Xoắn buồng trứng là một bệnh cảnh cấp cứu trong sản phụ khoa, bệnh cần được cấp cứu kịp thời để tránh biến chứng hoại tử buồng trứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này. Cùng tìm hiểu về bệnh xoắn buồng trứng qua bài viết dưới đây nhé!
1Xoắn buồng trứng là gì?
Xoắn buồng trứng là bệnh lý xảy ra khi buồng trứng bị xoắn quanh các dây chằng cố định nó trong ổ bụng.
Tình trạng này dẫn tới sự xoắn vặn và chèn ép vào hệ thống mạch máu buồng trứng không còn được nuôi dưỡng và dẫn tới hoại tử buồng trứng thậm chí là tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Xoắn buồng trứng là một cấp cứu phụ khoa phổ biến ở nữ giới tuổi sinh sản. Tình trạng này thường xảy ra khi buồng trứng có các nang với kích thước khoảng từ 5-10 cm, phổ biến nhất là dạng u nang bì.[1],[2]
Xoắn buồng trứng là tình trạng buồng trứng bị xoắn quanh dây chằng giữ nó trong ổ bụng
2Nguyên nhân xoắn buồng trứng
Xoắn buồng trứng thường xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa việc chống đỡ của hệ thống dây chằng giữ buồng trứng và trọng lượng của buồng trứng. Vì thế, bệnh thường xuất hiện do một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dưới đây:
Nguyên nhân xoắn buồng trứng
- Khối u tại buồng trứng: các khối u tại chỗ như u nang buồng trứng, ung thư buồng trứng hoặc buồng trứng đa nang, liên quan trên 50% trường hợp xoắn, có thể làm gia tăng khối lượng của buồng trứng.
- Điều này làm mất khả năng cân bằng của hệ thống dây chằng và dẫn đến xoắn buồng trứng. Các khối u ác tính ít có khả năng gây xoắn hơn u lành tính vì sự xâm lấn ra các mô xung quanh của tế bào ác tính giúp cố định buồng trứng.
- Dây chằng quá dài: dây chằng giữ buồng trứng thường dài gần bằng khoảng cách từ tử cung tới buồng trứng để hạn chế sự di lệch trong ổ bụng. Tuy nhiên, nếu kích thước của dây chằng này quá dài có thể dẫn đến buồng trứng bị di chuyển và xoắn lại.
U nang buồng trứng là một trong những nguyên nhân gây xoắn buồng trứng
Các yếu tố nguy cơ
- Độ tuổi: xoắn buồng trứng là bệnh lý có thể gặp ở mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh nữ cho đến phụ nữ đã mãn kinh. Nhưng bệnh phổ biến nhất là nữ giới trong độ tuổi sinh sản từ 20 - 40 tuổi.
- Mang thai: khi mang thai, buồng trứng sẽ tồn tại hoàng thể trong những tháng đầu của thai kỳ. Bên trong hoàng thể có thể chứa dịch và máu giống một khối u tại buồng trứng và làm tăng nguy cơ xoắn buồng trứng.
- Thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản: đa phần các biện pháp hỗ trợ sinh sản đều thực hiện phương pháp kích trứng. Điều này làm cho buồng trứng tăng lên về kích thước và dễ bị xoắn lại hơn.
- Tiền sử đã từng phẫu thuật vùng tiểu khung trước đây: do sau phẫu thuật có thể hình thành các dải xơ sẹo dẫn đến thay đổi vị trí và hình dáng của dây chằng giữ buồng trứng.[3],[2]
Phụ nữ mang thai có nguy cơ xoắn buồng trứng cao hơn
3Dấu hiệu xoắn buồng trứng
Xoắn buồng trứng là bệnh lý cấp cứu nên các triệu chứng thường xảy ra đột ngột và dữ dội. Trong đó, những biểu hiện điển hình của bệnh gồm:
Nếu xoắn buồng trứng vỡ có thể xuất hiện các triệu chứng mất máu cấp như: hoa mắt, chóng mặt, da xanh xao, vã mồ hôi, kích thích thần kinh hoặc hôn mê.[4],[2]
Đau bụng dưới dữ dội ở nữ giới có thể là dấu hiệu xoắn buồng trứng
4Xoắn buồng trứng có nguy hiểm không?
Xoắn buồng trứng là bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng bất lợi cho sức khỏe như:
- Hoại tử buồng trứng: do mạch máu bị thắt lại trong thời gian dài làm cản trở tuần hoàn nuôi dưỡng buồng trứng. Khi xảy ra biến chứng này, bác sĩ sẽ phải phẫu thuật để cắt bỏ buồng trứng bị tổn thương.
