Tăng huyết áp thai kỳ là tình trạng dẫn tới nhiều bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa tăng huyết áp thai kỳ trong bài viết dưới đây nhé!
1Tăng huyết áp thai kỳ là gì?
Tăng huyết áp thai kỳ là tình trạng huyết áp mẹ bầu xuất hiện các đặc điểm sau:
- Huyết áp tâm thu (số hiển thị bên trên) lớn hơn hoặc bằng 140mmHg hoặc huyết áp tâm trương (số hiển thị bên dưới) lớn hơn hoặc bằng 90mmHg.
- Huyết áp trước khi mang thai bình thường.
- Huyết áp cao xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ.
- Huyết áp thường trở về bình thường 6 tuần sau sinh.[1]
Tăng huyết áp gặp sau tuần 20 của thai kỳ trở đi mới được gọi là tăng huyết áp thai kỳ
2Các loại tăng huyết áp thai kỳ
Dựa vào thời gian xuất hiện mà tăng huyết áp thai kỳ được chia thành các loại sau:
- Tăng huyết áp thai kỳ: tăng huyết áp xuất hiện từ tuần 20 của thai kỳ, thường hồi phục trong vòng 6 tuần sau sinh, không có xét nghiệm protein trong máu tăng, không phát hiện tổn thương các cơ quan. Tuy nhiên có thể tiến triển thành tăng huyết áp mãn tính nếu huyết áp vẫn tiếp tục tăng sau đó.
- Tăng huyết áp mạn tính: tăng huyết áp xuất hiện trước khi mang thai hoặc trong 20 tuần đầu của kỳ mang thai. Tình trạng này có thể kéo dài hơn 6 tuần sau sinh.
- Tiền sản giật: là tăng huyết áp sau tuần thứ 20 của thai kỳ kèm theo tiểu đạm ý nghĩa [> 0,3 g/24 giờ hoặc tỉ số albumin:creatinin niệu (ACR) ≥ 30 mg/mmol].
- Tiền sản giật trên nền tăng huyết áp mạn tính: mẹ bầu tăng huyết áp mạn tính xuất hiện các triệu chứng của tiền sản giật.[2]
3Nguyên nhân gây tăng huyết áp thai kỳ
Mặc dù chưa tìm được nguyên nhân chính xác gây tăng huyết áp thai kỳ nhưng những phụ nữ có các yếu tố dưới đây có nguy cơ cao mắc bệnh hơn những mẹ bầu khác:
- Tuổi lớn hơn 35 tuổi.
- Tiền sử: đã từng mắc tăng huyết áp thai kỳ hoặc tiền sản giật ở lần mang thai trước.
- Gia đình: có mẹ hoặc chị em gái bị tăng huyết áp thai kỳ.
- Bệnh nền: đái tháo đường, đái tháo đường thai kỳ, bệnh thận, lupus, béo phì.
- Đa thai, con đầu lòng.
- Người da đen.[3]
4Dấu hiệu tăng huyết áp thai kỳ
Tăng huyết áp thai kỳ thường không xuất hiện triệu chứng. Tuy nhiên, nếu tăng huyết áp dẫn tới tiền sản giật có thể dẫn tới biến chứng sau:
Một số triệu chứng của tăng huyết áp thai kỳ
5Tác hại của việc tăng huyết áp khi mang thai
Tình trạng tăng huyết áp thai kỳ có thể dẫn tới một số biến chứng sau:
- Giảm lượng máu đến thai nhi: lượng máu đến thai giảm có thể dẫn tới giảm cung cấp dinh dưỡng đến thai nhi. Điều này có thể dẫn tới đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, thai chết lưu.
- Rau bong non: huyết áp cao khiến cho rau thai dễ tách ra khỏi tử cung. Điều này dẫn tới chất dinh dưỡng bào thai không được cung cấp đủ và gây mất máu lớn ảnh hưởng đến tính mạng người mẹ.
- Tổn thương các cơ quan khác: tăng huyết áp làm tăng áp lực, làm tổn thương các cơ quan như mắt, gan, não, thận, nặng hơn có thể dẫn tới tử vong.
- Đẻ non: khi huyết áp tăng quá cao không thể điều trị hoặc sản giật có thể cần sinh sớm hơn để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mẹ và bé, bác sĩ có thể chỉ định đẻ sớm hoặc đình chỉ thai nghén.
- Bệnh tim mạch: tăng huyết áp thai kỳ cũng là nguy cơ dẫn tới bệnh tim mạch được hình thành.
