Đau vùng chậu là dấu hiệu của bệnh gì? Có nghiêm trọng không?

Đau vùng chậu là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý khác nhau ở cả nam và nữ như bệnh lý bàng quang, trực tràng, xương khớp hoặc cơ quan sinh dục… Cùng tìm hiểu chi tiết về các bệnh lý gây đau vùng chậu qua bài viết dưới đây nhé!

1Đau vùng chậu là gì?

Đau vùng chậu là thuật ngữ dùng để miêu tả biểu hiện đau tại vùng thấp nhất của bụng, được giới hạn từ rốn đến hết vùng mu và giữa khung chậu. Một số người có thể xuất hiện cơn đau lan ra sau lưng hoặc xuống phía mông và da đùi trong.

Tùy vào thời gian và mức độ biểu hiện mà triệu chứng đau vùng chậu thường được chia thành 2 nhóm chính:

• Cơn đau cấp tính: đau dữ dội, đột ngột thành từng cơn hoặc đau chói.
• Cơn đau mạn tính: đau âm ỉ, kéo dài trên 6 tháng.

Triệu chứng đau vùng chậu có thể gặp ở cả 2 giới nhưng phổ biến nhất là phụ nữ do liên quan đến các bệnh lý của cơ quan sinh sản.[1][2][3][4][5]

Đau vùng chậu là triệu chứng đau bụng trong khoảng từ dưới rốn đến vùng mu

2Một số nguyên nhân gây ra đau vùng chậu

Đau vùng chậu là triệu chứng có thể gặp trong nhiều bệnh lý khác nhau nhưng mỗi giới sẽ liên quan đến một số cơ quan riêng biệt. Một số bệnh lý phổ biến gây đau vùng chậu gồm:

Nguyên nhân gây đau vùng chậu ở cả nam và nữ giới

Các nguyên nhân gây đau vùng chậu ở cả 2 giới gồm:

• Viêm ruột thừa: người bệnh viêm ruột thừa thường có biểu hiện đau bụng âm ỉ mới xuất hiện tại vùng hố chậu phải kèm theo sốt cao, buồn nôn và nôn mửa. Đây là một cấp cứu ngoại khoa nên cần đến bệnh viện thăm khám và điều trị sớm nếu nghi ngờ bệnh.
• Bệnh lý bàng quang: bàng quang là cơ quan nằm giữa vùng chậu. Vì thế, các tổn thương tại bàng quang như viêm bàng quang, sỏi bàng quang hoặc bàng quang tăng hoạt… đều có thể dẫn đến biểu hiện đau vùng chậu kèm theo tiểu buốt, tiểu rắt hoặc đi tiểu ra máu.
• Sỏi tiết niệu: khi sỏi thận, sỏi niệu quản di chuyển xuống dưới có thể gây ra cơn đau quặn thận. Người bệnh có thể xuất hiện đau mạn sườn hoặc đau vùng chậu dữ dội, thành từng cơn lan xuống vùng bẹn đùi hoặc lan ra sau lưng.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS): bệnh nhân thường gặp biểu hiện các như đau bụng vùng chậu, đầy hơi, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy. Nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được phát hiện đầy đủ nhưng kiểm soát chế độ ăn và giảm thiểu lo âu có thể giúp cải thiện triệu chứng.
• Thoát vị bẹn đùi: thoát vị bẹn đùi là tình trạng các mô mềm, quai ruột hoặc tạng trong vùng chậu chui qua lỗ bẹn đùi xuống dưới tạo thành khối phồng ở ngoài và có thể bị kẹt lại. Ở nữ giới thường gặp thoát vị đùi còn nam giới thì thoát vị bẹn phổ biến hơn.
• Bệnh lý xương khớp: các tổn thương đốt sống hoặc khung xương chậu cũng có thể dẫn đến biểu hiện đau vùng chậu kèm theo hạn chế vận động. Người bệnh có thể gặp một số bệnh lý như viêm cột sống dính khớp, viêm khớp cùng chậu, viêm khớp háng, loãng xương hoặc hội chứng đau cơ đáy chậu…
• Bệnh lý lây truyền qua đường tình dục: do các tác nhân gây bệnh di chuyển vào cơ quan sinh dục trong như tử cung, phần phụ (nữ) hoặc ống dẫn tinh, túi tinh (nam) có thể dẫn đến đau vùng chậu khi quan hệ tình dục hoặc đi vệ sinh.

