Viêm gan tự miễn là bệnh hiếm gặp, gây ra bởi tình trạng rối loạn chức năng miễn dịch của cơ thể. Bệnh nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan, ảnh hưởng đến cuộc sống. Cùng tìm hiểu về viêm gan tự miễn qua bài viết dưới đây nhé!
1Viêm gan tự miễn là gì?
Viêm gan tự miễn là bệnh viêm gan mạn tính do sự tấn công của các tự kháng thể (chống lại tế bào bình thường) của gan. Qua thời gian, các tổn thương do viêm gan tự miễn có thể hình thành xơ sẹo, gây ra xơ gan, suy giảm chức năng gan và thậm chí tử vong.
Viêm gan tự miễn là bệnh lý hiếm gặp với tần suất mắc bệnh là khoảng 0.043% trên thế giới. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng phổ biến nhất là nữ giới (gấp 4 lần so với nam).
Viêm gan tự miễn có nguyên nhân xuất phát từ bất thường của hệ miễn dịch nên không lây truyền từ người này sang người khác. Tuy nhiên, bệnh có tỷ lệ cao hơn ở những người mắc các bệnh tự miễn khác như lupus ban đỏ, bệnh Crohn, viêm khớp dạng thấp.[1]
Viêm gan tự miễn là bệnh lý do các kháng thể tự tấn công tế bào gan bình thường
2Phân loại viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn có liên quan đến nhiều loại kháng thể khác nhau tham gia tấn công vào tế bào. Dựa vào kết quả xét nghiệm các tự kháng thể mà viêm gan tự miễn có thể được chia thành 2 nhóm chính:
- Tuýp 1: hay còn được gọi là viêm gan tự miễn cổ điển, phổ biến nhất với khoảng 80% các trường hợp. Thể bệnh này đặc trưng bởi kháng thể chống cơ trơn (ASMA), tương tự như lupus ban đỏ hệ thống.
- Tuýp 2: thường hiếm gặp hơn, biểu hiện lâm sàng nặng và xuất hiện sớm từ tuổi ấu thơ. Thể bệnh này có liên quan đến các loại kháng thể như LKM - 1 hay LC1 ở gan.[1]
3Yếu tố nguy cơ viêm gan tự miễn
Bệnh viêm gan tự miễn có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng có tỷ lệ cao hơn nếu xuất hiện một số yếu tố nguy cơ sau:
- Giới tính: bệnh thường gặp ở nữ giới với tỷ lệ mắc nữ:nam là 4:1.
- Di truyền: bệnh viêm gan tự miễn có xu hướng gặp trong các thành viên trong cùng 1 gia đình do những rối loạn trong hệ gen và nhiễm sắc thể.
- Các bệnh tự miễn khác: người có tiền sử bị bệnh celiac, viêm tuyến giáp Hashimoto, viêm khớp dạng thấp, bệnh Basedow sẽ có khả năng tiến triển thành viêm gan tự miễn.[2]
Bệnh viêm gan tự miễn có thể di truyền giữa các thành viên trong gia đình
4Nguyên nhân gây ra viêm gan tự miễn
Nguyên nhân chính gây viêm gan tự miễn là do sự sai lệch trong hoạt động miễn dịch của cơ thể. Khi cơ thể tự sản xuất ra các kháng thể nhằm tiêu diệt các tế bào gan bình thường khiến chúng không thể thực hiện được chức năng của mình.[1]
Ngoài ra, một số thuốc và virus cũng có liên quan đến bệnh lý viêm gan tự miễn như:
Viêm gan tự miễn có thể xuất hiện sau khi sử dụng một số loại thuốc
5Triệu chứng của viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn là bệnh lý mạn tính, thường diễn tiến âm thầm và không có triệu chứng cho đến khi bệnh chuyển nặng. Một số biểu hiện viêm gan tự miễn thường gặp gồm:
Đau tức vùng bụng trên bên phải có thể là dấu hiệu của viêm gan tự miễn
6Biến chứng của viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn nếu không được điều trị sớm có thể gây xơ sẹo tại gan và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Xơ gan: bao gồm suy giảm chức năng gan và ứ đọng máu trong hệ tĩnh mạch cửa gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
- Giãn vỡ tĩnh mạch thực quản: gây xuất huyết tiêu hóa, nôn ra máu và đi ngoài phân đen.
- Cổ trướng: do ứ đọng dịch tự do trong ổ bụng khiến bụng căng tức, khó thở.
