Mặt bị sưng sau khi ngủ dậy hoặc không rõ nguyên nhân là tình trạng thường thấy mà người mắc phải thường bỏ qua. Nguyên nhân có thể do phản vệ, quai bị hoặc các bệnh lý khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu ngay nguyên nhân gây ra sưng mặt và các cách điều trị nhé!
1Mặt bị sưng là gì?
Sưng mặt là tình trạng mặt dần bị to lên và tròn hơn. Tình trạng này có thể xảy ra một bên mặt hoặc trên toàn bộ gương mặt và có thể khiến bạn cảm thấy mất sự tự tin.
Ở một vài trường hợp, mặt bị sưng do uống quá nhiều rượu vào đêm hôm trước hoặc ăn quá nhiều thức ăn mặn. Tuy nhiên, sưng mặt đôi khi còn là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn.
Sưng mặt là tình trạng mặt dần bị to lên và tròn hơn
2Nguyên nhân
Bị sưng mặt có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:[1]
- Dị ứng: có thể do các tác nhân dị ứng từ thức ăn, thuốc, môi trường. Người bị dị ứng có thể sưng ở mặt, môi và các bộ phận khác, đôi khi kèm phát ban, ngứa.
- Viêm kết mạc dị ứng: mắt bị viêm do phản ứng với các tác nhân như lông thú, phấn hoa, bụi khiến mắt đỏ, ngứa dẫn đến sưng mắt và đôi khi sưng cả vùng mặt.
- Viêm mô tế bào: là tình trạng nhiễm khuẩn dưới da do vi khuẩn xâm nhập vào các vết thương hở trên da gây sưng, đau, nóng, đỏ và nên được điều trị càng sớm để tránh nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Hội chứng Cushing: do cơ thể phơi nhiễm với nồng độ cortisol cao trong thời gian dài, có thể do thuốc corticosteroid. Dấu hiệu thường gặp: sưng mặt do lắng đọng mô mỡ, tăng cân. Cần lưu ý nếu bạn đang dùng thuốc corticosteroid trong một thời gian dài.
- Viêm xoang: các hốc xoang bị viêm, nhiễm, các dịch nhầy và mủ tích tụ làm tăng áp lực lên các hốc xoang, gây tắc mạch và gây sưng mặt.
- Suy giáp: hormone tuyến giáp suy giảm ảnh hưởng hoạt động trao đổi chất của cơ thể, làm mặt sưng tròn, giữ nước gây phù mi mắt. Các triệu chứng phát triển âm thầm và thường xảy ra ở người lớn tuổi.
- Áp xe nướu răng: có thể do sâu răng hay các bệnh nha chu khác gây sưng nướu, chảy máu chân răng, sưng mặt. Ổ áp xe có thể sưng hơn và sự va chạm có thể khiến mủ thoát ra ngoài.
- Tiền sản giật: là một biến chứng trong thai kỳ với biểu hiện huyết áp cao và protein dư thừa trong nước tiểu, sưng phù chủ yếu ở mặt, tay và chân hoặc tăng cân đột ngột.
- Phù mạch: do tăng tính thấm của thành mạch và dịch trong lòng mạch thoát ra các mô gần đó sẽ tích tụ, làm các mô sưng lên. Chủ yếu ở mặt, miệng và đường hô hấp trên.
- Xạ khuẩn: là vi khuẩn xâm nhập qua các tổn thương da hay niêm mạc và hình thành các ổ mủ. Thường có biểu hiện sưng ở miệng, cổ họng, vùng mặt, góc hàm và tiến triển thành áp xe.
- Gãy mũi: do va chạm, tai nạn khiến xương mũi bị gãy gây đau, nhức, sưng và bầm tím các vùng quanh mũi và mắt, mũi có thể bị lệch, thậm chí khó thở.
Sưng mặt có thể do dị ứng hoặc viêm xoang
3Các triệu chứng đi kèm
Trong trường hợp mặt bị sưng do phản ứng dị ứng, nếu không điều trị kịp thời có thể gây nên sốc phản vệ (một phản ứng dị ứng nghiêm trọng) và có thể gây tử vong. Các triệu chứng thông thường dễ nhận thấy bao gồm:
Sưng mặt có thể làm nhịp thở nhanh, chóng mặt và nghẹt mũi
4Cách chẩn đoán
Khám lâm sàng: để đưa ra được chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh. Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng thể hiện trên mặt và hỏi về tiền sử bệnh cũng như các chấn thương gần đây nếu có.
Bác sĩ có thể yêu cầu thêm xét nghiệm máu và nước tiểu: để kiểm tra nồng độ cortisol, là loại hormone đóng vai trò giúp cơ thể đối phó với tình trạng căng thẳng.