Viêm ruột thừa là bệnh lý có thể gây ra đau vùng chậu ở cả nam và nữ

Nguyên nhân gây đau vùng chậu riêng ở nữ giới

Đau vùng chậu là triệu chứng thường gặp trong nhiều bệnh lý ở nữ giới, đa số liên quan đến cơ quan sinh dục nữ như tử cung, buồng trứng. Các bệnh lý gây ra đau vùng chậu phổ biến ở nữ gồm:

• Đau bụng kinh: thường xuất hiện trước hoặc những ngày đầu của kỳ kinh nguyệt. Người phụ nữ có thể đau mức độ nhẹ, âm ỉ nhưng có khi đau trội thành cơn, dữ dội làm ảnh hưởng đến cuộc sống.
• Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS): bạn có thể xuất hiện đau bụng vùng chậu dữ dội trước kỳ kinh từ vài ngày đến 1 tuần do tử cung tăng co bóp nhằm đẩy niêm mạc bong ra ngoài. Một số trường hợp có thể kèm theo đau lưng, đầy hơi, căng tức ngực, chán ăn hoặc tâm trạng thất thường…
• Thai ngoài tử cung: thai ngoài tử cung là bệnh lý xảy ra khi thai làm tổ ở bên ngoài buồng tử cung, phổ biến nhất là tại vòi trứng. Người bệnh thường xuất hiện tam chứng thường gặp gồm đau bụng vùng chậu, chậm kinh và ra máu âm đạo. Nếu nghi ngờ thai ngoài tử cung, bạn cần đến bệnh viện để thăm khám sớm, tránh khối thai vỡ gây đe dọa tính mạng.
• U xơ tử cung: u xơ tử cung kích thước lớn có thể gây ra đau vùng chậu mức độ nặng vào kỳ kinh do rối loạn co bóp tử cung hoặc sau khi quan hệ tình dục. Nếu khối u xơ lớn gây ảnh hưởng đến cuộc sống thì bạn nên đến gặp bác sĩ để điều trị kịp thời.
• Lạc nội mạc tử cung: là tình trạng các mô dạng niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung như tại buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc các cơ quan khác. Điều này khiến người bệnh đau vùng chậu dữ dội vào ngày kinh và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
• Xoắn u buồng trứng: u buồng trứng xoắn là một bệnh lý cấp cứu phụ khoa với biểu hiện đau dữ dội, liên tục tại 1 bên hố chậu, căng tức bụng, buồn nôn hoặc sốt (nếu có xoắn hoại tử). Khi đó, người bệnh cần được phẫu thuật tháo xoắn hoặc cắt bỏ buồng trứng để tránh biến chứng nguy hiểm.
• Viêm phần phụ: là bệnh lý xảy ra khi nhiễm trùng, ứ dịch tại vòi trứng và các mô lân cận. Các biểu hiện chính của bệnh gồm sốt, mệt mỏi, đau hố chậu âm ỉ, tăng lên khi quan hệ tình dục kèm theo ra khí hư bất thường.
• Viêm vùng chậu (PID): là tình trạng viêm nhiễm rộng tại cơ quan sinh dục nữ bao gồm tổn thương tại tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng. Bệnh thường do các vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục gây nên, phổ biến nhất là Chlamydia, lậu cầu và Gonorrhea.
• Các bệnh lý ung thư: phần lớn các khối ung thư tại cơ quan sinh dục thường tiến triển chậm và không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp biểu hiện đau bụng dưới âm ỉ trong các bệnh ung thư tử cung, ung thư cổ tử cung hoặc ung thư buồng trứng tiến triển ở giai đoạn muộn.[6][7]

Nữ giới vào ngày kinh có thể biểu hiện triệu chứng đau vùng chậu

3Khi nào cần gặp bác sĩ

Đau bụng vùng chậu là triệu chứng có thể xuất hiện trong nhiều bệnh lý khác nhau. Vì thế, bạn nên đến gặp bác sĩ sớm nếu có những biểu hiện sau:

• Đau bụng vùng chậu âm ỉ kèm theo đầy hơi kéo dài trên 3 tuần.
• Đau bụng kèm theo rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, buồn nôn).
• Sốt từ 38.5 độ C.
• Đau bụng kèm theo chậm kinh, ra máu âm đạo.
• Cơn đau dữ dội, đột ngột.
• Xuất hiện đau bụng lan ra sau lưng, xuống dưới đùi hoặc tiểu ra máu.[1][8][7]

Đau vùng chậu kèm theo sốt trên 38,5 độ C là dấu hiệu cần đến bệnh viện sớm

4Chẩn đoán đau vùng chậu

Bác sĩ sẽ dựa vào vị trí, tính chất cơn đau vùng chậu và kết quả của các xét nghiệm bổ trợ để chẩn đoán nguyên nhân đối với từng bệnh nhân cụ thể. Một số biện pháp chẩn đoán phổ biến gồm:

• Hỏi bệnh: bác sĩ sẽ khai thác về thời gian đau vùng chậu, mức độ đau, tính chất lan của cơn đau và các biểu hiện kèm theo như sốt, tiểu ra máu, rối loạn tiêu hóa hoặc ra máu âm đạo…
• Siêu âm ổ bụng: giúp bác sĩ xác định được vị trí và nguyên nhân tổn thương tại đường tiêu hóa và tiết niệu - sinh dục.
• Siêu âm tử cung phần phụ: được chỉ định riêng cho nữ giới giúp đánh giá chi tiết về các bệnh lý sản phụ khoa như u nang buồng trứng, u xơ tử cung hoặc thai ngoài tử cung.
• Chụp cộng hưởng từ vùng chậu: có giá trị trong chẩn đoán các khối u trong hố chậu hoặc đánh giá tổn thương cơ xương khớp vùng chậu hông.[6][4]

Siêu âm có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân đau vùng chậu

5Điều trị đau vùng chậu

Các biện pháp điều trị đau vùng chậu phụ thuộc vào từng nguyên nhân và tính chất của bệnh. Vì thế, bác sĩ có thể áp dụng một số phương pháp điều trị cho từng bệnh nhân như sau:

Giảm đau vùng chậu tại nhà

Biện pháp giảm đau vùng chậu tại nhà chỉ được áp dụng với những trường hợp đau bụng vùng chậu mức độ nhẹ, thường liên quan đến kinh nguyệt như đau bụng kinh hoặc hội chứng tiền kinh nguyệt. Khi đó, bạn có thể đặt túi chườm ấm lên vùng bụng giúp thư giãn cơ bắp và giảm đau.

Bạn có thể chườm ấm để giảm đau vùng chậu mức độ nhẹ tại nhà

Vật lý trị liệu

Ngoài ra, với các cơn đau vùng chậu trong thoát vị bẹn đùi nhẹ thì người bệnh cũng có thể cải thiện triệu chứng tại nhà bằng biện pháp vật lý trị liệu. Bạn có thể tích cực tập luyện các bài tập cho cơ vùng sàn chậu hoặc cơ vùng bẹn đùi bằng bài tập Kegel.

Dùng thuốc

Việc sử dụng thuốc cũng có thể giúp giảm đau vùng chậu với những trường hợp đau bụng mức độ vừa phải và không phải tình trạng cấp cứu như hội chứng ruột kích thích, viêm phần phụ…
Một số thuốc bác sĩ có thể chỉ định bao gồm:

• Thuốc giảm đau không steroid.
• Thuốc chống viêm.
• Thuốc kháng sinh.

Tuy nhiên, với các trường hợp cấp cứu như viêm ruột thừa, u buồng trứng xoắn, thai ngoài tử cung hoặc sỏi tiết niệu thì bạn không nên tự ý sử dụng thuốc trước khi đến gặp bác sĩ để tránh làm mất/giảm triệu chứng gây khó khăn cho quá trình chẩn đoán.

Liệu pháp hormone

Liệu pháp hormone là phương pháp sử dụng các thuốc nội tiết làm điều hòa kinh nguyệt và cải thiện nhiều bệnh lý sản phụ khoa ở nữ giới. Bác sĩ thường kê thuốc tránh thai hàng ngày để điều trị triệu chứng cho các trường hợp sau:

• U xơ tử cung.
• Hội chứng tiền kinh nguyệt.
• Lạc nội mạc tử cung.[2][4][5]

6Phòng ngừa đau vùng chậu

Dù có thể gặp trong nhiều bệnh lý nhưng bạn vẫn có thể hạn chế nguy cơ xuất hiện triệu chứng đau vùng chậu thông qua một số biện pháp sau:

• Quan hệ tình dục an toàn: sử dụng bao cao su, quan hệ chung thủy để tránh các bệnh lây truyền đường tình dục.
• Vệ sinh cá nhân: thường xuyên vệ sinh thân thể và vùng kín với sữa tắm hoặc dung dịch vệ sinh chuyên dụng để tránh các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa.
• Đảm bảo sức khỏe đường tiết niệu: uống nhiều nước, hạn chế nhịn tiểu nhằm phòng ngừa sỏi thận, sỏi tiết niệu.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: bổ sung đầy đủ các loại chất xơ, vitamin và khoáng chất, ăn chín uống sôi để giúp tăng cường miễn dịch và phòng ngừa các bệnh lý đường tiêu hóa.
• Tập thể dục: tích cực tham gia tập luyện thể dục thể thao giúp săn chắc cơ sàn chậu (yoga,bài tập Kegel) và thư giãn đầu óc (thiền).[2]

Tập yoga có thể giúp phòng ngừa một số bệnh lý gây đau vùng chậu

Hy vọng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều kiến thức bổ ích về các bệnh lý có thể gây ra triệu chứng đau vùng chậu. Bạn hãy đến thăm khám bác sĩ ngay khi có những biểu hiện bất thường để được điều trị sớm nhé!