Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp: Triệu chứng và nguyên nhân

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp gây ra do vi khuẩn vùng hầu họng xâm nhập vào máu và tấn công nội tâm mạc của tim. Bệnh thường xảy ra ở người có tiền sử mắc bệnh tim mạch từ trước. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về căn bệnh này qua bài viết dưới đây nhé!

1Bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp là gì?

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là một tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở nội tâm mạc của tim - lớp màng lót ở bên trong tim, bao gồm một hoặc nhiều van tim.

Có hai loại viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là:

• Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn cấp tính: thường xảy ra ở người chưa từng mắc bệnh tim mạch với biểu hiện tiến triển nhanh chóng như sốt cao, rét run và nhiễm trùng huyết trong vòng vài ngày. Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn cấp tính gây tổn thương tim nặng nề, người bệnh vượt qua được đợt cấp thì cũng thường tử vong trong vòng vài tuần hoặc vài tháng vì suy tim. Tác nhân thường gặp là vi khuẩn Staphylococcus.
• Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp: thường xảy ra ở người có bệnh lý tim mạch trước đó với biểu hiện các triệu chứng không đặc hiệu như sụt cân, mệt mỏi và khó thở trong vài tuần đến vài tháng. Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp hiếm khi dẫn đến tổn thương tim nghiêm trọng. Tác nhân thường gặp là vi khuẩn Streptococcus viridans.[1]

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp hiếm gây tổn thương tim nghiêm trọng

2Nguyên nhân gây viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp thường do một nhóm vi khuẩn streptococci sống trong vùng miệng và hầu họng gây ra. Thông thường, hệ thống miễn dịch sẽ tiêu diệt mọi vi khuẩn có hại xâm nhập vào máu.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định những vi khuẩn này có thể đi vào máu, đến tim, tấn công nội tâm mạc và gây viêm.[2]

Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp thường do nhóm vi khuẩn ở miệng và cổ họng

3Yếu tố nguy cơ của bệnh

Như đã nói ở trên, bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp thường xảy ra ở những người có mắc các bệnh tim mạch trước đó. Một số yếu tố nguy cơ gây bệnh gồm:

• Bệnh van tim (hở van tim, hở van hai lá, hẹp van hai lá)
• Van tim nhân tạo.
• Có tiền sử mắc viêm nội tâm mạc do vi khuẩn.
• Bệnh tim bẩm sinh.
• Đặt máy tạo nhịp tim hoặc thiết bị tương tự.
• Suy giảm hệ miễn dịch.
• Người sử dụng ma túy qua đường tiêm tĩnh mạch.
• Bệnh cơ tim phì đại.[2]

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp thường xảy ra ở người có van tim nhân tạo

4Triệu chứng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Các triệu chứng của viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp thường xuất hiện từ từ với các triệu chứng không đặc hiệu như:

• Sốt hoặc ớn lạnh không rõ nguyên nhân.
• Đau khớp và cơ.
• Đổ mồ hôi đêm.
• Nhịp tim tăng nhẹ.
• Sụt cân.
• Chán ăn.
• Mệt mỏi.
• Đau ở ngực hoặc lưng.
• Viêm da.[3]

Triệu chứng của viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp thường không đặc hiệu

5Biến chứng viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Nếu viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp không được điều trị kịp thời và phù hợp, bệnh có thể gây tử vong. Điều này còn phụ thuộc vào thể trạng của người bệnh. Tuy nhiên, ngay cả khi được điều trị đầy đủ, tổn thương ở van tim vẫn có thể dẫn đến suy tim.

Ngoài ra, cục máu đông hình thành từ ổ viêm có thể di chuyển theo dòng máu đến não, phổi hoặc bất kỳ cơ quan nào khác. Khi cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu thì sẽ gây ra các bệnh nguy hiểm như tai biến mạch máu não, thuyên tắc phổi.[4]

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp có thể dẫn đến biến chứng suy tim

6Chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Để chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp, bác sĩ sẽ khai thác các thông tin về các triệu chứng và xem xét bệnh sử. Để củng cố thêm chẩn đoán, bác sĩ có thể cần một số xét nghiệm bổ sung sau đây:

• Nuôi cấy máu: mẫu máu được lấy trong 24 giờ để xác nhận cụ thể loại vi khuẩn đang lưu hành trong máu. Điều này sẽ giúp bác sĩ lựa chọn loại kháng sinh tốt nhất để điều trị.
• Siêu âm tim: hình ảnh siêu âm tim sẽ giúp khảo sát các bất thường ở tim. Đầu dò siêu âm tim có thể được đặt ở bên ngoài lồng ngực hoặc đưa vào trong lồng ngực qua nội soi để có thể cho hình ảnh tốt hơn.
• Xét nghiệm huyết thanh học: các xét nghiệm máu này cung cấp các bằng chứng nhiễm trùng qua sự tăng của các chỉ số về bạch cầu và dấu chỉ điểm viêm (procalcitonin, CRP, tốc độ lắng máu).[2]

Hình ảnh siêu âm tim sẽ giúp khảo sát các bất thường ở tim

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp ít khi có triệu chứng gợi ý rõ ràng nên dễ bị bỏ qua hay nhầm lẫn với các bệnh khác. Bạn cần lưu ý một số dấu hiệu dưới để đi khám bác sĩ kịp thời, đặc biệt là đối với người đã có tiền sử bệnh tim mạch:

• Đau ngực khi thở.
• Khó thở.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Sốt hoặc ớn lạnh không rõ nguyên nhân.
• Thường xuyên mệt mỏi, chán ăn.

Người có tiền sử bệnh tim mạch nên đi khám bác sĩ nếu cảm thấy đau ngực khi thở

Địa chỉ khám bệnh tim mạch uy tín

Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Tim mạch. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:

• Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Viện Tim TP.HCM, Bệnh viện Đại học Y dược TP. HCM.
• Tại Hà Nội: Bệnh viện Tim Hà Nội, Viện Tim mạch - bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương quân đội 108.

8Điều trị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Điều trị bằng thuốc

Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp được điều trị bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch liều cao. Người bệnh có thể sẽ phải nằm viện khoảng một tuần để theo dõi tác dụng điều trị.

Sau đó, người bệnh có thể tiếp tục dùng kháng sinh tiêm tĩnh mạch tại nhà hoặc tại phòng khám của bác sĩ. Thời gian điều trị kháng sinh có thể lên đến vài tuần hoặc 6 tuần.[3]

Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp được điều trị bằng kháng sinh

Phẫu thuật

Trong trường hợp điều trị bằng thuốc kháng sinh không đáp ứng, người bệnh có thể cần phải can thiệp ngoại khoa. Đó có thể là một thủ thuật dẫn lưu ổ áp xe hoặc một cuộc đại phẫu để thay thế van tim tổn thương bằng van tim nhân tạo.[3]

Phẫu thuật thay van tim có thể được chỉ định nếu không đáp ứng với kháng sinh

9Phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Để phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nên điều trị dự phòng bằng kháng sinh ở người có nguy cơ cao sau đây:

• Người có van tim nhân tạo.
• Người bị viêm nội tâm mạc nhiễm trùng trước đó.
• Người nhận ghép tim bị hở van do cấu trúc van bất thường.
• Người mắc bệnh tim bẩm sinh.[1]

Ngoài ra, người bệnh có thể ngăn ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp bằng cách thực hiện một số biện pháp sau:

• Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ: đánh răng và dùng chỉ nha khoa hàng ngày, chăm sóc răng miệng thường xuyên. Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp thường do vi khuẩn sống trong miệng và cổ họng gây ra. Vậy nên, vệ sinh răng miệng kém có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào máu.
• Nắm rõ triệu chứng của viêm nội tâm mạc: liên hệ với bác sĩ ngay khi phát hiện bất kỳ triệu chứng nào của viêm nội tâm mạc do vi khuẩn bán cấp.
• Hạn chế sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch: sử dụng thuốc qua đường tĩnh mạch là một yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến viêm nội tâm mạc vì nếu kim tiêm không đảm bảo vô khuẩn có thể mang vi khuẩn trực tiếp vào máu.

Vệ sinh răng miệng giúp phòng ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp

Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn bán cấp có thể được điều trị khỏi mà không để biến chứng nếu được phát hiện và xử trí kịp thời. Hãy chia sẻ bài viết này đến những người xung quanh nếu thấy bài viết hữu ích nhé!