Nồng độ cortisol tăng cao có thể gây hội chứng Cushing có biểu hiện sưng mặt. Bác sĩ có thể thực hiện chụp CT hoặc cộng hưởng từ MRI để chẩn đoán nguyên nhân dẫn đến nồng độ cortisol cao bất thường.
Có thể sử dụng MRI để chẩn đoán các nguyên nhân gây sưng mặt
5Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Nếu sưng mặt kéo dài nhiều ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc xuất hiện thêm các triệu chứng như đỏ, đau, ngứa thì hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Hơn nữa, khi bị ong đốt hay tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như ăn hải sản dẫn đến mặt bị sưng thì hãy đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và chữa trị ngay lập tức, tránh biến chứng về sau.
Nơi khám chữa khi mặt bị sưng
Nếu các triệu chứng xuất hiện nhanh và nghiêm trọng, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện hoặc trạm y tế gần nhất bởi có thể đây là tình trạng sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng cần cấp cứu kịp thời.
- Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương...
- Hà Nội: Bệnh viện E, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai...
6Các phương pháp chữa khi mặt bị sưng
- Dị ứng: có thể nguyên nhân là thức ăn, thuốc hoặc côn trùng. Cần trao đổi với bác sĩ nếu bạn biết nguyên nhân dị ứng, đặc biệt là dị ứng thuốc để có phương án điều trị thay thế.
- Viêm kết mạc dị ứng: điều trị bằng cách chườm lạnh hoặc dùng thuốc kháng histamin H1 và thuốc nhỏ mắt. Tránh dụi mắt vì có thể làm các triệu chứng nặng hơn.
- Viêm mô tế bào: điều trị với kháng sinh đường uống và dùng thuốc giảm đau, chống viêm nếu cơn đau gây khó chịu.
- Hội chứng Cushing: các lựa chọn điều trị bao gồm thuốc giảm cortisol, phẫu thuật, xạ trị và hoá trị (nếu nguyên nhân liên quan đến khối u).
- Viêm xoang: có thể chườm ấm, xông mũi và làm giảm nghẹt mũi với thuốc thông mũi hoặc giảm đau đầu bằng thuốc giảm đau. Nếu nhiễm khuẩn cần điều trị với kháng sinh.
- Suy giáp: không có cách chữa trị suy giáp nhưng có thể kiểm soát triệu chứng bằng thuốc và thay đổi lối sống.
- Áp xe nướu răng: trường hợp này thường được kê thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh. Bên cạnh đó, lấy tủy răng cũng là một trong những phương pháp điều trị thường được bác sĩ khuyên. Chú ý nên giữ vệ sinh răng miệng và dùng nước súc miệng thường xuyên để tránh tình trạng răng miệng gây sưng mặt.
- Tiền sản giật: tuỳ vào độ nghiêm trọng và giai đoạn của thai kỳ, bác sĩ có thể đề nghị sinh em bé sớm hoặc dùng thuốc để hạ huyết áp và ngăn ngừa co giật.
- Phù mạch: có thể không cần điều trị với triệu chứng nhẹ, nhưng nếu tình trạng nặng hơn có thể dùng epinephrine, thuốc kháng histamin H1 kết hợp chườm lạnh và mặc quần áo rộng rãi.
- Xạ khuẩn: kháng sinh Penicillin liều cao được dùng để điều trị và có thể mất nhiều tháng để chữa khỏi.
- Gãy mũi: thường được điều trị với thuốc giảm đau, nẹp mũi và chườm lạnh. Một số trường hợp có thể được yêu cầu phẫu thuật.
Tình trạng nhiễm khuẩn cần được điều trị với kháng sinh, từ đó giảm biểu hiện sưng mặt
7Biện pháp phòng ngừa
- Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng đã biết bao gồm thức ăn, thuốc và chất dịch tiết ra từ các loại côn trùng. Liên lạc ngay với bác sĩ nếu không may tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng để xử lý kịp thời.
- Giữ gìn vệ sinh răng miệng: dùng chỉ nha khoa và đánh răng thường xuyên để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Có thể sử dụng nước súc miệng để ngăn ngừa viêm nướu và các vấn đề khác.
- Giảm căng thẳng và tăng cường hoạt động thể chất để giảm tình trạng tích tụ chất lỏng trong cơ thể gây sưng mặt. Đồng thời xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh nhằm tăng cường khả năng miễn dịch.
Giữ gìn vệ sinh răng miệng để tránh sưng mặt
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn các thông tin cần biết về triệu chứng sưng mặt. Nếu thấy hay và bổ ích thì hãy chia sẻ bài viết này đến người thân để cùng hiểu rõ hơn về tình trạng này nhé.
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