- Ung thư gan: người bệnh viêm gan tự miễn, xơ gan sẽ có nguy cơ chuyển sang ung thư gan cao hơn.[2]
Viêm gan tự miễn không được điều trị sớm có thể dẫn đến xơ gan cổ trướng
7Cách chẩn đoán viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn là bệnh lý hiếm với biểu hiện không rõ ràng nên việc chẩn đoán thường gặp nhiều khó khăn. Vì thế, bác sĩ cần kết hợp chặt chẽ giữa thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh.[1]
Thăm khám lâm sàng
Việc thăm khám lâm sàng có thể giúp bác sĩ định khu tổn thương tại gan và kịp thời phát hiện các biến chứng của bệnh thông qua:
- Hỏi về triệu chứng đau bụng, vàng da.
- Tiền sử các bệnh tự miễn trước đây của bản thân và gia đình.
- Thăm khám triệu chứng phù và cổ trướng.
- Khám các vết xuất huyết dưới da.
- Đánh giá khả năng vận động các khớp.
Xét nghiệm
Để chẩn đoán xác định viêm gan tự miễn, các bác sĩ cần chỉ định thêm một số cận lâm sàng khác như:
- Sinh hóa máu: nhằm đánh giá chức năng gan như các chỉ số albumin, men gan AST/ALT, protein toàn phần, bilirubin.
- Xét nghiệm tự kháng thể: giúp chẩn đoán bệnh viêm gan tự miễn và phân loại thể bệnh.
- Chẩn đoán hình ảnh: giúp bác sĩ quan sát các tổn thương tại gan như siêu âm ổ bụng, chụp cắt lớp vi tinh (CT) và cộng hưởng từ (MRI).
- Sinh thiết gan: giúp chẩn đoán nguyên nhân và mức độ của viêm gan tự miễn.
Xét nghiệm sinh hóa máu và định lượng kháng thể sẽ giúp chẩn đoán viêm gan tự miễn
8Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Viêm gan tự miễn là bệnh lý cần phát hiện, điều trị sớm và suốt đời. Vì thế, người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ nếu có những triệu chứng như:
- Đau bụng trên bên phải.
- Vàng da.
- Chảy máu dưới da, chảy máu cam.
- Xuất huyết tiêu hóa.
- Cổ trướng, phù 2 chi dưới.
Nơi thăm khám và điều trị viêm gan tự miễn
Nếu gặp các dấu hiệu như trên, bạn có thể đến ngay các cơ sở y tế gần nhất, các bệnh viện chuyên khoa Nội, Tiêu hoá - Gan mật. Hoặc bất kỳ bệnh viện đa khoa nào tại địa phương để được thăm khám kịp thời.
Ngoài ra, có thể tham khảo một số bệnh viện lớn, uy tín dưới đây để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra:
- Tại Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Đại học Y dược Tp. Hồ Chí Minh.
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Xanh Pôn, Bệnh viện Quân đội Trung ương 108.
9Các liệu pháp điều trị viêm gan tự miễn
Cũng như các bệnh lý tự miễn khác, việc điều trị viêm gan tự miễn chủ yếu nhằm làm chậm và hạn chế sự tấn công của các tự kháng thể tới tế bào gan. Từ đó, bảo vệ những tế bào gan bình thường, còn chức năng của người bệnh.
Hiện nay, có 2 phương pháp điều trị viêm gan tự miễn chính như:
- Thuốc ức chế miễn dịch: nhằm làm giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch như prednisone hoặc azathioprine. Người bệnh có thể điều trị theo từng đợt bệnh hoặc thậm chí dùng thuốc cả đời.
- Ghép gan: thường được áp dụng cho những bệnh nhân viêm gan tự miễn giai đoạn nặng có biến chứng xơ gan hoặc suy gan và không đáp ứng với thuốc điều trị.[3]
Ghép gan thường được áp dụng với bệnh nhân nặng, không đáp ứng với thuốc
10Biện pháp phòng ngừa viêm gan tự miễn
Cho đến nay, vẫn chưa có cách nào để ngăn ngừa bệnh viêm gan tự miễn. Vì thế, điiều tốt nhất chúng ta có thể làm là cải thiện sức khỏe là:
- Thực hiện cách sinh hoạt, ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý, khoa học.
- Tiêm phòng các loại vaccine ngăn ngừa viêm gan B, C.
- Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu bia.
- Đồng thời, thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần để phát hiện và điều trị bệnh sớm.
Tiêm phòng vaccine viêm gan có thể giúp giảm nguy cơ bị viêm gan tự miễn
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về triệu chứng và cách điều trị bệnh viêm gan tự miễn. Bạn hãy quan tâm hơn đến sức khỏe của mình và thăm khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng bất thường nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
