Ho về đêm là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Ho về đêm là một triệu chứng phổ biến gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ, có thể được kiểm soát bằng nhiều cách khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách điều trị ho về đêm qua bài viết!

1Ho về đêm là gì?

Ho về đêm là tình trạng ho xảy ra thường xuyên hoặc chỉ xảy ra vào ban đêm, gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý như chảy nước mũi sau, trào ngược axit dạ dày, dị ứng... hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc.

Ho về đêm gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ

2Vì sao hay bị ho về đêm?

Ho là một phản ứng tự nhiên của cơ thể giúp tống các chất kích thích ra ngoài. Tuy nhiên, ho nhiều về đêm gây mất ngủ, dẫn đến mệt mỏi, uể oải, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân chính gây ho về đêm là khi nằm xuống, chất nhầy trong cơ thể có xu hướng tích tụ và chảy xuống cổ họng, kích thích các dây thần kinh xung quanh và gây ho.

Các yếu tố khác góp phần gây ho về đêm, bao gồm:

• Chất lượng không khí trong phòng ngủ: bạn có thể tiếp xúc với nhiều tác nhân gây kích ứng như bụi, phấn hoa, lông thú cưng... trong phòng ngủ kín, làm tăng nguy cơ ho.
• Tư thế nằm: tư thế nằm ngửa khiến chất nhầy dễ chảy xuống cổ họng hơn, kích thích phản xạ ho.
• Các bệnh lý nền: nếu bạn đang mắc các bệnh như viêm xoang, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản... triệu chứng ho có thể trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm.

Khi nằm xuống, chất nhầy chảy xuống cổ họng và kích thích phản xạ ho

3Nguyên nhân gây ho về đêm

Trào ngược axit dạ dày

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hay trào ngược axit dạ dày xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Đây có thể là nguyên nhân gây ho về đêm do khi nằm ngủ, axit dạ dày dễ dàng trào ngược hơn.

Các triệu chứng khác của GERD bao gồm:

• Ợ nóng và đau ngực.
• Khó nuốt.
• Cảm giác thức ăn mắc kẹt sau xương ức.
• Khàn tiếng.
• Buồn nôn.
• Trào ngược thức ăn sau khi ăn.
• Đau họng.[1]

Trào ngược dạ dày thực quản có thể là nguyên nhân gây ho về đêm

Thuốc ức chế men chuyển (ACEi)

Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACEi) thường dùng để điều trị cao huyết áp, có thể gây ho khan dai dẳng cả ngày lẫn đêm. Theo một nghiên cứu năm 2014, khoảng 20% người dùng thuốc ACEi gặp phải tác dụng phụ này.

Ho do thuốc ACEi thường xuất hiện trong vòng vài tuần sau khi bắt đầu sử dụng, khiến nhiều người không nhận ra nguyên nhân. Nếu ho gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, hãy trao đổi với bác sĩ về việc đổi loại thuốc khác để kiểm soát huyết áp mà không gây ho.[1]

Thuốc ức chế men chuyển có thể gây ho khan dai dẳng

Hen suyễn

Hen suyễn là một tình trạng viêm đường hô hấp mãn tính. Các triệu chứng của hen suyễn bao gồm ho, khó thở và thở khò khè... Đặc biệt, cơn ho do hen suyễn thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống.

Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nhịp sinh học hay chu kỳ ngủ - thức tự nhiên của cơ thể có thể đóng vai trò trong việc làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn vào ban đêm.[1]

Cơn ho do hen suyễn thường trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm

Bệnh thuyên tắc phổi mạn tính (COPD)

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một tình trạng viêm phế quản mạn tính gây khó thở tăng dần theo thời gian. Ho khan và tăng tiết chất nhầy, đặc biệt vào buổi sáng, là triệu chứng thường gặp của COPD.

Các triệu chứng khác của COPD có thể bao gồm:

• Ho mạn tính, tức ngực
• Khó thở, đặc biệt khi vận động.
• Thở khò khè.
• Tiếng thở rít.[1]

Bệnh thuyên tắc phổi mãn tính có thể gây ho về đêm

Ho gà

Ho gà là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, với triệu chứng đặc trưng là những cơn ho dữ dội, đặc biệt về đêm.