6Biến chứng nguy hiểm
Biến chứng với mẹ
Tăng huyết áp trong thai kỳ có thể không gây nguy hiểm nhưng trong trường hợp xuất hiện các biến chứng, bệnh có thể gây nên một số vấn đề như:
- Tiền sản giật.
- Sản giật.
- Co giật.
- Đột quỵ.
- Nhau bong non.
- Suy thận cấp.
- Rối loạn đông máu.
- Bệnh lý tim mạch sau này.
- Dễ dẫn đến tình trạng cao huyết áp ở những lần mang thai tiếp theo.
Tăng huyết áp thai kỳ có thể dẫn tới co giật
Biến chứng với em bé
Với những thai nhi có mẹ mắc tăng huyết áp thai kỳ có thể gặp những vấn đề như:
7Cách chẩn đoán
Tăng huyết áp thai kỳ thường khó phát hiện, vì vậy những mẹ bầu đang mang thai cần tiến hành kiểm tra huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm bệnh lý này.
Tăng huyết áp (THA) được xác định khi HA tâm thu ≥140 mmHg và/hoặc HA tâm trương ≥ 90 mmHg, đi 2 lần cách nhau 4 giờ. Nếu THA nặng (HA tâm thu ≥160 và/hoặc HA tâm trương ≥110 mmHg) nên đo lại HA trong vòng 15 phút.
Một trong những xét nghiệm đi kèm với việc đánh giá tăng huyết áp thai kỳ bao gồm:
- Siêu âm thai và siêu âm Doppler để đánh giá sự phát triển của thai nhi và lưu lượng máu chảy đến thai.
- Đo thay đổi nhịp tim thai.
- Xét nghiệm máu: đánh giá thay đổi công thức máu của mẹ bầu.
- Xét nghiệm nước tiểu: để đánh giá lượng nước tiểu và nồng độ protein hoặc tỉ lệ albumin/creatinin niệu.
8Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Khi được phát hiện tăng huyết áp thai kỳ, mẹ bầu nên tuân thủ đầy đủ hướng dẫn của bác sĩ. Nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, mẹ bầu nên đến ngay các cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời:
- Đau đầu đột ngột, dữ dội, không đáp ứng với thuốc giảm đau.
- Nhìn mờ, nhìn đôi.
- Đau vùng thượng vị, đau vùng bụng phía trên bên phải.
- Phù các cơ quan.
- Tiểu ít.
Nơi khám chữa
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Sản phụ khoa. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Sản Trung Ương, Bệnh viện Sản Hà Nội, Bệnh viện E.
- Tại Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM.
9Tăng huyết áp thai kỳ được điều trị thế nào?
Điều trị tăng huyết áp thai kỳ là sự kết hợp giữa việc theo dõi và chỉ định sử dụng thuốc khi cần. Mục tiêu của việc điều trị là giảm những biến chứng mà tăng huyết áp gây ra cho mẹ và bé. Khi huyết áp tăng cao, bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng thuốc hạ huyết áp phù hợp.
Trong trường hợp, không thể hạ huyết áp bằng thuốc, bác sĩ sẽ cân nhắc ảnh hưởng đối với mẹ và bé để đưa ra chỉ định mổ lấy thai hoặc đình chỉ thai nghén phù hợp.
10Biện pháp phòng ngừa
Mặc dù chưa tìm được nguyên nhân chính xác dẫn tới tăng huyết áp thai kỳ nhưng mẹ bầu có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:
- Duy trì cân nặng thích hợp.
- Giảm các loại thực phẩm có nhiều chất béo, ngọt như bánh kẹo, kem, chiên xào , nội tạng động vật phòng ngừa đái tháo đường thai kỳ.
- Giảm ăn mặn và các loại thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều muối như thịt nguội, đồ hộp đề phòng ngừa tăng huyết áp.
- Ăn uống đầy đủ, cung cấp đầy đủ, đa dạng chất dinh dưỡng.
- Hoạt động thể lực phù hợp.
- Không hút thuốc.
- Nghỉ ngơi nhiều.
- Khám thai định kỳ.
Hy vọng bài viết đã cung cấp các kiến thức về tăng huyết áp thai kỳ. Đây là vấn đề cần đặc biệt chú ý với các mẹ bầu trong khi mang thai. Vì vậy, các mẹ bầu nên tái khám định kỳ trong suốt quá trình mang thai nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
