Cúm H9 là bệnh truyền nhiễm lây từ gia cầm sang người qua đường hô hấp. Người bệnh có thể xuất hiện nhiều triệu chứng ở các mức độ khác nhau. Cùng tìm hiểu về bệnh cúm A/H9 qua bài viết dưới đây nhé!
1Cúm H9 là gì?
Cúm A/H9 là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi nhóm virus H9 thuộc họ cúm A, thường tìm thấy ở các loài chim nước hoang dã và gia cầm như gà, vịt và ngan. Chủng virus này có khả năng gây bệnh cho gia cầm và đôi khi lây nhiễm sang người.
Hiện tại, có nhiều phân nhóm của virus H9 đã được xác định, bao gồm H9N1, H9N2, H9N3, H9N4, H9N5, H9N6, H9N7, H9N8, và H9N9. Trong số đó, H9N2 là chủng phổ biến và Việt Nam đã ghi nhận trường hợp nhiễm cúm H9N2 đầu tiên. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc giám sát và phòng ngừa virus cúm gia cầm để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.[1][2]
Cúm A/H9 là bệnh lây truyền từ gà sang người do virus gây nên
2Cúm A/H9 có nguy hiểm không?
Virus cúm A/H9, cụ thể là chủng H9N2, thường được phân loại là cúm gia cầm có độc lực thấp (LPAI), nghĩa là chúng ít gây ra bệnh nặng ở gia cầm so với các chủng cúm có độc lực cao như H5N1 hay H7N9.
Ở người, nhiễm H9N2 hiếm khi gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và thường chỉ dẫn đến các triệu chứng nhẹ của đường hô hấp trên. Tuy nhiên, những trường hợp có thể có thể đối mặt với nguy cơ và biến chứng cao hơn khi nhiễm virus này nếu:
3Triệu chứng cúm A/H9
Các triệu chứng nhiễm cúm A/H9 thường xuất hiện sau từ 3 - 10 ngày kể từ khi tiếp xúc với mầm bệnh. Đa số các triệu chứng của bệnh là không điển hình và dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường như:
Sốt là triệu chứng thường gặp nhất của cúm A/H9
4Ca cúm A/H9 đầu tiên ở Việt Nam
Ngày 9/4 vừa qua, Việt Nam đã ghi nhận ca cúm A/H9 đầu tiên ở bệnh nhân nam, 37 tuổi, sống tại tỉnh Tiền Giang. Khu vực bệnh nhân sinh sống là khu chợ buôn bán gia cầm, tuy nhiên chưa ghi nhận tình trạng gia cầm ốm chết.
Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng sốt cao và ho với kết quả xét nghiệm bước đầu dương tính với cúm A. Sau đó, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã xác định mẫu bệnh phẩm là cúm A phân tuýp H9. Hiện tại, bệnh nhân đang được tích cực điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới Tp. Hồ Chí Minh.[5][6]
5Con đường lây truyền virus cúm A/H9
Cúm A/H9 là bệnh lý do sự lây truyền virus từ gia cầm nhiễm bệnh sang con người. Quá trình lây nhiễm virus bao gồm:
- Gia cầm nhiễm bệnh phát tán virus thông qua nước bọt, dịch tiết hô hấp, máu, chất nhầy và phân của chúng.
- Virus có thể xâm nhập vào cơ thể người nếu tiếp xúc với niêm mạc mắt, mũi, miệng hoặc hít phải giọt bụi chứa mầm bệnh.
- Ngoài ra, virus có thể lây truyền khi con người vô tình chạm vào dịch tiết của gia cầm mắc bệnh.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có bằng chứng về việc virus cúm A/H9 có thể lây truyền từ người sang người.[2]
Virus cúm A/H9 lây truyền từ gà mắc bệnh sang người
6Biến chứng nguy hiểm
Phần lớn người nhiễm cúm A/H9 thường khỏi bệnh hoàn toàn mà không để lại bất kỳ biến chứng gì. Song một số ít trường hợp có thể gặp các biến chứng sau:
Viêm phổi là một trong những biến chứng nặng của cúm A/H9
7Chẩn đoán cúm A/H9
Để chẩn đoán cúm A/H9, bác sĩ cần dựa kết hợp nhiều yếu tố, trong đó xét nghiệm đóng vai trò quan trọng nhất. Một số biện pháp chẩn đoán gồm:
- Đặc điểm dịch tễ liên quan đến bệnh: vùng có gia cầm ốm bệnh hoặc chợ gia cầm.
- Biểu hiện lâm sàng: sốt, ho, đau đầu, nghẹt mũi, đau mỏi toàn thân…
- Xét nghiệm dịch tỵ hầu: bác sĩ sẽ sử dụng lấy mẫu dài đưa vào sâu trong cổ họng để lấy dịch xét nghiệm nhằm định phân tuýp cúm.[2]
Xét nghiệm dịch tỵ hầu giúp bác sĩ có thể chẩn đoán cúm A/H9
8Khi nào cần gặp bác sĩ?
Dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Bạn cần gặp bác sĩ ngay nếu bạn làm việc hoặc tiếp xúc với gia cầm, chất thải của gia cầm nhiễm bệnh, hoặc người sống trong khu vực bùng phát dịch đồng thời xuất hiện các dấu hiệu sau:
Sốt, khó thở là dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ sớm
Một số địa điểm khám chữa bệnh
Khi nghi ngờ mắc cúm A/H9 bạn nên nhanh chóng đến thăm khám tại các cơ sở y tế có khoa truyền nhiễm hoặc tham khảo một số địa chỉ sau:
- Thành phố Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh…
- Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108…
9Điều trị cúm A/H9
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu dành cho cúm A/H9. Vì thế, các phương pháp điều trị có vai trò giảm bớt triệu chứng khó chịu và hạn chế biến chứng của bệnh. Một số phương pháp điều trị bệnh chính gồm:
- Sử dụng thuốc hạ sốt.
- Tăng cường uống nước và bổ sung dung dịch oresol nhằm cân bằng dịch trong cơ thể.
- Thở oxy nếu có biểu hiện suy hô hấp cấp như khó thở, thở nhanh, chỉ số SpO2 giảm.
- Dùng thuốc kháng virus sớm cho nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch và mắc bệnh nền có nguy cơ biến chứng cao.[8]
10Phòng ngừa cúm A/H9
Cúm A/H9 là bệnh truyền nhiễm mới xuất hiện ở nước ta. Vì thế, bạn nên nắm được một số biện pháp để phòng ngừa bệnh dưới đây như:
- Không tiếp xúc, làm thịt và chế biến gia cầm có biểu hiện ốm, bệnh.
- Khi phát hiện ổ gia cầm bị ốm bệnh cần báo cho cơ quan chức năng để tiêu hủy kịp thời.
- Rửa tay sạch sẽ với xà phòng hoặc nước rửa tay trước khi ăn.
- Chỉ mua thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định.
- Thực hiện ăn chín, uống sôi.
- Khuyến khích người dân dùng khẩu trang khi đi chợ truyền thống hoặc chợ gia cầm.
- Đến khám bác sĩ sớm nếu có biểu hiện sốt, ho, khó thở, đau ngực…[9][8]
Bạn nên rửa tay sạch sẽ trước khi ăn để phòng ngừa cúm A/H9
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về bệnh cúm A/H9. Bạn hãy thường xuyên quan sát sức khỏe của mình và đến gặp bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