Ban đầu, ho gà có thể dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường với các biểu hiện như sổ mũi, nghẹt mũi, sốt và chảy nước mắt. Tuy nhiên, sau một đến hai tuần, những cơn ho đặc trưng sẽ xuất hiện, thường rất dữ dội và có thể gây buồn nôn.[1]

Triệu chứng đặc trưng của ho gà là ho dữ dội, đặc biệt về đêm

Viêm phổi

Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng xảy ra ở phổi, cũng có thể là nguyên nhân của triệu chứng ho về đêm. Ngoài ra, viêm phổi có thể gây ra các triệu chứng khác như:

• Ho có đờm.
• Sốt và ớn lạnh.
• Khó thở.
• Đau ngực khi thở sâu hoặc ho.[1]

Viêm phổi có thể là nguyên nhân của ho về đêm

4Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi có các dấu hiệu sau

Nếu bạn bị ho về đêm thì nên đi khám bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Ho kéo dài hơn một vài tuần.
• Ho kéo dài vài ngày kèm đau ngực, buồn nôn, thở khò khè hoặc sốt cao.
• Ho ra máu.
• Khó thở.
• Sưng tấy ở chân.[2]

Ho về đêm kéo dài hơn một vài tuần thì nên khám bác sĩ

Nơi khám chữa bệnh uy tín

Nếu bạn có các dấu hiệu trên, bạn nên tìm đến bác sĩ để xác định nguyên nhân gây ho và được điều trị kịp thời. Bạn nên đến các cơ sở y tế gần nhất tại đia phương hoặc các bệnh viện chuyên khoa Hô hấp. Dưới đây là một số cơ sở y tế bạn có thể tham khảo:

• TP Hồ Chí Minh: Bệnh viện Đại học Y dược Tp. HCM, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Chợ Rẫy...
• Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Việt Đức...

5Cách điều trị ho về đêm

Dưới đây là một số cách đơn giản mà hiệu quả để kiểm soát cơn ho về đêm để có một ngon giấc:

Điều chỉnh môi trường ngủ:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm: không khí khô có thể làm tình trạng ho trở nên tồi tệ hơn. Máy tạo độ ẩm giúp tăng độ ẩm không khí, làm dịu cổ họng và giảm kích ứng.
• Nâng cao đầu giường: kê thêm gối để nâng cao đầu giúp ngăn chất nhầy chảy xuống cổ họng khi ngủ.
• Vệ sinh phòng ngủ thường xuyên: giữ phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát, hạn chế bụi bẩn và các tác nhân gây dị ứng khác.

Tập thói quen tốt:

• Súc miệng nước muối ấm: nước muối giúp làm dịu cổ họng, giảm viêm và long đờm.
• Đảm bảo đủ nước: cơ thể đủ nước giúp làm lỏng chất nhầy và loại bỏ dễ dàng hơn. Bạn có thể cung cấp nước bằng cách uống nước đầy đủ và ăn thực phẩm nhiều nước như dưa, dứa, dâu tây và cam.
• Tắm nước ấm trước khi ngủ: hơi nước ấm giúp làm thông thoáng đường thở và giảm nghẹt mũi.
• Ngừng sử dụng thuốc lá: thuốc lá là tác nhân gây ho mãn tính thường gặp. Bỏ thuốc lá có thể giúp cải thiện triệu chứng ho sau 8 tuần.

Sử dụng thảo dược tự nhiên:

• Chanh mật ong: uống trước khi ngủ có thể làm dịu cổ họng, giảm kích ứng.
• Lá thường xuân: có trong một số siro ho, giúp long đờm và giảm triệu chứng viêm phế quản cấp.
• Xạ hương và anh thảo: giúp giảm ho ở người bị nhiễm trùng đường hô hấp.
• Tinh dầu: một số loại như khuynh diệp, bạc hà có thể giúp giảm ho.

Sử dụng thuốc không kê đơn:

• Thuốc ho: chọn loại thuốc ho phù hợp với tình trạng ho. Nếu bị ho khan thì nên dùng thuốc giảm ho, ức chế phản xạ ho. Còn nếu ho có đờm thì nên dùng thuốc long đờm giúp tống đờm ra ngoài.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: nếu ho kèm theo sốt hoặc đau nhức, có thể sử dụng các loại thuốc như paracetamol hoặc ibuprofen.
• Thuốc kháng histamin: giúp giảm dị ứng, có thể hữu ích khi ho vào ban đêm do chảy nước mũi sau. Bạn có thể dùng thuốc kháng histamin như diphenhydramin hoặc loratadin.

Điều trị nguyên nhân:

Nếu ho kéo dài và không thuyên giảm, hãy đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Một số bệnh lý gây ho về đêm cần có phác đồ điều trị của bác sĩ như viêm phổi, hen suyễn, COPD, GERD...[3] [1] [2]

Kê thêm gối để nâng cao đầu giúp giảm ho về đêm khi ngủ

Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phù hợp sẽ giúp bạn kiểm soát ho về đêm hiệu quả, đảm bảo giấc ngủ ngon và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy chia sẻ bài viết nếu những người xung quanh nếu bạn thấy có ích nhé!