- Giảm khả năng sinh sản: phụ nữ xoắn buồng trứng hoại tử thường sẽ khó có con hơn bình thường hoặc thậm chí vô sinh, hiếm muộn vì chỉ còn 1 buồng trứng có chức năng.
- Nhiễm trùng vùng tiểu khung: buồng trứng bị hoại tử nếu không được cắt bỏ có thể hình thành phản ứng viêm trong ổ bụng dẫn đến viêm phúc mạc hoặc tạo thành các khối áp xe.[2],[1]
5Cách chẩn đoán xoắn buồng trứng
Chẩn đoán xoắn buồng trứng cần phải phân biệt với các bệnh lý khác như sỏi niệu quản, viêm ruột thừa hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu. Vì thế, bác sĩ sẽ khai thác diễn biến bệnh cũng như kết hợp với các cận lâm sàng bổ trợ như:
- Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng: bác sĩ sẽ hỏi về thời gian, vị trí xuất hiện và đặc điểm của cơn đau bụng, tiền sử mắc các bệnh phụ khoa trước đây và thăm khám bụng xác định bên tổn thương.
- Siêu âm: là biện pháp chẩn đoán hình ảnh có giá trị cao trong chẩn đoán xoắn buồng trứng. Từ hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể đánh giá mức độ xoắn vặn của dây chằng, tình trạng tuần hoàn đến buồng trứng và nguyên nhân gây bệnh.
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: có thể giúp bác sĩ chẩn đoán tình trạng mất máu của bệnh nhân cũng như loại trừ các nguyên nhân đau bụng do nhiễm trùng đường tiết niệu, thai ngoài tử cung, viêm ruột thừa, áp xe buồng trứng.[4]
Siêu âm là phương pháp có giá trị cao để chẩn đoán bệnh
6Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Xoắn buồng trứng là bệnh cần được cấp cứu kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm. Do đó, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám sớm ngay khi xuất hiện các triệu chứng sau:
- Đau dữ dội vùng bụng dưới.
- Đau bụng kèm theo buồn nôn, bí tiểu.
- Bụng chướng căng.
- Da xanh tái, vã mồ hôi, hoa mắt.[2]
Đau bụng dưới dữ dội kèm theo nôn mửa là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Nơi khám chữa xoắn buồng trứng
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Sản phụ khoa. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Hùng Vương.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
7Phương pháp điều trị
Phẫu thuật là phương pháp duy nhất giúp điều trị hoàn toàn xoắn buồng trứng. Ngoài ra, trước và sau khi thực hiện phẫu thuật, bác sĩ có thể kê cho bệnh nhân một số thuốc nhằm cải thiện triệu chứng.
Phẫu thuật
Điều quan trọng nhất trong điều trị xoắn buồng trứng là thực hiện tháo khối xoắn ở dây chằng và đánh giá mức độ hoại tử của buồng trứng bằng phương pháp phẫu thuật. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến hiện nay gồm:
- Phẫu thuật nội soi: bác sĩ sẽ tạo ra từ 3 - 4 lỗ nhỏ có kích thước khoảng 0,5cm trên bụng và tiến hành đưa dụng cụ phẫu thuật vào. Phương pháp này thường ít để lại sẹo, tăng tính thẩm mỹ và có thể áp dụng được cho cả phụ nữ có thai.
- Phẫu thuật mở bụng: thường chỉ định trong các trường hợp xoắn buồng trứng đến muộn khi máu chảy ồ ạt trong ổ bụng hoặc có dấu hiệu viêm phúc mạc.
Phẫu thuật nội soi là phương pháp điều trị phổ biến của bệnh xoắn buồng trứng
Dùng thuốc giảm triệu chứng
Bên cạnh việc phẫu thuật để giải quyết tình trạng xoắn buồng trứng, các bác sĩ có thể chỉ định thêm một số thuốc hỗ trợ điều trị khác như:
8Biện pháp phòng ngừa
Xoắn buồng trứng là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại không có bất kỳ biện pháp phòng ngừa cụ thể nào. Vì thế, để giảm nguy cơ mắc bệnh, bạn nên đi khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị các bệnh lý tại buồng trứng và dây chằng.
Cần lưu ý, ở nữ giới khi xuất hiện cơn đau đột ngột vùng bụng dưới thì cần phải nghĩ đến xoắn buồng trứng. Điều này sẽ giúp người bệnh được phẫu thuật trong khoảng thời gian sớm nhất, từ đó có thể tránh phải cắt bỏ buồng trứng, gây ảnh hưởng đến sinh sản sau này.
Khám phụ khoa định kỳ có thể giúp điều trị sớm bệnh liên quan đến xoắn buồng trứng
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về bệnh lý xoắn buồng trứng. Các bạn nữ hãy đến thăm khám bác sĩ sớm bất cứ khi nào có triệu chứng đau bụng dưới dữ dội để được chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
