoài.
Bệnh nhân có thể cần được truyền dịch qua đường tĩnh mạch để tránh mất nước nếu gặp khó khăn khi nuốt. Sau khi xuất viện, bệnh nhân sẽ cần tiếp tục dùng thuốc kháng sinh đường uống để đảm bảo nhiễm trùng được điều trị triệt để và không tái phát.[1]
8Biện pháp phòng ngừa
Những biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ gây ra áp xe sau hầu như:
- Điều trị sớm và triệt để cho trẻ nếu bị nhiễm trùng đường hô hấp.
- Vệ sinh răng miệng đúng cách và đều đặn mỗi ngày.
- Có một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
- Tập luyện thể dục, thể thao để nâng cao sức khỏe.
- Theo dõi sự phát triển của trẻ và cung cấp đầy đủ những vitamin, khoáng chất cần thiết.
Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất giúp trẻ phát triển toàn diện
Xem thêm
Áp xe sau hầu cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết đã cung cấp đến bạn những thông tin cơ bản nhất về áp xe sau hầu. Nếu thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ đến mọi người xung quanh để cùng cập nhật những thông tin sức khỏe!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
